تعلیق و انتظار در بازار‌ها

اعتماد نوشت: بازار دلار هفته گذشته روندی نزولی به خود گرفت و قیمت دلار از قله ۵۵ هزار تومان فرو ریخت و روز یکشنبه ۲۱ خرداد تا ۴۶ هزار و ۹۸۳ تومان هم پایین آمد، اما مجددا نرخ دلار روز چهارشنبه ۲۴ خرداد تا ۴۹ هزار و ۷۰۰ تومان هم پیش رفت.

پنجشنبه نیز با وجود «نیمه تعطیل بودن بازارها»، قیمت اسکناس دلار دوباره به کانال ۴۸ هزار تومانی وارد شد و دیروز هم در کانال‌های فردایی در همین کانال فروخته می‌شد. همچنین هر مثقال طلای ١٧ عیار با ١٠٠ هزار تومان کاهش به ١٠ میلیون و ١٠ هزار تومان رسید و حباب آن نیز کاهش پیدا کرد و هر گرم طلای ١٨ عیار نیز ۲ میلیون و ٣١١ هزار تومان معامله شد که نسبت به ابتدای هفته قبل به طور متوسط ٣٠ هزار تومان ارزان‌تر شده است.

نکته بسیار قابل توجه در بازارها، نوعی حالت «انتظار» است و معامله‌گران در یک شرایط «بلاتکلیفی» به‌سر می‌برند. شرایطی آزاردهنده و معلق که سایه خود را در بسیاری از بازار‌ها گسترده کرده است. در بازار خودرو، خریداران به طور نسبی کنار کشیده‌اند تا تکلیف اخبار منتشر شده درباره «توافق اخیر ایران و امریکا» مشخص شود. این وضعیت گرچه به کاهش قیمت‌ها هم منجر شده و خیلی‌ها که «پول لازم» هستند حاضر شده‌اند قیمت‌های پیشنهادی‌شان را پایین‌تر بیاورند؛ اما نوسان قیمت ارز این اجازه را نمی‌دهد که خریداران به بازار وارد شوند.

پس آن‌ها کنار می‌مانند تا وضعیت «معلق» کنونی تعیین تکلیف شود. در دیگر بازار‌ها هم این حالت «تعلیق انتظارات» بالا گرفته است. این درست است که بخش بزرگی از این بازار‌ها (مثل مسکن) در رکود عمیقی فرو رفته و کاهش قدرت خرید شرایط رکودی را بدتر کرده، اما حتی همان اندک معامله‌گران هم در شرایط نوسان قیمت ارز، از بازار کنار کشیده‌اند. هر چند موضوع «چسبندگی قیمت» و زمان‌بر بودن تخلیه اثرات تورمی شوک نرخ ارز از خرداد سال گذشته تاکنون نیز وجود دارد و خیلی‌ها معتقدند کاهش قیمت‌ها در کالا‌های مصرفی یا سرمایه‌ای، به راحتی شکل نمی‌گیرد. اما واقعیت این است که، اما این عدم ثبات در بازار ارز بازار‌های دیگر را هم تحت تاثیر خود قرار داده و اغلب سرمایه‌گذاران برای تصمیمات خود در انتظار به سر می‌برند. به همین دلیل هم هست که نگاه کارشناسان، «ترجیح ثبات نرخ ارز به نوسان است.»

برخی کارشناسان می‌گویند «اگر نرخ ارز در یک عدد به مدت سه یا چهار سال ثابت بماند بهتر از این است که هر چند وقت یک بار با نوسان روبه‌رو شده و بار دیگر به سمت ارقام بالا یورش ببرد.» چراکه این وضعیت «فضای بلاتکلیفی را تشدید می‌کند.»

سایه رکود در بازار‌های مختلف گسترده شده است

عباس آرگون، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در مورد بلاتکلیفی‌ها در بازار ارز و به وجود آمدن حالت انتظار در بازار‌های مختلف به «اعتماد» گفت: باتوجه به افزایش نرخ ارز در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ سایر بازار‌ها هم متاثر از روند افزایشی نرخ دلار شدند.

اما شاهد آن بودیم که این رویه در سال جدید تغییر کرد و با توجه به بحث‌هایی که درخصوص مذاکرات با امریکا مطرح شد و رفت و آمد‌هایی که طرفین در کشور عمان داشتند نرخ ارز به یک‌باره افت کرد و همین مساله هم باعث رکود در بازار‌های مختلف شده است. این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در ادامه خاطرنشان کرد: متاسفانه یکی از مهم‌ترین بحث‌ها این است که با رخ دادن این اتفاقات سیاسی پیش‌بینی‌پذیری در فضای اقتصادی ازبین برود و مشخص هم نیست که این روند سه ماه طول خواهد کشید یا مساله‌ای طولانی‌مدت خواهد بود. همین امر باعث می‌شود افرادی که قصد خرید، فروش یا سرمایه‌گذاری در حوزه‌ای را دارند در حالت انتظار برای تصمیم‌گیری بمانند تا ببینند در روز‌های آینده فضا به چه صورت خواهد شد.

