موج جدید هجوم ملخ‌ها و آماده‌باش استان‌ها

ملخ‌های صحرایی مهاجرت خود از کشور‌های حوزه شبه جزیره عربستان را از بهمن ماه سال گذشته به سمت استان‌های جنوب شرق کشور آغاز کردند و اکنون بار دیگر موج جدیدی از هجوم خود را در نوار ساحلی از سمت بوشهر تا هرمزگان و پارسیان به راه انداخته‌اند.

به گزارش ایرنا، البته مهاجرت این ملخ‌ها به سال گذشته ختم نشد و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز آن‌ها چندین بار به پرواز درآمده و زمین‌های کشاورزی و باغ‌های میوه برخی استان‌ها را تغذیه خود کرده اند، این ملخ‌ها که قدرت خوردن علف‌های هرز را هم دارند در یک شبانه روز می‌توانند تا ۱۵۰ کیلومتر حرکت کنند.

تخم گذاری این نوع ملخ‌ها نیز قابل توجه و به اصطلاح خوشه‌ای است که در آینده منجر به تولید ۳۰۰ تا ۴۰۰ ملخ می‌شود.

سال گذشته مبارزه با ملخ صحرایی در سطح ۷۵۰ هزار هکتار از ۹ استان جنوبی کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان، بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و خراسان جنوبی عملیاتی شده بود.

خسارت‌های بسیاری که با عبور این ملخ‌ها بر جای می‌ماند مسوولان جهاد کشاورزی در استان‌های مختلف را بر آن داشته تا روش‌هایی را برای در امان ماندن زمین‌ها و باغ‌ها از ضرر‌های این ملخ‌های زرد رنگ صحرایی به کار گیرند و ستاد بحران ملخ در این رابطه تشکیل شده است.

استفاده از موتورسیکلت‌های محیط زیست برای ردیابی ملخ صحرایی در مناطق سخت‌گذر، همکاری دستگاه‌های اجرایی عمرانی مانند راه و شهرسازی و شهرداری‌هایی که در حوزه تهدید این آفت قرار دارند و همچنین همکاری شرکت پخش فرآورده‌های نفتی برای تامین سوخت تراکتور‌ها از جمله تدابیری است که در این رابطه اندیشیده شده است.
فارس، هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر از جمله نقاطی هستند که پیش از این چندین بار مورد هجوم ملخ‌ها قرار گرفته و اکنون نیز در معرض تهدید هستند و یا ملخ‌ها جا خوش کرده اند.

از آنجا که استان فارس پیش از این دو بار مورد حمله ملخ‌ها قرار گرفته و اکنون نیز محصولات زمستانی (شتوی) و مزارع کلزا و گندم این استان در مرحله رشد است مسوولان استان وارد عمل شده و پیش بینی‌های لازم برای مبارزه با ملخ صحرایی در سطحی بیش از ۱۰۰ هزار هکتار از زمین‌ها و باغ‌های این استان را با برآورد ۷۰ میلیارد ریال هزینه انجام داده اند.

پیشتر ملخ صحرایی به شهرستان‌های جنوبی استان فارس از جمله مُهر، لامرد و بخشی از لارستان حمله کرده بود و ۱۴ شهر جنوبی این استان که سال ۹۷ مورد حمله قرار گرفتند و اکنون این نقاط در حال آماده باش هستند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس در این رابطه توضیح داد: ۲ آمادگاه مبارزه با ملخ صحرایی سال ۹۷ در لامرد و شیراز مهیا شده و همه امکانات اعم از ماشین‌های شاسی‌دار و توربولاینر‌ها در این مناطق متمرکز شده است که به فراخور نیاز در اختیار شهرستان‌های مختلف قرار می‌گیرد.

محمد مهدی قاسمی افزود: تحقیقات در زمینه شکار ملخ و استفاده از این حشره برای تغذیه دام و طیور از جمله شترمرغ در دستور کار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس قرار دارد.

ملخ‌های صحرایی که روز دوم اسفند ۹۸، هجوم گسترده‌ای از کشور عربستان به استان بوشهر داشته اند و با توجه به اینکه این هجوم نسبت به سال ۹۷ بسیار گسترده‌تر و استان فارس همجوار با استان بوشهر است جهاد کشاورزی استان فارس نسبت به خطر حمله ملخ صحرایی هشدار داده و از کشاورزان درخواست شده این موضوع را جدی بگیرند.

