چرا پروژه «روحانی‌هراسی» شکست خورد؟

نتیجه انتخابات چهاردهمین دوره ریاست‌جمهوری و پیروزی مسعود پزشکیان، پیام‌ها و پیامدهای زیادی به همراه دارد؛ یکی از آن‌ها شکست پروژه «روحانی‌هراسی» با شعار «دولت سوم روحانی» است. چنانکه در پیام تبریک حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی نیز تصریح شده است: «دولت چهاردهم، بر خلاف آنچه دروغ‌پردازان گفتند، دولت اول دکتر پزشکیان است و دولت سوم هیچ کس دیگری نیست.»

به گزارش خبرآنلاین، همچنین دولت سیدمحمد خاتمی نیز با وجود اینکه وزیران زیادی از دولت آیت‌الله اکبر هاشمی رفسنجانی در آن بودند، دولت سوم هاشمی نبود؛ کمااینکه دولت اول حسن روحانی که او را اشبه‌الناس به هاشمی رفسنجانی می‌دانند، دولت سوم هاشمی نبود، دولت اول پزشکیان نیز دولت سوم روحانی نخواهد بود.

این شعار در دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، نشانه‌ای بود از استمرار یک رقابت که از سال ۱۳۹۲ شروع شده و تاکنون ادامه دارد؛ رقابتی که طیف اصولگرا در سال ۱۴۰۰ هم ادامه داد، در طول سه سال دولت شهید رئیسی برخی ارکان و افراد دولت با شدت و حدت تا مرز دروغ و تهمت آن را پیش بردند و در انتخابات ۱۴۰۳ نیز از طرف ۴ کاندیدای ریاست‌جمهوری استمرار پیدا کرد.

همانگونه که حسن روحانی در دیدار جمعی از وزیران و معاونان رئیس‌جمهور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم (۳۰ خرداد ۱۴۰۳) تأکید کرد: «توهین آن‌ها به روحانی یا دولت تدبیر و امید نیست بلکه هدفشان مبارزه با تفکر تعامل با جهان بود.» آنچه در پیام تبریک روحانی نیز مورد اشاره قرار گرفت که؛ «مردم به روشنی در این همه‌پرسی ملی، به دیدگاه تعامل سازنده با جهان و بهره‌گیری از دیپلماسی هوشمندانه و عزتمندانه و احیاء توافق برجام رأی دادند.»

حملات پی‌درپی و توهین‌های آشکار ۴ نامزد در مناظرات و تبلیغات انتخاباتی، حمله به دیدگاه اعتدال در داخل و تعامل با خارج است که روحانی را نماد آن می‌دانند که تبلور آن تشکیل دولت میانه‌رو از چهره‌های معتدل و کاردان هر دو جناح و امضا و احیای برجام و ارتباطات گسترده در عرصه جهانی است.

نه فقط پزشکیان که هر نامزد دیگری که طرفدار چنین اصول و خط‌مشی‌ای بود را به تشکیل دولت سوم روحانی نسبت می‌دادند. تصورشان این بود که تکرار این شعار خاصیت تخریبی دارد درحالی که گرایش عمده مردم که در انتخابات ۹۲ و ۹۴ و ۹۶ و ۱۴۰۳ و هر زمان که امکان رقابتی فراهم بود، انتخاب اعتدال و تعامل بوده نه انسداد و تقابل. جریان رقیب پزشکیان با تکرار این شعار در واقع تأیید می‌کرد که او طرفدار گفتمان تعامل است و ناخودآگاه در این دوقطبی خود را در طیف تقابل‌خواهان می‌نشاند. با این تحلیل، انتخابات ۱۵ تیر ۱۴۰۳ انتخاب دوباره اصلاح و اعتدال در داخل و صلح و تعامل در خارج بود.

البته که در جمع حامیان محترم نفر دوم انتخابات نیز دیدگاه‌های متنوعی وجود دارد و باید برای رفع نگرانی‌های برخی از آن‌ها درباره کارآمدی تفکر تعامل با جهان کوشش شود تا اجماعی ملی برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها ایجاد کرد که سود آن متعلق به همه مردم ایران است و افتخارش نیز نصیب همه خواهد شد.

مردم به خوبی سال‌های ۹۲ تا ۹۷ را که نیمی در سایه مذاکره و نیمی دیگرش در سایه برجام گذشت را به یاد دارند که چگونه شرایط اقتصادی رو به بهبودی رفت و رشد اقتصادی دو رقمی و تورم تک‌رقمی تجربه شد.

مردم به خوبی سال‌های سخت ۹۷ تا ۱۴۰۰ را نیز به یاد دارند که با وجود فشار حداکثری که به‌حق باید از آن با عنوان «جنگ اقتصادی» یاد کرد، شیوع کرونا و سنگ‌اندازی مکرر در برابر احیای برجام و پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و حتی خرید واکسن خارجی، دولت دوازدهم چطور کشور را از فروپاشی اقتصادی نجات داد، کمااینکه بارها دولتمردان به خاطر شرایط سخت اقتصادی از مردم عذرخواهی کردند اما همه آن‌ها که دولت را تشویق به ایستادگی و مقاومت در برابر تحریم‌کنندگان می‌کردند، پس از آن خود را کنار کشیدند!

در مناظره‌های انتخاباتی ۱۴۰۰ هیچ اشاره‌ای به وجود تحریم نکردند و سه سال است که در تخریب دولت دوازدهم آمار را روایت می‌کنند اما علل را نه! به شرایط اقتصادی سخت اشاره می‌کنند اما نقشی برای تحریم و کرونا قائل نیستند!

امروز فرصت مناسبی است که رقبای پزشکیان تأمل کنند چرا با این میزان تولیدات رسانه‌ای، بنر و شب‌نامه با محوریت «دولت سوم روحانی» و مجاز شدن بسیاری کارها از کاریکاتور روحانیت تا دروغ‌های آشکار آماری مطلوب نظرشان حاصل نشد؟ چرا تمرکز چهار نامزد بر تخریب روحانی نتیجه نداد؟ چرا دروغ درباره خرید واکسن کرونا، رشد اقتصادی، برجام و …کارساز نشد؟

جواب در این است که پروژه روحانی‌هراسی در اصل اعتدال‌ستیزی و تعامل‌گریزی است؛ دولت سوم روحانی استعاره‌ای است از نگرانی آن‌ها از استمرار سیاست اصلاح در درون و صلح با بیرون؛ سیاستی که به آزمون رأی گذاشته و نتیجه‌اش معلوم شد.