مهدی باسخا؛ سلامتی یک «کالای عمومی»ست؛ هیچ کس در شیوع یک بیماری ناشناخته مصونیت ندارد.
کالای‌های عمومی (Public Goods) اشاره به خدمات و مواهبی دارد که به صورت مشترک و استثناناپذیر مورد استفاده آحاد جامعه قرار دارد.
امنیت، سلامت، آموزش و یا حتی اطلاعات هواشناسی را می‌توان کالا‌هایی عمومی دانست که منافع آن بدون استثناء نصیب تمام افراد جامعه شده و وجود آن‌ها برای حیات اجتماعی را اجتناب ناپذیر می‌سازد.
کالا‌های عمومی ویژگی‌های خاصی دارند که آن‌ها را از سایر کالا‌ها و خدمات متمایز می‌سازد. قابلیت مصرف مشترک یکی از این ویژگی‌هاست. یعنی همه افراد بدون آنکه محدودیتی در استفاده دیگران ایجاد کنند از آن‌ها منتفع می‌شوند. به عنوان مثال، وجود امنیت در جامعه، منافع بدون تبعیضی برای همه افراد آن جامعه ایجاد خواهد کرد؛ بدون آنکه منتفع شدن یک فرد، افراد دیگر را از این منافع محروم نماید.
همانگونه که وجود چنین کالا‌هایی منجر به انتفاع عمومی است، محدود شدن یا از بین رفتن آن را نیز باید یک زیان جمعی دانست. این زیان نیز به صورت مشترک توزیع شده و هیچ فرد یا طبقه اجتماعی خاصی را مستثنی نخواهد کرد.
ایران اکنون با یک بحران عمومی در پدیده شیوع ویروس کرونا مواجه است. این موضوع در روز‌های اخیر حسیاسیت‌های زیادی را در جامعه برانگیخته است. اما به نظر می‌رسد نگاه به سلامت به عنوان یک «کالای عمومی» کمتر از سوی مردم و یا مسئولان مورد توجه بوده است. عدم توجه به این موضوع از طرف عموم افراد در جامعه بسیار پر مخاطره خواهد بود.
شیوع یک بیماری فراگیر و ناشناخته، ثروتمند و فقیر، شهری و روستایی، معروف و غیر معروف، یا عوام و خواص هم نمی‌شناسد. آن‌چه نیاز به تذکر دارد این موضوع است که هیچکس در این بحران نمی‌تواند خود و خانواده‌اش را به مدد استفاده از وسایل پیشگیری (مانند ماسک و مواد ضدعفونی کننده) که اکنون مراکز درمانی نیز در تهیه و استفاده از آن‌ها با محدودیت مواجهند، مصون بدارد.
مادامی که همسایگان، همکاران، همشهریان و هموطنانمان در معرض بیماری قرار دارند، همه (شاید با درجات متفاوتی) در معرض ابتلا قرار خواهند داشت. نمی‌توان تصور کرد که سلامت جامعه (این کالای گرانقدر عمومی) تهدید و جامعه درگیر اپدیمی باشد و یک فرد به زندگی سالم خود در آن جامعه مطمئن باشد؛ بنابراین باور این‌که با خرید و ذخیره بیش از اندازه اقلام مختلف می‌تواند از این بحران به سلامت عبور کرد، پنداری بس عبس است.
خرید و انباشت بیش از نیاز اقلام بهداشتی (و یا حتی اقلام خوراکی ضروری)، به نوعی محروم نمودن سایرین از این اقلام بوده و شیوع بیماری را گسترده‌تر و طول دوره گذر از آن را طولانی‌تر و خطرناک‌تر خواهد کرد. هر آن‌کس که به فکر پیشگیری از ابتلای خود و خانواده خود به این بیماری‌ست، لاجرم به فکر پیشگیری از ابتلای دیگران هم باید باشد.
در گذر از این ایام سخت، به اندازه مصرف کنیم و این بیت از شیخ اجل را زمزمه کنیم:
تو کز محنت دیگران بی‌غمی نشاید که نامت نهند آدمی
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
