مثلث راهبردی چین، ایران و روسیه

محمدحسین واحدی؛ کشور ما ضعف مدیریتی در حوزه اقتصادی دارد و با اعمال تحریم‌های کمر شکن این ضعف دو چندان شده، اما بر خلاف حوزه اقتصادی در عرصه نظامی و مدیریت نظامی بسیار توانمند است به طوری که اگر ما به سراغ مقامات هر کشوری برویم شروع به تعریف کردن از قدرت نظامی ایران و رشد و توسعه روز افزون از آن می‌کنند و حتی برخی مقامات کشور‌های اروپایی وآمریکا نیز به این قدرت ایران اذعان می‌کنند آمریکایی که خود ابر قدرت و هژمون دنیا محسوب می‌شود البته برخی از تحلیلگران دیگرآمریکا را هژمون نمی‌دانند با ظهور قدرت‌هایی همچون چین، هند و روسیه، اما روسیه به دلیل جنگی که در آن هست و باتوجه به تلفاتی ارتش اش داده شاید خیلی از تحلیلگران بگویند دیگر قدرتی محسوب نمی‌شود، ولی این نکته را باید در نظر داشت که این کشور همواره در طول تاریخ چالش بزرگی برای غرب بوده، اما با این حال نباید آمریکا را ضعیف دانست.

آمریکا کشوری است که از ابتدای تاریخ خود در جنگ‌های زیادی شرکت کرده و تجربه نظامی بسیاری دارد و این تجربه را توانسته با علم و تکنولورژی روز افزون پیوند بزند آمریکا خود را هژمون جهان می‌دانست تا اینکه چالش‌های جدیدی رو به رویش سبز شدند این چالش‌ها سه کشور چین، روسیه، ایران هستند سه کشور مذکور در کنار هم تا به الان توانسته اند مثلثی قدرتمند را در منطقه و قاره آسیا ایجاد کنند و خاری شوند در چشمان آمریکا و پیمان ناتو. غرب نیز این سه کشور را محور شرارت خوانده و خود را هرچه بیشتر دارند برای مقابله با  این‌ها آماده می‌کنند و با کمک آمریکا نیز سعی دارند بحرانی استراتژیک برای این سه کشور خلق کنند البته تا حدی در این بحران آفرینی نیز توانسته اند موفقیت کسب کنند.

جدیدا هم ایران بندر چابهار خود را با کمک چین توانسته توسعه بدهد جهت استفاده از آن برای تجارت با این کشور و به خصوص کشور‌های همسایه خود مانند هند و پاکستان و… این عملکرد سه کشور در حوزه دریا و خشکی یعنی صرفا به یکی از این نظریات تکیه نکرده اند بلکه سعی کرده اند بر اساس هردو نظریه عمل کنند یا به نوعی آن‌ها را باهم ترکیب کنند تا بتوانند قدرت نمایی کنند برای تقابل با دنیای غرب؛  غربی که با استفاده از قدرت نرم و رسانه‌ای که دارد سعی می‌کند خود را هژمون برتر و فنا ناپذیر دنیا نشان دهد در صورتی که هیچ امپراتوری و قدرتی در طول تاریخ ماندگار نبوده است چه بخواهیم چه نخواهیم غرب نیز زیاد نمی‌تواند دوام بیاورد شاید دو دهه نهایتا سه دهه مگر اینکه خود را تقویت کند و دوباره شروع به سرمایه گذاری بر روی  زیر ساخت‌های خود بکند.

اما در حال حاضر چیزی که ما مشاهده می‌کنیم از بحران  در غرب هر روز ابعاد بزرگ تری به خود پیدا می‌کند برای مثال جنگ اوکراین که تقریبا بحران کمبود غذا و مالی بزرگی برای غرب فراهم آورده است بحران غذایی که  علاوه بر غرب تقریبا برای کل جهان زیان بار خواهد بود خود اوکراین به تنهایی به سبد غذای اروپا معروف است وحتی اگر به پرچم این کشور دقت کنیم رنگ زرد نماد مزارع گندم است مزارعی که سرتاسراوکراین وجود دارد. به جز بحران غذایی یک بحران دیگری که وجود دارد بحران کمک‌هایی است از سوی کشور‌های غربی به این کشور می‌شود که مخالفان زیادی هم دارد مخالفان عدم کمک به اوکراین می‌گویند غرب و در راس آن آمریکا نباید تمام انرژی و هزینه خود را صرف این کشور کنند، چون خود ما نیز مشکلات زیادی درون مرز‌های خود داریم از جمله مالیات‌های سنگین وبیکاری  بیشتر این مخالفان نیز از اعضای  مجلس سنای آمریکا  و حزب سوسیال دموکرات‌های آلمان هستند.

