آیا می‌توان از سکته مغزی جلوگیری کرد؟

فرارو- بله، می‌توان از سکته مغزی البته تا حدی جلوگیری کرد. سکته مغزی ناشی از نقص در گردش خون مغزی هستند. ما سکته‌های مغزی را در دو دسته طبقه بندی می‌کنیم: ایسکمیک و هموراژیک. سکته مغزی ایسکمیک بر اثر انسداد مسیر خون ایجاد می‌شود. به طور کلی، در این مورد ترومبوز* وجود دارد که شریان مغزی را مسدود می‌کند. این فرآیند باعث ایجاد مجموعه سازوکار‌های پاتوفیزیولوژیکی خواهد شد که منجر به مرگ سلول‌هایی می‌شود که باید این گردش خون را دریافت کنند. تقریبا ۸۰ درصد سکته‌های مغزی ایسکمیک هستند و شایع‌ترین نوع سکته مغزی محسوب می‌شود. در مقابل، سکته‌های هموراژیک ۲۰ درصد سایر موارد سکته‌ها را تشکیل می‌دهند.

به گزارش فرارو به نقل از ال پائیس، سکته مغزی هموراژیک به دلیل خونریزی در مغز به دنبال پارگی رگ خونی در شریان مغزی رخ می‌دهند. در این مورد سازوکار‌های پاتوفیزیولوژیکی نیز وجود دارد که همان طور که در سکته مغزی ایسکمیک رخ می‌دهد منجر به مرگ سلول‌های مغزی‌ای می‌شود که باید خون دریافت کنند. سکته مغزی یک بیماری ناتوان کننده است که در اغلب موارد بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این وجود، گاهی اوقات سکته مغزی در کودکان نیز رخ می‌دهد. با این وجود، در بزرگسالان سکته مغزی علت اصلی ناتوانی‌های اکتسابی محسوب می‌شود.

سکته مغزی تا حدی قابل پیشگیری است. وقتی در مورد سکته مغزی ایسکمیک صحبت می‌کنیم دو گروه اصلی از علل وجود دارند و تاثیرگذار می‌باشند. اولین مورد مربوط به عوامل خطر قلبی و عروقی مغزی است که به عنوان "عوامل خطر مشترک عروقی" شناخته می‌شود از جمله فشار خون بالا، دیابت، دیس لیپیدمی یا چربی پریشی (تغییر سطح چربی، کلسترول و تری گلیسیرید در خون) و سیگار کشیدن. هم چنین، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که چاقی نیز در این باره تاثیرگذار است. این عوامل خطر عروقی باعث سخت شدن رگ‌های عروقی یا تجمع پلاک آتروماتوس می‌شوند که اساسا باعث بسته شدن رگ‌ها یا ایجاد آمبولی می‌شود یعنی زمانی که بخشی از آن پلاک آتروماتوس جدا شده و شریان را مسدود می‌کند. این شایع‌ترین علت سکته مغزی ایسکمیک است.

دومین علت شایع این نوع سکته‌ها زمانی است که منشاء آمبولی قلبی دارند یعنی زمانی که بیماری قلبی باعث آمبولی می‌شود که متعاقبا از طریق جریان خون به مغز می‌رسد و باعث سکته ایسکمیک خواهد شد. در مورد نوع اول سکته اگر از برخی از آسیب شناسی‌ها جلوگیری شود از جمله فشار خون بالا، دیابت، کلسترول، سیگار کشیدن و چاقی همزمان از وقوع سکته مغزی جلوگیری به عمل خواهد آمد. با این وجود، در سکته ایسکمیک ناشی از آمبولی قلبی آن چه لازم است پیشگیری از آمبولی‌های ناشی از بیماری قلبی است. آمبولی قلبی اساسا زمانی رخ می‌دهد که یک آریتمی (ضربان قلب نامنظم) وجود داشته باشد. اگر آریتمی با دارو‌های مناسب اغلب دارو‌های ضد انعقاد درمان شود می‌توانید از آمبولی پیشگیری کنید و بنابراین از سکته مغزی احتمالی نیز جلوگیری نمایید.

در مورد سکته‌های هموراژیک عوامل خطر عروقی مانند فشار خون بالا نقش دارند. با این وجود، دلایل دیگری مانند تجمع پروتئین‌های غیر طبیعی وجود دارد. برای مثال، آنژیوپاتی آمیلوئید مغزی (CAA) وضعیتی است که در آن پروتئین‌ها در شریان‌های مغز ساخته می‌شوند. جلوگیری از چنین موردی کار دشوارتری می‌باشد. با این وجود، درمان فشار خون بالا می‌تواند از سکته‌های مغزی ایسکمیک و سکته‌های هموراژیک جلوگیری کند.

سکته مغزی یک آسیب شناسی بسیار جدی است. سکته مغزی در بسیاری از کشور‌های توسعه یافته پیش از دوره پاندمی کووید عامل اصلی مرگ در میان زنان و سومین عامل مرگ در میان مردان محسوب می‌شد. سکته مغزی هم چنین یکی از دلایل اصلی ناتوانی‌ها محسوب می‌شود و علت اصلی ناتوانی‌های اکتسابی و دومین علت اصلی زوال عقل عروقی (دمانس عروقی) است. علیرغم آن که سکته مغزی در کودکان نیز ممکن است رخ دهد، اما احتمال بروز آن بسیار نادر است. به طور کلی، خطر ابتلا به سکته مغزی با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد.

*به موقعیتی گفته می‌شود که یک لخته در داخل عروق سالم تحت شرایطی خاص ایجاد شود که می‌تواند مانع جریان خون در عروق شود. اگر این لخته یا تکه‌ای از آن در بدن شروع به حرکت کند به آن ترومبوآمبولی می‌گویند.