چین در حال ساخت چهارمین ناو هواپیمابر خود است که این کشور را به دومین دارنده بزرگترین ناوگان ناوهای هواپیمابر پس از ایالات متحده تبدیل میکند. گزارشی در رسانه دولتی هنگ کنگ مدعی شده است که به زودی ساخت یک ناو هواپیمابر جدید چینی و جزییات فنی آن اعلام خواهد شد. چهارمین ناو هواپیمابر چین ممکن است اولین کشتی هستهای این کشور نیز باشد، نقطه عطف مهمی در توسعه کشتی و پیشرفتی کلیدی برای اعزام توان دریایی چین به مناطقی دور از آبهای سرزمینی این کشور.
به گزارش روزیاتو، گزارشگری از شبکه دولتی Hong Kong Commercial Daily از یک آدمیرال نیروی دریایی چین و کمیسر سیاسی به نام یوان هواژی در مورد اینکه آیا ناو هواپیمابر جدید چین هستهای خواهد بود یا خیر و اینکه نام آن چه خواهد بود سوال کرد. هواژی با لبخندی گفت که به زودی اعلام خواهد شد. همچنین او گفت که هیچ فشار و محدودیت فنی در ساخت ناوهای هواپیمابر جدید چین وجود نداشته و هیچ تاخیری در کار نخواهد بود. اگر چه این پاسخ به معنای یک «بله» قطعی نیست، اما چندین رسانه خبری چینی دیگر نیز این صحبتها را به نشانه تایید ساخت چهارمین ناو هواپیمابر چین تلقی کرده اند.
«کمیسر سیاسی» جایگاهی است که به طور ویژه برای اطمینان از اینکه نیروهای نظامی افکار سیاسی «صحیح»ی دریافت کنند و اینکه تفکرات سربازان مطابق به چیزی باشد که حکومت میخواهد، در ارتش چین ایجاد شده است و هیچ معادلی در کشورهای دیگر ندارد. از آنجایی که تمام کار یوان این است که اطمینان یابد به مردم اطلاعات صحیح داده شده و شایعات ناخوشایند از بین بروند، به نظر میرسد که اگر قرار بود ناو هواپیمابر چهارمی در کار نباشد، وی چنین صحبتهایی را به زبان نمیآورد.
چین سه ناو هواپیمابر به نامهای لیائونینگ، شاندونگ و فوجیان دارد. لیائونینگ در ابتدا یک ناو هواپیمابر متعلق به شوروی بود، اما قبل از تکمیل ساختش، شوروی فروپاشید. در سال ۱۹۹۸ بدنه ناتمام این ناو هواپیمابر به یک تاجر هنگ کنگی فروخته شد، کسی که هدف خود را تبدیل کردن آن به یک کازینو شناور اعلام کرده بود، اما لیائونینگ به نیروی دریایی ارتش آزادی بخش چین منتقل شد و در سال ۲۰۱۲ به عنوان یک ناو هواپیمابر به کار گرفته شد. لیائونینگ از رمپ اسکی کمتر کارآمد استفاده میکند در حالی که ناوهای مدرن از سیستم منجنیق برای به پرواز درآوردن و توقف هواپیماها در هنگام فرود روی عرشه استفاده میکنند.
شاندونگ که در سال ۲۰۱۹ به آب انداخته شد نیز از رمپ اسکی استفاده میکند و از صفر توسط چین ساخته شده تا تستی بر توانایی این کشور در ساخت این ناوها باشد. فوجیان نیز که به تازگی ساخت آن کامل شده، بدون رمپ اسکی ساخته شده و بر اساس گزارش ها، از سیستم منجنیقی مشابه سیستم EMALS روی ناو هواپیمابر آمریکایی کلاس فورد استفاده میکند.
هر کدام از ناوهای هواپیمابر چین به نقطه عطف جدیدی رسیده است، اما حتی جدیدترین آنها نیز از تکنولوژی مدرن ناوهای هواپیمابر عقبتر است: سیستم پیشرانه هسته ای. نیروی هستهای به ناوهای هواپیمابر بردی نامحدود را داده و به آنها اجازه میدهد هزاران کیلومتر سفر کرده و تنها به غذا و مهمات و آذوقه برای عملیاتهای نظامی نیاز دارد. تا سال ۲۰۲۴، تنها ایالات متحده و فرانسه هستند که توانسته اند ناوهای هواپیمابر هستهای بسازند. اگر چین بخواهد از لحاظ فنی خود را به نیروی دریایی ایالات متحده برساند، ناوهای هواپیمابر هستهای یک دارایی حیاتی و ضروری هستند که باید داشته باشد.
چین به احتمال فراوان چندین فروند ناو هواپیمابر دیگر نیز خواهد ساخت. سه یا چهار ناو هواپیمابر به این معنا نیست که در هر لحظه همه آنها در دسترس باشند. ناوهای هواپیمابر نیز مانند دیگر کشتیهای جنگی، از ویژگی دیکتاتوری سه گانه رنج میبرد: به ازای هر ناو در دریا، یکی به ساحل بازگشته و سومی نیز یا در لنگرگاه خشک است یا برای سفر دریایی آماده میشود. این موضوع در عمل بدین معناست که برای هر سه ناو هواپیمابری که یک کشور دارد، تنها میتواند حضور یک فروند را در دریا در هر لحظه تضمین کند، در حالی که در شرایط اضطراری این تعداد میتواند به دو فروند افزایش یابد.
اگر چین مصمم باشد که خود را به جایگاهی برابر با نیروی دریایی چین برساند، باید به اندازه ناوگان اقیانوس اطلس آمریکا، ناو هواپیمابر بسازد. این بدان معناست که باید هفت ناو بسازد تا بتواند با ناوهای یو اس اس نیمیتز، وینسون، روزولت، لینکلن، واشنگتن، استنیس و ریگان برابری کند. با توجه به اینکه چین هنوز یک ناو هواپیمابر هستهای نیز نساخته است، کارخانجات کشتی سازی چین احتمالاً تا ۲۰ سال آینده همچنان در تلاش برای ساخت ناوهای هواپیمابر خواهند بود.