رئیس پلیس راهور با اشاره به مرگ ۴۳ درصد مصدومان تصادفات در مراکز درمانی میگوید: خونریزی مغزی و داخلی در بیمارستانها تشخیص داده نمیشود. متخصصان این حوزه اما اعلام میکنند تمام اقدامات درمانی بهدرستی انجام میشود.
به گزارش همشهری، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی از وزارت بهداشت بهدلیل کوتاهی در زمینه تصادفات و کمبود تجهیزات و ابزار تشخیص ضربه مغزی و خونریزی داخلی مصدومان این حوادث که آمار فوتیها را بالا برده، انتقاد کرد.
بهگفته کمال هادیانفر، در هر ساعت، ۲ نفر در جادهها و تصادفات رانندگی جانشان را از دست میدهند، ۵۰ نفر مصدوم میشوند که حداقل ۲۰ نفر از آنها برای همیشه دچار معلولیت میشوند. همچنین ۵۱ درصد از جانباختگان حوادث رانندگی در دم جانشان را از دست میدهند که از این تعداد ۳۴ درصد سرنشین خودرو هستند.
۴۹ درصد هم بعد از تصادف فوت میکنند که ۴۳ درصدشان در بیمارستان و ۶ درصد حین انتقال به آمار قربانیان اضافه میشوند. ۱۸ درصد از فوتیهای کل تصادفات هم، افراد زیر ۱۸ سال هستند.
هادیانفر که روز گذشته در نشست خبری صحبت میکرد، نبود تجهیزات تشخیص خونریزی مغزی در بیمارستانها را به آمار ۴۳ درصدی مرگ مصدومان در مراکز درمانی مرتبط دانست: «در بسیاری از بیمارستانهای ما ابزار و تجهیزات مربوط به تشخیص ضربه مغزی شدن یا خونریزی داخلی وجود ندارد. فرد به بیمارستان منتقل میشود، از او سؤال میپرسند که آیا سردرد یا سرگیجه دارد یا خیر و ناگهان بعد از یک ساعت همین فرد در بیمارستان یا حتی در خانه بهدلیل خونریزی داخلی یا ضربه مغزی فوت میکند.
لازم است به این موارد توجه ویژهای شده و این تجهیزات و امکانات برای بیمارستانها فراهم شود.» او در ادامه این پرسش را متوجه وزارت بهداشت کرد که چرا کاری در ارتباط با کاهش مرگ و میر تصادفات نمیکنند؟
بهگفته او، باید آمار جانباختگان تصادفات طی یک برنامه ۵ ساله، به زیر ۸ هزار نفر برسد. همچنین باید ۳۰۰هزار مورد فوتی به ۱۵۰هزار نفر کاهش پیدا کند؛ به شرط اینکه تمام دستگاهها به وظایف خود عمل کنند.
یحیی صالح طبری، رئیس مرکز اورژانس تهران آمارهای اعلام شده درباره مرگ مصدومان تصادفات را نیاز به بررسی از سوی کمیتهای ویژه میداند. او میگوید: «مهمترین مرجع برای رسیدگی به آمارها و بررسی علت فوت، پزشکی قانونی است؛ چراکه این سازمان، علت نهایی مرگ را اعلام میکند.» بهگفته او، مصدومی که با تروما به بیمارستان منتقل میشود، به صورت تخصصی و کامل معاینه میشود.
گاهی افراد دچار چندین تروما یا صدمه میشوند که با دقت بیشتری از سوی پزشکان در بیمارستانها از طریق سونوگرافی و سیتیاسکن مورد معاینه قرار میگیرند. او ادامه میدهد: «اینکه گفته شده که در بیمارستانها امکانات لازم برای تشخیص ضربه و خونریزی مغزی و داخلی کم است، شاید صحبت کارشناسی نباشد.
البته اگر در این زمینه ابهام یا سوالی مطرح باشد، مسئولان بیمارستانها بهتر میتوانند پاسخ دهند. اما آنطور که میدانیم بیمارستانها به دستگاههای سونوگرافی، سیتیاسکن و پزشک طب اورژانس مجهز هستند و این تخصصها را دارند.»
به گفته او، بررسی دلیل مرگ مصدومان تصادفات در مراکز درمانی، نیاز به تشکیل گروه کارشناسی از جمله کارشناسان بیمارستانی و پزشکی قانونی دارد تا بتوان آمارها را با دقت بیشتری بررسی کرد.
