مشارکت هستهای یا برچیدن غنیسازی؛ آیا پیشنهاد تهران مذاکرات با واشنگتن را از بنبست خارج میکند؟

پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم سهجانبه هستهای از سوی تهران که طی آن ایران غنیسازی اورانیوم را با غلظت پایین انجام میدهد و سپس اورانیوم غنیشده را برای مصارف غیر نظامی به کشورهای عربی دیگر میفرستد، مشخص نیست چقدر امکانپذیر خواهد بود.
بنابر اعلام یک رسانه آمریکایی، ایران در آخرین دور مذاکرات هستهای با آمریکا پیشنهاد ایجاد پروژه مشترک غنیسازی اورانیوم با حضور کشورهای حاشیه خلیج فارس و سرمایهگذاری و نظارت آمریکا را به عنوان جایگزینی برای خواست واشنگتن مبنی بر برچیدن برنامه غنیسازی اورانیوم مطرح کرده است.
به گزارش یورونیوز به نقل از نیویورکتایمز، این رسانه آمریکایی به نقل از چهار مقام ایرانی آگاه، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران این ایده را در آخرین دور مذاکرات با استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا به خاورمیانه که روز یکشنبه در مسقط پایتخت عمان برگزار شد، مطرح کرده است.
بنابر این گزارش به نقل از این چهار مقام ایرانی، پیشنهاد تهران شامل تشکیل کنسرسیوم سهجانبه هستهای است که طی آن ایران غنیسازی اورانیوم را با غلظت پایین انجام میدهد و سپس اورانیوم غنیشده را برای مصارف غیر نظامی به کشورهای عربی دیگر میفرستد.
چنین توافقی مانند برجام به ایران اجازه غنیسازی اورانیوم با غلظت ۳.۶۷ درصد میدهد، اما با این تفاوت که نمایندگانی از سایر کشورها و شاید حتی آمریکا برای اعمال نظارت بیشتر به طور دائم و فیزیکی در تاسیسات حضور دارند.
به گفته این چهار مقام ایرانی، برخلاف برجام که تنها ۱۵ سال اعتبار داشت، طرح جدید برنامه هستهای دائمی است و همین امر به آقای ترامپ اجازه میدهد که ادعا کند دستاورد بزرگی به دست آورده است.
با این حال، مشخص نیست که انجام چنین پروژه مشترکی به ویژه اگر شامل ایران و دو رقیب منطقهای آن، یعنی عربستان سعودی و امارات عربی متحده که خود جاهطلبی هستهای دارند، چقدر امکانپذیر خواهد بود.
همچنین با توجه به شکاف و قطعی روابط دیپلماتیک ۴۵ساله تهران و واشنگتن، مشخص نیست که آیا شرکتهای آمریکایی تمایلی به سرمایهگذاری در برنامه هستهای ایران دارند یا نه؟
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا که در چارچوب سفر رسمی به عربستان سعودی رفته است، روز سهشنبه ۱۳ مه در جریان سخنرانی در «مجمع سرمایهگذاری سعودی-آمریکایی» در ریاض ضمن انتقاد شدید از تهران به دلیل حمایت از گروههای نیابتی چون حزبالله و حماس، گفت که دستیابی به راه حل دیپلماتیک با ایران میتواند به امنتر کردن منطقه منجر شود.
ترامپ گفت: «من میخواهم با ایران به توافق برسم. اگر بتوانم با ایران به توافقی برسم که منطقه و جهان را امنتر کند، بسیار خوشحال خواهم شد.»
او گفت: «اکنون زمان تصمیمگیری آنها فرا رسیده است. همین حالا. زمان بیشتری برای منتظر ماندن نداریم.»