مدیر عامل سایپا پاسخ دهد!

فرارو- افشین داورپناه*؛  کافی است در اینترنت مختصری جستجوی کنید تا شاهد صفحاتی باشید که در آن مشتری‌های سایپا مدام در حال اعتراض هستند! آیا این شرکت، امور مشتریان و روابط عمومی این خودروساز ملی، برای تکریم ارباب رجوع یا سنجش میزان رضایت مشتریان، زحمت بررسی چنین اعتراض‌هایی را به خود می‌دهند؟ یا اساساً نیازی به آن احساس می‌کنند؟ آیا سازمان‌های متولی و ناظر (وزارت صنعت، سازمان بازرسی، نهاد‌های امنیتی، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان (؟!) و تولید‌کنندگان و ...) از این همه شکایت و اعتراض، و از سردرگمی و اجحاف به مشتریان و از عدم‌پایبندی و پاسخگویی این شرکت به تعهداتش آگاهی دارند؟

تعویق در تحویل خودروها، که حالا مدت‌هاست عادی و به یک سنت تبدیل شده، در حالی است که سایپا فقط در کمتر از ۵ ماه نخست امسال (از اول اردیبهشت تا پایان مرداد ماه) ۶ بار محصولات خود را در قالب‌های طرح فروش‌فوق‌العاده و فروش مشارکتی و ... پیش فروش کرده و به این ترتیب در عمل، در حال انباشته کردن این تعهدات (با تاخیر‌های نزدیک به یکسال) بر روی یکدیگر است.

پیش از این، سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل گروه سایپا گفته بود: این شرکت در سال ۱۳۹۸، بیش از ۴۱۴ هزار دستگاه خودرو تولیدکرده و موفق شده تعداد تعهدات معوق خود را به شدت کاهش دهد و در برنامه‌ریزی‌های پیش فروش برای سال ۹۹ کمترین تعهد ممکن را ایجاد خواهد کرد تا بتواند بیشتر محصولات تولید فصل بهار را به کاهش تعهدات معوق اختصاص بدهد! (اقتصاد آنلاین، ۲۴ اردیبهشت ۹۹)، اما اکنون و در آستانه نیمه شهریور ماه ۱۳۹۹، همان‌گونه که پیشتر نیز اشاره شد، هنوز خودرو‌هایی که موعد تحویل‌شان آذر و دی ماه سال گذشته بوده یا در سال گذشته تکمیل وجه کرده‌اند، تحویل داده نشده است! اما کار تحویل خودرو‌هایی که سه ماه پیش، پیش‌فروش شده آغاز شده‌است! این به جز تخلف و بدعهدی (بی‌اخلاقی)، بی‌اعتماد سازی و از بین بردن برند سایپا، چه می‌تواند باشد؟ افزایش فروش به قیمت تخلف و بی‌اخلاقی مستمر؟ با این اوصاف وزارت صنعت، معدن و تجارت، چگونه و بر اساس چه معیار‌هایی مجوز فروش فوق‌العاده محصولات این خودروساز و تحویل سه ماهه آن را صادر کرده‌است؟

در این میان، برخی مشتری‌ها، بیشتر سرگردان و تحت فشاراند ـ برای مثال مدیر عامل سایپا در جواب برخی خریداران، که خودروی‌شان وسیله امرار معاش آن‌ها بوده و مجبور شده‌اند برای تکمیل وجه خودروی قبلی خود را بفروشند، و حالا چند ماه است که بیکار در انتظار تحویل خودروی‌شان هستند، چه جوابی خواهد داد؟

گمان می‌کنید اگر به سازمان بازرسی شکایت کنید چه جوابی دریافت خواهید کرد؟ «شاکی محترم بر اساس مفاد قرارداد خسارت تاخیر به مشتری پرداخت می‌شود»! این جواب سازمان بازرسی به نارضایتی‌های مستمر مشتریان در پی بدقولی‌های و پیمان‌شکنی‌های متعدد مشتری‌های بی‌پشت و پناه این خودروسازی است! اما این جواب چه مشکلی را از مشتری حل می‌کند؟ مهتر از همه، واکنش سازمان بازرسی ـ والبته سایر نهاد‌های مسئول و ناظر ـ به این خودروساز در برابر این همه شکایت و اعلام نارضایتی چه خواهد بود؟ در عمل هیچ! ظاهرا قصدی برای پاسخگویی به چنین نارضایتی‌ها و شکایات وجود ندارد و خودروساز همچنان به رویه غیرقانونی، غیراخلاقی و ضد ملی خود ادامه می‌دهد!

