متهم اصلي بحران مالي جهان کیست؟

كميته ويژه تحقيق در خصوص علل بحران مالي آمريكا كه باعث بحران فراگير اقتصادي در سراسر جهان شد با انتشار نتايج تحقيقات خود اعلام كرد كه آلن‌گرين‌اسپن رييس سابق فدرال رزرو (بانك مركزي آمريكا) از متهمان اصلي اين بحران مالي است.

اين كميته كه به دنبال عميق‌تر شدن بحران مالي در سال 2009 تشكيل شد، ضعف نظارت بر عملكرد موسسات مالي و نبود مقررات كارآمد در كنار بي‌مبالاتي بانك‌ها در اعطاي وام به مشتريان كم‌ درآمد را از عوامل مهم بروز بحران مالي دانسته است. انتشار اين گزارش در حالي صورت گرفته است كه بيشتر صاحبنظران و اقتصاددانان برجسته جهان، سياست‌هاي فدرال رزرو در زمان گرين اسپن را كه با كاهش مداوم نرخ بهره سعي در مقابله با ركود ادواري و ايجاد رونق مصنوعي داشت زمينه‌ساز ايجاد حباب در بازارهاي مختلف به ويژه بازار مسكن آمريكا عنوان كردند كه با تركيدن اين حباب، توفاني از ورشكستگي‌ها، اقتصاد آمريكا را درنورديد كه به نوبه خود باعث بحران عالمگير شد. كميته ويژه تحقيق اعلام كرده است كه اين بحران با سياست‌هاي صحيح قابل پيش‌بيني و پيشگيري بود.

معرفي متهم بحران مالي جهان
در سال 2009 میلادی و همزمان با اوج بحران مالی آمریکا، کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون بررسی بحران مالی ایالات متحده تاسیس شد که با شش عضو دموکرات و چهار عضو جمهوری‌خواه خود به بررسی علل و تقصیراتی که منجر به بروز بحران مالی آمریکا شد، پرداخت.

در گزارش تازه‌ای که این کمیسیون منتشر کرده، آمده است که بحران مالی سال 2008 آمریکا حاصل قصور سیاستمداران، نهادهای نظارتی و بانکداران این کشور بوده است و البته همه آنچه به‌وقوع پیوست و بحران مالی جهان را در پی داشت، قابل پیشگیری بوده است.

همانطور که در دوران بروز بحران مالی آمریکا در تحلیل‌های دنیای اقتصاد نیز آمده بود، گزارش جدید این کمیسیون نیز تایید می‌کند که یکی از انتقادهای اصلی متوجه آلن گرینسپن، رییس سابق بانک مرکزی آمریکا است. گرینسپن به خاطر کاهش نظارت بر موسسه‌های مالی و همچنین اتخاذ سیاست‌هایی که به ایجاد حباب در بخش مسکن کمک کرد، مورد انتقاد قرار گرفته است، اما او تنها مقصر این بحران نبود و نکته جالب توجه آنکه این گزارش مقام‌های هردو دولت بوش و اوباما را مورد انتقاد قرار داده است. اعضای جمهوری‌خواه این کمیسیون از امضای گزارش منتشر شده خودداری کرده‌اند، اما تیموتی گیتنر، وزیر خزانه‌داری کنونی آمریکا که در زمان بروز بحران ريیس بانک مرکزی ایالت نیویورک بود، در این گزارش نام برده شده است. علت انتقاد از آقای گیتنر، بی‌توجهی او به عملکرد گروه بانکی سیتی گروپ و نقش آن در بروز بحران مالی عنوان شده است. این گزارش همچنین از عملکرد هنری پاولسون، وزیر خزانه‌داری دولت بوش به خاطر ایجاد هراس و عدم اطمینان در بازار انتقاد کرده است. به نوشته این گزارش مدیران نظام مالی و سیستم بانکی آمریکا به علامت های هشدارآمیزی که وجود داشت، توجه نکردند و نتوانستند با درک و مدیریت درست و به موقع برای حفظ منافع شهروندان اقدام کنند. به نوشته این گزارش، کاهش شدید نظارت بر عملکرد موسسه‌های مالی از عوامل اصلی بروز بحران مالی بود. این گزارش همچنین خطرپذیری بالای موسسه های مالی، بدهی بیش از اندازه خانواده ها، درک پایین سیاستگذاران از نظام مالی و نقض اصول اخلاقی را از دیگر عوامل مهم در بروز بحران دانست.

این گزارش تسهیل ارائه وام‌های مسکن پرخطر و نحوه مدیریت آن را عامل گسترش بحران مالی از این بخش به سایر بخش های اقتصاد آمریکا دانست. گزارش کمیسیون بررسی بحران مالی ایالات متحده پس از صحبت با ۷۰۰ شاهد تهیه شده است.چهار عضو جمهوری‌خواه این کمیسیون از قبل اعلام کرده بودند که گزارش منتشر شده را قبول ندارند و آن را تایید نمی‌کنند.سه نفر از این افراد، با انتشار گزارش جداگانه‌ای بانک مرکزی آمریکا را تنها مقصر در بروز بحران شناخته‌اند. نفر چهارم هم به تنهایی گزارشی را منتشر کرده و دولت را در ایجاد حباب در بازار مسکن مقصر دانسته است.