(تصاویر) نخستین اکتشافِ مهمِ باستان‌شناسی اعماق دریا: به‌سطح آمدنِ کشتی‌های غرق‌شده سلسله مینگ

یک کشفِ بی‌سابقه در اعماق دریای جنوبی چین توجه باستان‌شناسان و مورخان را به یک‌اندازه به خود جلب کرده است. بقایای دو کشتی که به سلسله مینگ باز می‌گردند، از کفِ اقیانوس به سطح آمده و گنجینه‌ای از اشیائ باستانی و بینشی درباره تاریخ غنیِ دریانوری در چین را آشکار کرده‌اند.

به گزارش راهنماتو، این کشتی‌ها که در عمقِ تقریباً ۱۵۰۰ متری در روی یک شیب قاره‌ای پیدا شده‌اند، نخستین کشفِ لاشه کشتی‌های باستانی در این مقیاس بزرگ در اعماق دریا توسطِ چین هستند. آن‌ها هم‌چنین شواهدی مهم درباره تجارت و روابطِ فرهنگی ماورای دریاها، به‌خصوص در بافتِ جاده ابریشمِ دریایی هستند.

این یافته‌ها به نامِ شیب قاره‌ای شمال‌غربی شماره ۱ و کشتی غرق‌شده شماره ۲ نام‌گذاری شده‌اند. این اکتشافِ مهم در بدو امر توسطِ یک تیم تحقیقاتی علمی از مؤسسه مهندسی و علوم اعماق دریا، وابسته به آکادمی علوم چین، انجام شده است.

یان یالین، مدیر اداره باستان‌شناسی اداره ملی میراث فرهنگی، می‌گوید: «این یافته‌ها که در شرایط خوبی حفظ شده‌اند از ارزش علمی، تاریخی و هنری زیادی برخوردارند. این کشف می‌تواند یک کشف باستانیِ اعماق دریا در طبقه جهانی محسوب شود. این یافته‌ها، شواهدی کلیدی درباره جاده ابریشمِ دریایی هستند و یک مطالعه بی‌سابقه بزرگ در تاریخ تجارت، مسیریابی و ظروف چینی محسوب می‌شوند.»

کشتیِ غرق‌شده شماره ۱ و شماره ۲: شواهدی از ظروف چینی و سایر اشیاء فرهنگی

کشتیِ غرق‌شده شماره ۱ مساحتِ تقریبیِ ۱۰۰۰۰ مترمربعی را با حدود ۱۰۰۰۰۰ شیء فرهنگی، اشیائی که عمدتاً ظروف چینی هستند، دربرگرفته و این اشیاء نیز هم‌چنان در محل به صورت مهروموم‌شده باقی مانده‌اند. بخش اعظم کشتی هنوز در زیر لایه‌هایی از ماسه مدفون است و بخش‌هایی از آن با لایه‌هایی از اشیاء که ضخامتِ آن به سه‌متر می‌رسد، پنهان شده است.

کشتی غرق‌شده شماره ۲ با ۲۰ کیلومتر فاصله از اولی قرار گرفته است و محتویِ چندین کنده چوب به‌دقت پردازش‌شده و مجموعه‌های کوچک‌تری از سرامیک است.

متخصصان باستان‌شناسی براساسِ اشیاء چینی که از کشتی شماره ۱ به دست آمده است تخمین زده‌اند که این کشتی احتمالاً به زمان حکومتِ امپراتو ژنگده Zhengde (۱۵۰۵-۱۵۲۱) باز می‌گردد، این‌درحالیست که کشتی شماره ۲، به دوران امپراتور هونگژی Hongzhi (۱۴۸۸-۱۵۰۵۰) بازمی‌گردد. هر دو امپراتور از سلسله مینگ بوده‌اند.

