شکست پروژه یکدست‌سازی

با گذشت حدود ۴ سال از شکل‌گیری ایده ساختار یکدست قدرت و بیش از ۲ سال از یکدست‌سازی کامل قدرت و مدیریت در ایران، شاید زمان آن رسیده باشد که نوری به ابعاد پنهان عملکرد ساختاری تاباند که قرار بود از طریق تجمیع قدرت در یک جناح و حذف کامل رقبا، کشور را به سمت رشد و پیشرفت هدایت کند.

به گزارش اعتماد، اهمیت این ارزیابی زمانی برجسته‌تر می‌شود که در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم، همان ایده‌ها برای خالص‌سازی‌ها با شدت بیشتری در حال تکرار هستند. بنابراین لازم است افکار عمومی و متولیان امور، متوجه اهمیت تکثر و تنوع در ساختار مدیریتی و نظام تصمیم‌سازی‌ها شوند تا از دل این تنوع، راهی به سمت بهبود گشوده شود.

اما پس از انشقاق میان احزاب و جریانات اصولگرا و رویارویی کامل جبهه پایداری با نواصولگرایان و جبهه پایداری با اصولگرایان سنتی و... رخداد‌های این روز‌های کشور و انتقادات دامنه‌دار «دولت و مجلس» از هم، «دولت و دستگاه قضایی» و «ساختار قضایی و مجلس» نشان می‌دهد که نه تنها ایده یکدست‌سازی قدرت منتج به نتایج مناسبی نشده، بلکه باعث شکل‌گیری شکل و شمایل تازه‌ای از تناقضات، تضاد‌ها و تفاوت‌ها در ارکان تصمیم‌سازی و سیاستگذاری شده است. چالش‌هایی که در قالب رویارویی روزنامه ایران (ارگان رسانه‌ای دولت)، خبرگزاری خانه ملت (ارگان مجلس) و خبرگزاری میزان (ارگان رسانه‌ای عدلیه) ظهور و بروز پیدا کرده است.

دیروز اکانت توییتر فردانیوز مرتبط با اصولگرایان با انتشار مطلبی با تیتر «دوقطبی‌سازی به سبک رجانیوز» نوشت: «سایت رجانیوز که مدعی همراهی با دولت است همچنان با حمله و استفاده از ادبیات نادرست به اختلاف‌افکنی میان روسای قوا مشغول است. ادبیات اخیر این سایت درباره دیدار دانشجویی روسای قوا در روز ۱۶ آذر مصداق دوقطبی‌سازی جعلی است.»

پیش از این هم تنازعاتی بر سر لایحه حجاب و عفاف میان این دو قوه مهم شکل گرفته بود. روز شنبه مرکز رسانه قوه قضاییه، اما در رابطه با اظهارات اخیر سخنگوی دولت در مورد لایحه عفاف و حجاب اعلام کرد: «رییس قوه قضاییه در مقاطع زمانی مختلف طی سال گذشته و همچنین سال جاری، بار‌ها بر کفایت مجموعه قوانین و مقررات موجود برای برخورد با ناهنجاری‌های اجتماعی تاکید کرده و در سخنان چندباره رییس عدلیه آمده که دستگاه‌هایی که در این خصوص وظیفه دارند هر یک باید به تکالیف خود عمل کرده و منتظر قانون جدید نمانند، قوه قضاییه نیز در این راستا به موارد ارجاعی به عنوان جرایم ارتکابی رسیدگی خواهد کرد و از این حیث نیازی به انتظار برای تصویب قانون جدید نیست.» بیانیه‌ای که نشان می‌دهد، اختلافات دامنه‌داری بر سر لایحه حجاب میان دو قوه مهم کشور جریان دارد.

ریشه‌های یکدست‌سازی قدرت

هرچند ایده شکل‌گیری ساختار یکدست قدرت با محوریت جناح راست از ابتدای دهه ۷۰ خورشیدی در ایران مطرح شده بود و برای نخستین‌بار در زمان محمود احمدی‌نژاد برای عینیت بخشیدن به آن تلاش شد، اما بنا به دلایل مختلف این ایده تا سال‌های پایانی دهه ۹۰ خورشیدی به تعویق افتاد.

اصولگرایان، اما پس از شکست پروژه یکدست‌سازی قدرت در زمان احمدی‌نژاد، بیکار ننشستند و زمینه اجرای این ایده را پس از رای دوباره مردم به دولت روحانی استارت زدند. با پایان گرفتن انتخابات سال ۹۶ بود که یک‌بار دیگر، ایده شکل‌گیری ساختار یکدست قدرت در ایران توسط برخی چهره‌های اصولگرا که داعیه تئوری‌پردازی برای جناح راست را داشتند، مطرح شد. برخی لیدر‌های جبهه پایداری و چهره‌هایی، چون علی‌اکبر رائفی‌پور، حسن عباسی، احمد پناهیان و... مدام در خصوص مزایای تشکیل ساختار یکدست قدرت در ایران داستان‌سرایی می‌کردند.

این افراد با نظرسازی وضعیت سیاسی ایران با چین، استدلال می‌کردند همان‌طور که در چین حزب کمونیست به عنوان اقلیتی محدود با مشارکت حدود ۸ میلیون نفر قادر است رتق و فتق امور، بیش از ۱.۵ میلیارد چینی را ساماندهی کند، در ایران هم اقلیت رادیکال در جناح راست می‌تواند حیات و ممات ایرانیان را به دست گرفته و آنان را به سمت ساحل سلامت هدایت کند. اما با نگاهی به وضعیت شاخص‌های اقتصادی، وضعیت احزاب و تشکل‌های مدنی، مطالبات اصناف و بررسی دیدگاه‌های کارشناسی و اظهارات اساتید می‌توان گفت که هرگز عملکرد ساختار یکدست قدرت به وعده‌هایی که از قبل در خصوص آن داده شده بود، تطابقی ندارد.