همه مردم در انتظار رفع تحریم‌ها هستند

آرگون تصریح کرد: همه امیدوارند که دیر یا زود اتفاق خوب در زمینه لغو تحریم‌ها رخ دهد و کلیه محدودیت‌هایی که در مسیر تجارت خارجی و موضوعات بین‌المللی بوده رفع شوند، اما در صورتی که این محدودیت‌ها ادامه‌دار باشند مجددا باید در انتظار روند افزایشی نرخ دلار و سایر بازار‌ها حتی با سرعتی بیشتر از گذشته باشیم.

این فعال حوزه تجارت خارجی افزود: همه افراد در زمان ثبات بازار‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند به عنوان مثال درخصوص سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه یا در بازار‌های دیگر هر گونه افت قیمتی منجر به منفی شدن سرمایه‌شان می‌شود که اغلب در این شرایط دو نوع تصمیم‌گیری صورت می‌گیرد؛ افرادی که صبورتر هستند و تحمل می‌کنند، می‌توانند این شرایط را به نوعی مدیریت کنند، اما برخی دیگر که پیش‌بینی زیان بیشتری می‌کنند از این بازار خارج می‌شوند.

امکان پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد فراهم شود

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران گفت: یکی از مولفه‌های مهمی که در اقتصاد باید مورد توجه قرار گیرد موضوع مربوط به قابلیت پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد در شرایط آتی است و اینکه باید این مساله را درنظر داشت که در ۳ یا ۶ ماه آینده یا حتی یک سال آینده چه اتفاقاتی ممکن است برای حوزه سیاسی و اقتصادی رخ دهد.

این فعال حوزه تجارت خارجی با بیان اینکه هرگونه ابهام از اوضاع آینده اقتصادی می‌تواند به دورنمای فرد آسیب برساند، افزود: این موضوع باعث ضرر و زیان برای سرمایه‌گذاران در هر حوزه‌ای می‌شود و ضرورت دارد افراد بتوانند برای سرمایه‌های‌شان قدرت پیش‌بینی داشته باشند.

آرگون با اشاره به انتشار اخبار مثبت سیاسی و تاثیر آن بر بازار‌ها ادامه داد: مساله این است که اگر این اخبار در واقعیت رخ ندهد و گشایش جدیدی هم در کشور ایجاد نشود، هیچ اتفاق خاصی هم در حوزه اقتصادی نخواهد افتاد، اینکه یک خبری تاریخ مصرف یک ماهه و بیست روزه داشته باشد باز هم با این روند افزایشی در حوزه نرخ دلار روبه‌رو خواهیم بود، چراکه تحریم‌ها جزو عوامل بیرونی ایجاد تورم در کشور محسوب می‌شوند و بر بهای تمام شده قیمت کالا‌های تولیدی تاثیر می‌گذارند و به نوعی باعث افت ارزش پول ملی و افزایش قیمت تمام شده می‌شوند.

اثر اخبار مثبت سیاسی موقتی است

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تصریح کرد: اگر در‌های تجارت خارجی به صورت کامل باز شود و در میان مدت دسترسی به منابع ارزی بیشتر شود و در حوزه صادرات مشکلات برطرف شود و موضوع سوئیفت و ارتباطات مالی بین بانکی به راحتی انجام شود مسلما اوضاع اقتصادی هم بهبود پیدا می‌کند، اما اگر تنها بخواهیم به یک خبر مثبت سیاسی بسنده کنیم تاثیر این خبر بر بازار‌ها بیشتر از ۱۰ روز یا یک ماه نخواهد بود.

آرگون خاطرنشان کرد: در صورتی که مشکلات و معضلات بین‌المللی رفع شود و محدودیت‌های گذشته از بین بروند مسلما نیازمند اصلاحات از درون نظام اقتصادی‌مان هم هستیم و این نکته هم حائزاهمیت است که تنها با رفع محدودیت‌های بین‌المللی همه مشکلات کشور حل نمی‌شود و شرط دیگر اصلاحاتی است که باید در داخل کشور انجام شود تا شاهد بهبود در همه حوزه‌ها باشیم، چراکه این موارد در کنار هم و مکمل یکدیگر هستند.

این کارشناس حوزه تجارت خارجی گفت: در صورتی که گشایش اساسی در کشور ایجاد نشود باز هم کماکان وضعیت نرخ دلار شبیه گذشته خواهد بود و به شرایط قبلی خود باز خواهد گشت و تاثیر اصلی را باید در واقعیت جامعه دید اینکه امکان صادرات نفت فراهم شود و امکان دسترسی به منابع ارزی وجود داشته باشد موثر است در غیر این صورت این اخبار تاثیر چندانی برای کشور ندارند.