bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۶۵۰۶۸

جیره‌بندی ارز در بازار!

تاریخ انتشار: ۱۱:۱۵ - ۱۱ دی ۱۳۸۹


استاد اقتصاد کلان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی دلیل اختلاف نرخ دلار بانک مرکزی و بازار آزاد را افزایش تقاضا عنوان کرد و گفت: «با این امر دلار در بازار جیره‌بندی می‌شود و افرادی که قیمتی بیشتری برای هر دلار می‌پردازند می‌توانند آن را خریداری کنند». 

مهدی تقوی درباره اختلاف قیمت دلار بانک مرکزی و قیمت بازار آزاد گفت: «بانک مرکزی همواره قیمتی را برای نرخ دلار اعلام می کند، اما این بازار است که اختلاف قیمت را تعیین می کند. اگر تقاضای خرید دلار در بازار افزایش یابد و یا اگر عرضه کاهش یابد، اختلاف قیمت بین نرخ اعلام شده بانک مرکزی و بازار آزاد افزایش می یابد».

استاد اقتصاد کلان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزایش عرضه دلار در بازار را باعث کاهش فاصله بین این دو نرخ دانست و افزود: «مدتی قبل که نرخ دلار در بازار افزایش یافته بود، بانک مرکزی مقداری ارز دلار وارد بازار کرد که همین امر باعث کاهش این اختلاف قیمت شد، البته میزان تفاوت این دو نرخ سود صرافی ها است».

افزایش تقاضا دلیل اختلاف قیمت

وی با طرح این مطلب که در حال حاضر به نظر می رسد دلیل اختلاف نرخ دلار بانک مرکزی و بازار آزاد افزایش تقاضا باشد، تصریح کرد: «با این امر دلار در بازار جیره بندی می شود و افرادی که قیمتی بیشتری برای هر دلار می پردازند می توانند آن را خریداری کنند».

تقوی با بیان اینکه هم اکنون با افزایش تقاضا صرافی ها با کاهش ارز دلار مواجه هستند، عنوان کرد: «صرافی ها در این بین به صورت یک واسطه عمل می کنند، یعنی از عده ای از مردم دلار را خریداری کرده و به عده ای دیگر می فروشند. در زمان افزایش قیمت دلار آزاد که به 1300 تومان هم نزدیک شده بود، بانک مرکزی ارز وارد بازار کرد».

وی با اشاره به اینکه وقتی مردم کمتر دلار می فروشند یعنی کاهش عرضه و یا مسافرتها افزایش می یابد، یعنی با افزایش تقاضا اختلاف قیمت هم افزایش می یابد، اظهارداشت: «اگر حجم قاچاق کالا نیز بالا برود، تقاضا برای دلار افزایش پیدا می کند».

بازار غیر رسمی دلار

به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه، هیچگونه نرخی به عنوان حداکثر و یا حداقل اختلاف بین نرخ دلار اعلامی بانک مرکزی و بازار آزاد وجود ندارد. برهمین اساس، اگر بانک مرکزی دلار بیشتری وارد بازار کند و یا مردم دلارهایی که در اختیار دارند بفروشند، قیمت در بازار غیررسمی کاهش پیدا می کند.

وی در مورد بازار سیاه دلار گفت: «زمانی دلار جیره بندی می شود که بانک مرکزی به صرافی ها اعلام کند که مجبورند دلار را به قیمتی که این بانک برای آنها تعیین خواهد کرد، بفروشند، دراین حالت با افزایش تقاضا بازار سیاه دلار و یا جیره بندی دلار اتفاق می افتد».

تقوی یکی از وظایف بانک مرکزی را تثبیت نرخ ارز عنوان کرد و افزود: «در روش شناور مدیریت شده دلار نباید بالاتر از حدی که مورد انتظار بانک مرکزی است، برود. در زمان افزایش قیمتی که چندی پیش اتفاق افتاده بود، نرخ دلار با دخالت بانک مرکزی کاهش یافت».

نرخ دلار دستوری تعیین نمی‌شود

وی با تاکید بر این مطلب که نرخ دلار را نمی توان به صورت دستوری تعیین کرد، گفت: «3 نظام ارزی وجود دارد، نظام ارزی ثابت، نظام ارزی شناور، نظام ارزی شناور با مداخله بانک مرکزی یا شناور مدیریت شده».

استاد اقتصاد کلان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: «تا سال 1973 نظام ارزی کشور ثابت بود که پس از آن به نظام شناور تبدیل شد که نظام عرضه و تقاضا نرخ را تعیین می کرد، یکسری از کشورها به دلیل مصالح ملی و اقتصادی خود این نظام را با عنوان شناور تمیز انتخاب کردند».

وی در مورد نظام ارزی شناور کثیف گفت: «در ایران به این نوع نظام ارز نظام شناور مدیریت شده گفته می شود. با توجه به اینکه با افزایش نرخ دلار نرخ تورم و بیکاری افزایش و تولیدات صنایع و صادرات کاهش می یابد، بنابراین بانک مرکزی حد نرخ را بر اساس اقتصاد کشور تعیین می کند و نرخ دلار را در حد مورد نظر خود با مداخله نگه می دارد».

تقوی گفت: «بانک مرکزی با مشاهده کاهش ارزش دلار در بازار با مداخله و خرید دلار از بازار و یا در زمان مشاهده افزایش قیمت با افزایش فروش دلار در بازار نرخ را در حد مورد نظر خود نگه می دارد».

نظام ارزی شناور مدیریت شده

وی با بیان اینکه ایران تنها کشوری نیست که نظام ارزی شناور مدیریت شده را اعمال می کند و بسیاری از کشورها این نوع نظام را دارند، تصریح کرد: «نظام نرخ ثابت ارز در ایران دیگر وجود ندارد بلکه دو سیستم یعنی شناور بدون مداخله که عرضه و تقاضا تعیین کننده است و یا شناور با مداخله که بانک مرکزی عرضه و تقاضا را کنترل و مدیریت می کند وجود دارد».

استاد اقتصاد کلان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: «البته در حال حاضر بانک مرکزی روش شناور مدیریت شده را اعمال می کند. گروهی که در بانک مرکزی فعالیت می کنند و یا اقتصاددانانی که به دولت مشورت می دهند، این روش را پیشنهاد کرده اند و من نیز همین روش را که بهتر از شناور آزاد است، پیشنهاد می کنم».

در یک هفته اخیر اختلاف قیمت دلار بانک مرکزی و دلار آزاد به بالاترین حد خود رسید، به نحوی که این اخلاف قیمت در روز سه شنبه هفته جاری به 47 تومان افزایش یافت.

نرخ دلار در بازار آزاد تهران در حالی در روز سه شنبه هفه جاری به 1082 تومان افزایش یافته بود که قیمت دلار بانک مرکزی 1035 تومان بود. روز گذشته (پنج شنبه) نیز نرخ دلار در بازار آزاد 1077 تومان اعلام شد.

برچسب ها: ارز بازار
bato-adv
مجله خواندنی ها
مجله فرارو
پرطرفدارترین عناوین