سیره تربیتی بانوی برکت

روزنامه ایران پنجشنبه ۲۵ دی در یادداشتی به قلم آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، نوشت: برای معرفی بهترین شیوه‌های تربیتی از منظر دین و بیان شیوه تعلیم و تربیت فرزندان و اطرافیان و نحوه پاسخگویی و آموزش مسائل دینی و دیگر ابعاد تربیتی و آیین همسرداری نیز هم، چون رسول خدا (ص) الگوی بی بدیلی است. امروزه محققان علوم تربیتی می‌کوشند تا عوامل پیدا و پنهان ساختار شخصیت انسان و شاکله وجودی او را بررسی کنند و به همه زمینه ها، عوامل و موانع تربیت دست یابند و در جهت پیشرفت علوم تربیتی آن را به کار گیرند.

اگر از این زاویه به مراحل تکوین، رشد و بالندگی دوران زندگی حضرت زهرا (س) نگاهی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که هر اندازه علوم تربیتی پیشرفت کند، شخصیت والای کوثر ولایت و مادر امامت بیش‌تر شناخته شده و انوار زهرای مرضیه (س) بهتر جلوه خواهد کرد و در این مسیر، نمونه‌ای بارزتر از آن حضرت یافت نخواهد شد.

حضرت فاطمه (س) در طول زندگی هجده ساله اش، همه عوامل و زمینه‌های تربیتی را در راه رسیدن به کمال تجربه کرده و خود نیز در این زمینه بهترین بهره را برده است. یکی از مهم‌ترین ابزار‌های تربیتی آن حضرت، ایجاد انگیزه درونی و محبت و عشق به خوبی‌ها و کمالات در افراد می‌باشد؛ محبتی که از درون خود او می‌جوشد و در رفتار و گفتارش به چشم می‌خورد.

علاقه مندی حضرت نسبت به سعادت آفرینی برای دیگران فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ منش حضرت به گونه‌ای است که هر مخاطبی را شیفته و دلداده عظمت وجودی خود کرده و از این طریق افراد را به سوی سعادت سوق می‌دهد؛ زیرا محبت و دلدادگی به خوبان، انسان را در رسیدن به کمال مطلق و سرچشمه رستگاری یاری می‌رساند؛ چراکه انسان بدون محبت هیچ‌گاه به مقصد دلخواه نخواهد رسید.

امام باقر (علیه السلام) فرمود: هَلِ الدِّینُ إِلَّا الْحُبُّ؛ (آیا دین غیر از محبت است؟) از این رو، خداوند متعال مزد رسالت را فقط مؤدت و محبت نسبت به حضرت زهرا (س) و اهل بیت (ع) قرار داده است: «قُلْ لا اَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی» (سوره شوری، آیه ۲۳. بگو: به ازای آن [رسالت]پاداشی از شما خواستار نیستم مگر دوستی درباره خویشاوندان.).

زیرا بدون این محبت همه زحمات پیامبر در هدایت جامعه و اصلاح امت به هدر خواهد رفت. محبت در سیره این ذوات نورانی، در همه مراتبش در طول محبت خداوند قرار دارد؛ یعنی همه محبت‌های آن‌ها به عشق الهی ختم می‌شوند و به همین دلیل، دوست داشتن اهل بیت عصمت و طهارت (س) انسان را به سوی خدا سوق می‌دهد. امام صادق (ع) فرمود: «اگر دوستی‌ها و دشمنی‌ها و بذل و بخشش‌های کسی برای خدا باشد، او به بالاترین درجات ایمان رسیده و ایمانش کامل شده است». از این رهگذر، ابراز مهر و محبت، دل‌های مشتاق را صید، آتش کینه‌ها و اختلافات را خاموش، افسردگی‌ها را معالجه و سخت‌ترین شرایط زندگی را تحمل پذیر می‌سازد

حضرت فاطمه (ع) افزون بر برخورداری از زمینه‌ها و عوامل رشد و تربیت، در آغوش موفق‌ترین مربی دنیای بشریت؛ حضرت خاتم الانبیا (ص) پرورش یافته است. آن حضرت مهربانی‌ها و گذشت‌ها و بردباری‌های مادر فداکار خویش را در سال‌های نخستین عمر خود شاهد بود و رفتار‌های مهرآمیز پیامبر (ص) را نیز نسبت به همسر و فرزندانش به نظاره نشسته بود.

پیامبر گرامی اسلام (ص) با بوسه زدن بر دستان فاطمه (س) و ابراز محبت ویژه به او در پیش چشمان دیگران، بنیان مهر و وفا و روابط عاطفی و آیین مهرورزی را در منطقه‌ای که به غیر از خشونت و بربریت چیز دیگری حاکم نبود و زنده به گور نمودن دختران در آن سنتی دیرین بود، استوار ساخت و در این راستا خاندان رسالت را به عنوان الگویی الهی معرفی فرمود.