فرار اروپا از دام رکود

در هفته گذشته طی برگزاری مجمع جهانی اقتصاد، مقامات و رهبران تجاری حاضر در داووس نیز چشم‌انداز خوش‌بینانه‌تری را اعلام کردند و صندوق بین‌المللی پول این نوید را داد که به زودی پیش‌بینی خود از رشد جهانی را ارتقا خواهد داد. اقتصاددانان این نگرانی را داشتند که اروپا با توجه به پیامد‌های اقتصادی درگیری روسیه با اوکراین، یکی از مناطقی باشد که بیشترین آسیب را به اقتصاد جهانی در سال جاری وارد می‌کند. چند هفته پیش طی اظهارنظری، کریستالینا جورجیوا، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول گفت: «نیمی از اتحادیه اروپا در ۲۰۲۳ دچار رکود خواهد شد.»

به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از فایننشال‌تایمز، کارستن برزسکی، رئیس تحقیقات کلان در بانک اینگ هلند، با توجه به چرخش پیش‌بینی‌های اقتصاددانان آن را «رکودی که هرگز رخ نداد» توصیف کرد. اندرو کنینگهام، اقتصاددان ارشد اروپا در کپیتال اکونومیکس نیز گفت، اقتصاد نسبت به اکتبر بسیار متفاوت ارزیابی می‌شود. طرح‌های حمایتی دولت سخاوتمندانه‌تر از حد انتظار بوده است و بخش خودرو قوی‌تر از آنچه پیش‌بینی می‌شد بهبود یافته است.

به گفته آنا تیتارووا، اقتصاددان در بانک یوبی‌اس سوئیس، درحال حاضر کمتر از ۳۰درصد احتمال رکود اقتصادی وجود دارد، این درحالی است که تابستان گذشته حدود ۹۰درصد تخمین زده شده بود. کاهش اختلال‌های زنجیره تامین، بازار کار قوی و پس‌انداز بالا، انعطاف‌پذیری اقتصادی منطقه یورو را توضیح می‌دهد. از سوی دیگر اروپا در ماه‌های اخیر در پر کردن ذخایر گاز خود موفق بوده است که ترس از سهمیه‌بندی گاز را تا حد زیادی کاهش داده است.

کاهش شدید اخیر در قیمت عمده‌فروشی گاز به سطحی که آخرین بار قبل از آغاز درگیری‌های روسیه با اوکراین بود نیز به تقویت چشم‌انداز اقتصادی کمک کرده است. جی‌پی‌مورگان این هفته پیش‌بینی تولید ناخالص داخلی منطقه یورو در ۲۰۲۳ را به ۵/ ۰ درصد افزایش داد. این تغییر به دلیل پیش‌بینی قبلی ۱۵۵ یورویی از قیمت گاز طبیعی بود که اکنون پیش‌بینی‌ها از آن حدود ۷۶ یورو در هر مگاوات ساعت است.

کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، در سخنرانی هفته جاری در داووس، اشاره کرد که پیش‌بینی اقتصادی «بسیار بهتر از آنچه ممکن بود» به نظر می‌رسد. گیتا گوپینات، معاون مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول نیز در این زمینه گفت تصمیم ماه گذشته چین برای کاهش محدودیت‌های کووید-۱۹ یکی از دلایل خوش‌بین‌تر شدن صندوق بوده است.

سوان استن، اقتصاددان در گلدمن ساکس، از اینکه تقاضای قوی از سوی چین، تجارت اروپا را به ویژه در آلمان، به‌طور قابل توجهی افزایش می‌دهد، صحبت کرد. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، این هفته اعلام کرد که متقاعد شده است بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا وارد رکود نخواهد شد. فرانسوا ویلروی، رئیس بانک مرکزی فرانسه نیز اعلام کرد، اروپا این امکان را دارد از رکود اقتصادی در سال جاری اجتناب کند.

با این حال برخی از اقتصاددانان همچنان انتظار رکود دارند. سیلویا آرداگنا، اقتصاددانی از بانک بارکلیز انگلستان، این‌گونه استدلال می‌کند که گرچه رکود به اندازه‌ای که قبلا تصور می‌شد عمیق نخواهد بود، اقتصاد منطقه یورو همچنان برای دو، سه ماهه متوالی با کاهش تولید اقتصادی روبه‌رو خواهد بود.

لاگارد در داووس اعلام کرد که بانک مرکزی اروپا در نشست‌های فوریه و مارس نرخ بهره را ۵/ ۰ واحد درصد افزایش خواهد داد. نرخ سپرده از ژوئن سال گذشته تاکنون با ۵/ ۲ واحد درصد افزایش به ۲ درصد رسیده است. چنین سرعتی در افزایش نرخ‌های بهره برای کشور‌های منطقه یورو سابقا دیده نشده بود.