 از همه کشور‌ها بیشتر نیز آمریکا تاکنون به اوکراین کمک‌های نظامی و مالی کرده است این کمک‌ها به قدری بوده در بعضی انبار‌های نظامی خود آمریکا چیزی نمانده برای مثال موشک ضد زره جاولین در انبار‌های آمریکا تمام شده و دیگر به تعداد بسیار بالا وجود ندارند مگر اینکه دوباره تولید و جایگزین شوند از طرفی هم مشکل بیکاری در آمریکا زیاد شده، زیرا مکزیکی‌ها به عنوان مهاجرآمده اند و در بیشتر جا‌های آمریکا مشغول به کار شده اند به طوری که برای خود آمریکایی‌های بومی دیگرکاری باقی نمانده به آن صورت ترامپ نیز یکی از کار‌هایی که در طول ریاست جمهوری اش انجام داد مقابله با ورود مکزیکی‌ها بود و حتی بین مرز آمریکا و مکزیک اقدام به دیوار کشی کرد این‌ها نمونه‌هایی از مشکلات غرب هستند که با وقوع این جنگ بیشتر هم شده

البته نباید مشکلات غرب را منوط به جنگ اوکراین کرد بلکه غرب مشکلات بزرگ تری دارد که سعی می‌کند با آن دست و پنجه نرم کند تا این جنگ تمام شده و با قدرت هرچه بیشتر خود را بر روی آن‌ها متمرکز کند. اما در حال حاضرآمریکا و کشور‌های غربی به دلیل این که درگیرجنگ اوکراین هستند و سعی می‌کنند تا نتیجه این جنگ را منطبق با منافع خود سازند تمرکز آن‌ها از چین، ایران، کره شمالی گرفته شده و به روسیه بیشتر توجه دارند و یک خلا برای این کشور‌ها به وجود آمده تا بتوانند اهداف خود را هرچه راحت‌تر و سریع‌تر در منطقه و جهان پیش ببرند، اما با این حال که به چین اشاره کردم که تمرکز آمریکا بر روی آن کم شده، ولی این تمرکز به صورت دست پا شکسته همچنان حتی در مواقعی که  جنگ روسیه و اوکراین اوج می‌گیرد همچنان ادامه دارد، چون که چین مهم‌ترین چالش سیاست خارجی آمریکا است باتوجه به رشد ۸ درصدی که چین در عصر حاضر داشته حالا شاید در طول همه گیری ویروس  کرونا این رشد کم یا متوقف شده باشد، ولی بعد دوران کرونا دوباره طبق روال گذشته شروع به رشد کردن نموده.

علاوه بر چین کره شمالی و ایران هم در خلا تمرکزی که توسط غرب ایجاد شد توانستند به پیشرفت‌هایی در زمینه نظامی دست یابند کره شمالی جدیدا از نسخه جدید پهپاد هایش که شبیه پهپاد‌های آمریکا هستند رونمایی کرد و یک زیر دریایی جدید هم با قابلیت‌های بیشتر توانست بسازد. حالا شاید خیلی از تحلیلگران بگویند کره شمالی این پهپاد‌هایی که شبیه مدل پهپاد‌های آمریکایی هستند را کپی کرده یا فتوشاپ است که این اگر هم درست باشد باز هم دستاورد محسوب می‌شود چرا؟

برای مثال در طول جنگ جهانی دوم طرفین جنگ برای اینکه دشمن را حقه بزنند و بترسانند از تسلیحات بادی استفاده می‌کردند برای مثال می‌توانم به تانک بادی اشاره کنم که از دور یا از دید هلی کوپتر واقعی به نظر می‌رسیدند و مانع تهاجم دشمن می‌شدند. اما ایران دیگر مثل کره شمالی نیست و آن را نمی‌توان با یک کشور کمونیست دور افتاده مقایسه کرد ایران دارای موقعیت ژئوپلیتیکی و راهبردی بسیارمهمی است به طوری در طول تاریخ بیشتر قدرت‌ها در صدد دستیابی و به آن بودند حتی در زمان جنگ جهانی دوم به پل پیروزی لقب یافت، زیرا به راحتی می‌توانستند با استفاده از راه ایران به شوروی اسلحه برسانند و در نهایت باتوجه به این کمک‌ها شوروی توانست بر آلمان‌ها غلبه کند و محاصره استالینگراد را بشکند.

موقعیت جغرافیایی ایران نیز به طوری است که امکان نفوذ به آسانی در آن وجود ندارد به دلیل رشته کوه‌های بلند و پیوسته‌ای که دارد اگرهر نیروی خارجی بدون پشتیبانی هوایی بخواهد وارد  ایران بشود قطعا شکست خواهد خورد، زیرا ایرانی هاازگذشته در جنگ‌های نامنظم و عملیات‌های برق آسا قدرت بسیار زیادی داشته اند برای مثال باید به زمان اشکانیان برگردیم درآن موقع سورنا سردار ایرانی در جنگ حران با کشاندن رومیان به داخل خاک ایران طی یک جنگ نامنظم و برق آسا تمامی رومیان  و سردارشان کراسوس را ازبین برده و نابود ساخت در طول جنگ هشت ساله نیز از این دست عملیات‌ها نیز کم نداشتیم همه این‌ها بی تاثیر ازموقعیت جغرافیایی ایران نیست.

چیز دیگری که وجود دارد در ایران و باعث می‌شود ایران از کشور‌هایی همچون کره شمالی متمایز بشود وجود معادن و انرژی‌های گسترده است از جمله نفت و گاز برای مثال ایران بعد از روسیه تولید کننده گاز محسوب می‌شود با وجود همچین قدرت و جغرافیایی وباتوجه به مزارع کشاورزی گسترده‌ای که ایران دارد اگر تحت محاصره  شدید هم قرار بگیریم به شرط اینکه مدیریت خوبی داشته باشیم می‌توانیم ازمشکلات گذارکنیم البته محاصره کامل ایران بعید است به دلیل اینکه در مسیر جاده ابریشم چین قرار  واینکه دسترسی آزاد به دریا‌ها دارد حتی شدیدترین تحریم‌ها نمی‌تواند به راحتی ما را در ضعف قرار دهد مگر مشکلات داخلی و عدم مدیریت درست.