بیش‌ترِ اشیاء چینی کشف‌شده در کشتیِ شماره ۱، محصولاتی هستند که در استان‌های ژیانگسی و ژِژیانگ تولید شده‌اند. آن‌ها مراکز معروفِ تولید و صادرات در چین باستان بودند. در میانِ اشیاء چینی مکشوفه، انواعی از چینی آبی-سفید، سِلادون (سبز بیدی) و سرامیک‌هایی با لعاب سبز دیده می‌شود. حضورِ تنه‌های چوبیِ پردازش‌شده در کشتیِ غرق‌شده شماره ۲ نقشِ چین را در واردات نشان می‌دهد، زیرا اسناد تاریخی چوب را به عنوان یکی از کالا‌های مهم وارداتی در این دوران ثبت کرده‌اند.

تانگ وِی، مدیر مرکز ملی باستان‌شناسی، می‌گوید کشف‌های جدید ارجاعاتِ مهمی برای فهمِ تغییر مسیر‌های تجاری تاریخی در سراسر دریای جنوبی چین در اختیار ما قرار می‌دهند.

نخستین تحقیقات از مکانِ کشتی‌های غرق‌شده در روز شنبه ۲۰ ماه مه ۲۰۲۳ آغاز شد و پیش‌بینی می‌شود که تا ماه ژوئن ادامه یابد. برای اطمینان از امنیتِ اشیاء، مکان دقیق کشفِ آن‌ها اطلاع‌رسانی نشده است. با‌این‌حال یک علامتِ فلزی در کفِ دریا در نزدیکی کشتی شماره ۱ نصب شده تا شاخصی برای تحقیقات آینده در این ناحیه باشد.

تجارتِ ظروف چینی و جاده ابریشمِ دریایی در چین

تجارت ظروف چینی در دوران جاده ابریشم دریایی نقشی مهم در ناحیه دریای جنوبی چین ایفا می‌کرد. ظروف چینی یکی از کالا‌های به‌شدت مورد تقاضا در آن دوران بود و در تجارت بین‌الملل نیز سهمی بزرگ داشت.

استانِ ژینگ‌دِژِن، پایتختِ ظروف چینی در چین بود و سرامیک‌های تولیدی آن بسیار معروف بودند. ویژگی چینی‌های آن که ظرافت در تولید و طراح‌های پیچیده بود، نه‌تن‌ها در چین بلکه در میانِ تجار و خریداران خارجی که در مسیر جاده ابریشم دریایی تردد می‌کردند، بسیار معروف بود. موقعیتِ استراتژیک محل، که در نزدیکی رودخانه یانگ‌تسه و نزدیکی با مسیر‌های تجاری مهم قرار داشت، صادرات ظروف چینی به مناطق مختلف شاملِ مناطقی که به دریای جنوبی چین وصل می‌شدند، را آسان می‌کرد.

دریای جنوبی چین یکی از مسیر‌های حیاتی دریایی برای حمل‌ونقل ظروف چینی و سایر کالا در زمان قدیم بود. ظروف چینی از مراکز تولید، مثل ژینگ‌دژِن، به شهر‌های بندری که در راستای سواحلِ جنوبی چین قرار داشتند، منتقل می‌شد. ازآنجا، این کالا‌ها به کشتی‌ها بار زده می‌شدند و تمام دریای جنوبی چین را طی می‌کردند تا به مقاصدی در سراسر جنوب‌شرقی آسیا، اقیانوس هند و فراتر از آن برسند.

تجارتِ ظروف چینی در مسیر دریای جنوبی چین یک‌طرفه نبود. چین ظروف چینی را به سایر کشور‌ها صادر می‌کرد و درعوض، دروازه مهم واردات کالا‌های خارجی مثلِ مواد خام، اقلامِ تجملاتی و گنجینه‌های خارجی بود. این کالا‌ها از طریقِ دریای جنوبی چین وارد شهر‌های بندری می‌شدند و از آنجا به سراسر چین منتقل و شبکه‌ای پویا از مبادلات فرهنگی و تجاری را فراهم می‌کردند.

تجارت ظروف چینی در راستای جاده ابریشم دریایی به رونقِ تجارت، روابط سیاسی و تعاملاتِ فرهنگی بین چین و سایر کشور‌ها کمک کرده بود. این تجارت نقشی مهم در شکل‌دادن به اقتصاد و جوامع در مناطق درگیر ایفا و به مبادلات فرهنگی و تأثیرات متقابل فرهنگی کمک کرد.