رئیس مرکز اورژانس تهران درباره اینکه چطور میتوان شمار مرگ مصدومان پس از تصادفات را کاهش داد، هم توضیح میدهد: «علت فوت مصدومان تصادفات زیاد و متفاوت است؛ به هر حال ما میدانیم که در بحث نجات مصدومان، به موقعرسیدن آمبولانس به محل تصادف مطرح است اما گاهی به دلیل ترافیک بالا و ماموریتهای زیاد، همکاری نکردن تعداد زیادی از رانندگان و ... این اتفاق شاید با تاخیر انجام شود. اما به هر حال در کنار اینها ما با موضوعات دیگری که به مراتب تاثیرگذارترند هم مواجهایم، مانند سرعت بالای راننده، سرعت بالای راننده، ناایمن بودن خودرو و جاده، رانندگی ناایمن افراد و ... البته که تمام آمبولانسهای اورژانس به موبایل آیسییو مجهزند و تجهیزات لازم را در اختیار دارند و تلاش میکنند تا هرچه زودتر مصدومان را به مراکز درمانی برسانند.»
به گفته او، بلافاصله پس از اعلام وقوع حادثه، مشخصات مصدومان به مراکز درمانی اعلام میشود و برای پذیرش هماهنگیهای لازم صورت میگیرد: «وقتی مصدوم وارد بیمارستان میشود، علائم ضربه مغزی، شکمی و خونریزیهای احتمالی مورد بررسی قرار میگیرد؛ به هر حال هر کدام از این ضربهها ویژگیهای خودش را دارد و به دقت بررسی میشود. اینکه فرد چند ساعت پس از وارد شدن ضربه دچار خونریزی میشود و جانش را از دست میدهد، اتفاقی است که بهندرت رخ میدهد و نمیتوان آن را به همه تعمیم داد.»
تمام مراکز درمانی به دستگاه سیتیاسکن مجهز هستند. این را فرهاد عصارزادگان، متخصص مغز و اعصاب اعلام میکند و اظهارات پلیس راهور را درست نمیداند؛ چراکه مراکز درمانی حداقل به دستگاه سیتیاسکن مجهز هستند. او میگوید: «سیتیاسکن حساسترین دستگاه برای تشخیص خونریزی مغزی و داخلی است. البته برخی از بیمارستانها دستگاه امآرآی هم دارند که این دستگاه خیلی از سیتیاسکن دقیقتر است، اما اینطور نیست که برای همه انجام شود.
این دستگاه برای تشخیص سکته مغزی حساستر است تا خونریزیها.» براساس اعلام او، تمام بیمارستانها برای مصدومانی که دچار ضربه در ناحیه سینه، شکم یا مغز شده باشند، این معاینات را انجام میدهند: «افرادی که ضربه به سر، شکم یا لگن داشته باشند، بهعنوان گزینه خونریزی داخلی شناخته میشوند؛ به همین دلیل از آنها سیتیاسکن گرفته میشود. البته وقتی ضربه به شکم باشد، دیگر از مغز مصدوم سیتیاسکن گرفته نمیشود. این دستگاه هم در تمام مراکز درمانی وجود دارد.»
بهگفته این متخصص مغز و اعصاب، اینکه گفته میشود بیمارستانها تجهیزات تشخیص خونریزی داخلی و مغزی ندارند، درست نیست. باید ایمنی خودرو و جاده بالا برود، ترافیک برای رسیدن اورژانس مدیریت شود؛ نه اینکه تقصیر بالا بودن مرگها به گردن مراکز درمانی انداخته شود.
حمید سوری، محقق مرکز تحقیقات ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیتهای دانشگاه علومپزشکی شهید بهشتی معتقد است که موضوع بالا بودن آمار مرگ مصدومان در مراکز درمانی موضوعی ریشهای و گسترده است با این حال با تأیید آمار بالای مرگ مصدومان در مراکز درمانی، تأکید میکند که مشکل در مدیریت ارائه خدمات است.
او میگوید: «بررسی آمارها نشان میدهد که میزان مرگ مصدومان در سر صحنه تصادف یا در بیمارستانها در کشور نسبت به سایر کشورهای دنیا، متفاوت و بالاتر است. این موضوع هم ارتباطی به کیفیت خدمات درمانی ندارد، بلکه به مدیریت خدمات درمانی برمیگردد.» او به پژوهشی که در این زمینه انجام شده اشاره میکند: «ما پیش از این پژوهشی انجام دادیم که نشان داد مصدومان تصادفات بهطور متوسط ۱۹ دقیقه در خود اورژانس بیمارستان معطل میشوند تا خدمات درمانی مناسب دریافت کنند.»
سوری میگوید: «مشکل ما در سیستم ارائه خدمات است و بخشهای مختلف هماهنگ با هم عمل نمیکنند. ما در کشور مرکز تروما در سطوح مختلف نداریم که تمام نیروهای آن آموزش دیده باشند. در مراکز اورژانس مراجعهکنندگان زیادی دیده میشوند؛ از بیمار اسهال- استفراغی گرفته تا بیمار سکته قلبی. حالا در این میان مصدوم تصادف هم منتقل میشود که گاهی در رسیدگی به این افراد و اولویتبندیها خطا صورت میگیرد؛ بنابراین لازم است که یک بخش مخصوص مصدومان تصادفات در نظر گرفته شود.»