فرارو- این بیماری به اثرات جانبی تابش اشعه اشاره دارد که ممکن است به‌دلیل اشعه‌درمانی برای درمان سرطان‌ها یا قرار گرفتن تصادفی در معرض تابش اشعه ایجاد شود.
علایم شایع بیماری ناشی از تابش اشعه
به گزارش فرارو، علایم ممکن است بسته به مقدار اشعه تابیده شده و محل اثر آن متفاوت باشد و اغلب موقتی است. علایم شامل موارد زیر هستند:
- تهوع، استفراغ و اسهال.
- سردرد.
- خستگی و تنگی نفس.
- تندی ضربان قلب.
- عفونت‌های قارچی دهان، خشکی دهان و از دست رفتن حس چشایی.
- دشواری در بلع.
- تشدید بیماری‌های دندان یا لثه.
- ریزش مو؛ سرفه خشک.
- التهاب قلب همراه با درد قفسه سینه.
- سوختگی، التهاب یا جوشگاه روی پوست.
- تیرگی دائمی پوست.
- نقاط خونریزی زیر پوستی در هر قسمت از بدن.
- کم‌خونی؛ ناتوانی جنسی.
علل بیماری ناشی از تابش اشعه
این بیماری نتیجه آسیب به دستگاه ایمنی و بافت‌های سالم ناشی از تابش اشعه است.
عوامل افزایش‌دهنده خطر
- تغذیه نامطلوب.
- بیماری‌های تضعیف‌کننده مقاومت بدن.
- قرارگیری در معرض اشعه‌درمانی.
پیشگیری
- قبل از شروع اشعه‌درمانی، باید ناحیه سر و گردن ارزیابی کلی دهان و دندان جهت شناسایی بیماری‌های احتمالی دندان و لثه صورت گیرد.
- استفاده از رژیم غذایی مناسب قبل از اشعه‌درمانی، به‌طوری‌که وضعیت تغذیه‌ای در حد مطلوب حفظ شود.
- در صورتی که شغل شما نزدیک به محل تابش اشعه است، باید نکات ایمنی را فراگرفته و رعایت کنید.
عواقب مورد انتظار
- در موارد اشعه‌درمانی، بیشتر آثار جانبی و عوارض به تدریج پس از قطع درمان برطرف می‌شوند.
- در صورت قرارگیری تصادفی در معرض تابش اشعه، اگر اشعه تابیده شده مرگ‌آور نباشد، عوارض آن ممکن است سال‌ها باقی بماند.
عوارض احتمالی
- کاهش مقاومت بدن که منجر به افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها.
- عقیمی یا نقایص تولید مثلی.
- افزایش استعداد ابتلا به سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان‌های مغز استخوان یا لوسمی.
- در برخی موارد، عوارض بستگی به ناحیه تحت تابش اشعه دارد. با پیشرفت تجهیزات اشعه‌درمانی، احتمال عوارض وخیم کاهش یافته است.
درمان بیماری ناشی از تابش اشعه
اصول درمان
- آزمایش‌های تشخیصی ممکن است شامل بررسی‌های هموگلوبین، شمارش پلاکت‌ها و گلبول‌های سفید خون، رادیوگرافی ناحیه تحت درمان و اندازه‌گیری میزان تابش اشعه باشد.
- هدف از درمان کنترل علایم و پیشگیری از عفونت‌ها است.
- در طی اشعه‌درمانی، لازم است که کارکنان پزشکی را دائماً از وضعیت عمومی خود مطلع کنید.
- در صورت ریزش مو، می‌توانید از کلاه‌گیس استفاده کنید تا موهایتان مجدد رشد کنند.
- پس از پایان درمان و قبل از مجاز شدن برای بچه‌دار شدن، از روش‌های ضدبارداری مؤثر استفاده کنید.
- مشاوره و روان‌درمانی می‌تواند برای کاهش استرس و اضطراب ناشی از اشعه‌درمانی مفید باشد.
- در مواجهه شدید با تابش اشعه، ممکن است پیوند مغز استخوان توصیه شود.
داروها
- داروهای ضد تهوع.
- مسکن‌ها.
- تزریق خون جهت درمان کم‌خونی.
- آنتی‌بیوتیک‌ها برای مقابله با عفونت‌ها.
- داروهای ضد اسهال.
- داروهای خواب‌آور در صورت بروز مشکلات خواب.
فعالیت
- تا جایی که وضعیت جسمانی شما اجازه می‌دهد، به فعالیت‌های طبیعی خود ادامه دهید. به‌طور مکرر استراحت کنید.
رژیم غذایی
- از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید. اگر مشکل بلع دارید، ممکن است به‌طور موقت نیاز به رژیم مایعات یا غذاهای نرم شده داشته باشید. در برخی موارد تغذیه وریدی یا استفاده از لوله معده برای تغذیه توصیه می‌شود.
شرایطی که باید به پزشک مراجعه کنید
- اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان به‌طور تصادفی در معرض تابش اشعه قرار گرفته‌اید.
- اگر احساس ناخوشی در طی اشعه‌درمانی به‌ویژه در صورت بروز علایم غیرمنتظره داشتید.
- بروز علایم عفونت مانند تب و لرز، درد عضلانی، سردرد و منگی در طی یا پس از اشعه‌درمانی یا پس از قرارگیری تصادفی در معرض تابش اشعه.
- در صورت بروز علایم جدید و غیرقابل توجیه، زیرا داروهای تجویزی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