اجازه بدهید یک بار پیش‌فروش‌های ۴ ماه گذشته سایپا را مرور کنیم:

ـ قرعه‌کشی ۱۸ خرداد قرعه‌کشی برای تخصیص ۱۰ هزار دستگاه از ۷ مدل خودرو در طرح فروش فوق‌العاده سایپا

سیدجواد سلیمانی، مدیرعامل گروه سایپا، در همان تاریخ اعلام کرد: پس از انجام قرعه کشی طرح فروش فوق‌العاده، عرضه ۳۰ هزار دستگاه دیگر را در قالب طرح پیش‌فروش آغاز خواهیم کرد (به گزارش ایرنا)

ـ در قرعه‌کشی ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ نیز برای پیش فروش یک ساله سایپا ۴۰ هزار از انواع خودرو‌های گروه خودروسازی سایپا ارائه شد.

ـ در تاریخ ۴ مرداد ماه باز هم قرعه‌کشی برای در مجموع ۱۲ هزار خود رو و برای تحویل در شهریور و مهر ماه ۱۴۰۰، یعنی بیش از یک سال اینده، به شکل مشارکت در تولید!

بار دیگر پیش فروش سایپا شنبه ۲۵ مرداد ۹۹ برای کوییک S و ساینا S برگزار خواهد شد. این خودرو‌ها با موعد تحویل شهریور و مهر ۱۴۰۰ است. همچنین قیمت‌ها به صورت به روز در زمان تحویل مشخص خواهد شد.

ـ در ۱۹ تیر ماه ۱۳۹۹، مراسم قرعه‌کشی ۱۴ هزار خودرو در دومین طرح پیش‌فروش یک ساله محصولات سایپا پس از تائید نهایی توسط نهاد‌های نظارتی برای ۳ محصول سایپا (شاهین، کوییک s و ساینا s)) اعلام شد. در این طرح فروش ۱۴ هزار خودرو شامل ۳ هزار دستگاه شاهین، ۵ هزار دستگاه کوییک. اس و ۶ هزار دستگاه ساینا. اس به فروش رسید.

ـ قرعه‌کشی اول شهریور ماه ۱۳۹۹، هشت هزار خودرو (هزار و ۵۸۶ دستگاه کوییک اس و سه هزار و ۲۵۹ دستگاه ساینا اس) موعد تحویل شهریور و مهر ۱۴۰۰ به متقاضیان فروخته شده‌است.

این همه پیش‌فروش در حالی است که امیرجعفرپور، معاون مدیرکل صنایع خودرو و نیروی محرکه وزارت صمت روز ۲۲ خرداد در مصاحبه با ایسنا گفته‌بود: ما تا پایان سال چهار قرعه‌کشی برای فروش فوق‌العاده داریم که هر مرتبه ۲۵ هزار دستگاه خودرو قرعه‌کشی می‌شود که ۱۵ هزار خودرو از این تعداد مربوط به ایران‌خودرو و ۱۰ هزار دستگاه مربوط به سایپا است. تا انتهای سال چهار پیش‌فروش خواهیم داشت که در قرعه‌کشی تحویل خودرو از یک تا ۹۰ روز طول می‌کشد. در پیش‌فروش تحویل خودرو نیز از ۹۱ تا ۳۶۵ روز به طول می‌انجامد.

تعویق در تحویل خوردو‌ها یکی از مواردی است که پیش از این نیز بار‌ها را در گزارش‌های گوناگون مطبوعات و بازرسی‌های نهاد‌های ناظر، ازجمله چهار گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از خودروسازان درسال‌های مختلف، به آن اشاره شده‌است، اما ظاهراً برخی خودروساز‌های داخلی در چنان جایگاهی از قدرت قرار گرفته‌اند که انتظار پاسخگویی و اصلاح این امور را باید به فراموشی سپرد..

*عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی، نویسنده و پژوهشگر