با توجه به اینکه حمله ملخ‌ها به سه شهرستان مُهر، لامرد و بخشی از لارستان صورت گرفته است رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان فارس اعلام کرد: این سازمان آمادگی کامل برای مقابله با ملخ را دارد و چارچوب کلی کار، وظایف دستگاه‌های ذی‌ربط، کارشناسان، مدیران معین و امکانات شهرستانی نیز به خوبی پیگیری شده است.

قاسمی گفت: سم لازم برای مبارزه اولیه با ملخ صحرایی خریداری شده و به صورت رایگان در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت از سوی دیگر انتظار داریم همانند سال ۹۷ کشاورزان با انسجام و عزم جدی از تمام امکانات در اختیار برای مبارزه با این آفت بهره گیرند.

وی خاطرنشان کرد: برای مبارزه با ملخ ۷۰ میلیارد ریال اعتبار برای سال ۹۹ پیش‌بینی شده است که با توجه به ضرورت مبارزه با این آفت، از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تقاضا داریم این اعتبار تامین شود.

مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان فارس نیز موج جدید ورود ملخ‌های صحرایی به کشور را ۱۰ برابر بیشتر از سال گذشته برآورد کرده و گفت: تمام نوار ساحلی از سمت بوشهر تا هرمزگان و تا پارسیان را آلوده کرده است.

حمید دبیری تاکید کرد: کشاورزان حداقل روزی دو بار به مزرعه و باغ خود سرکشی کنند تا از ورود ملخ، به موقع مطلع شوند و جهاد کشاورزی استان فارس اکنون آمادگی کامل را دارد که سم رایگان در اختیار کشاورزان و باغداران قرار دهد.
وی اظهار داشت: سال گذشته مبارزه با ملخ صحرایی در ۴۵ هزار هکتار از اراضی استان فارس انجام شد و در سال جاری نیز پیش بینی می‌شود که مبارزه در ۶۰ هزار هکتار از اراضی این استان انجام شود.

کهگیلویه و بویراحمد هم تهدید حمله ملخ‌ها را جدی گرفته و اکنون ۱۰۰ نیروی انسانی برای مقابله با ملخ‌های صحرایی در ۶ شهرستان جنوبی این استان ساماندهی شده است و با برگزاری نشست ستاد بحران با حضور دستگاه‌های اجرایی قرار است از روز چهارشنبه هفتم اسفند موضوع پایش مراتع با جدیت دنبال شود.

مسوولان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد پیشتر اعلام کرده بودند که طرح پایش مراتع و مزارع استان از پاییز امسال در استان شروع و تاکنون پنج هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی شهرستان‌های گچساران، باشت، بهمئی، بی بی حکیمه، لیشتر، امامزاده جعفر، سرابننیز و پشتکوه در برابر این آفت با مشارکت کارشناسان و نیرو‌های داوطلب پایش شده است.
همچنین در مرحله نخست ۱۲۵ هزار هکتار از مراتع و مراتع استان در گچساران، باشت، بویراحمد، کهگیلویه و سایر شهرستان‌های استان کهگیلویه و بویراحمد پایش و در۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار نیز کار مبارزه با آفت ملخ انجام شده بود.

مدیر حفظ نباتات جهاد کشاورزی چهارمحال و بختیاری نیز گفته است حمله این ملخ به استان‌های همجوار از جمله کهگیلویه و بویراحمد و خورستان یک زنگ هشدار برای استان است و هم‌اکنون کارشناسان و دست‌اندرکاران حوزه جهاد کشاورزی و حفظ نباتات استان با آمادگی ۱۰۰ درصدی در حال پایش، رصد و مراقبت از هجوم ملخ‌ها هستند.

فرشید شبانی اظهار داشته است: بالا بودن قیمت سم و کمبود اعتبار یکی از مشکلات جهادکشاورزی استان است به گونه‌ای که در صورت حمله ملخ‌ها به ۳۰ هزار هکتار اراضی باغی و زراعی لردگان به ۳۰ هزار لیتر سم نیاز است که برای خرید این میزان سم ۱۵ میلیارد ریال اعتبار نیاز است.

وجود اولین دسته ملخ‌های مهاجر صحرایی دریایی در هرمزگان نیز چهارم بهمن ماه سال گذشته در بندرنخیلو از توابع بندرلنگه درغرب این استان گزارش شد این ملخ‌ها به علت نبود بارش و غذای کافی در سواحل دریای سرخ و عربستان به مناطق مختلف از جمله یمن، عمان و ایران (از طریق آب‌های خلیج فارس) مهاجرت کرده بودند که سازمان فائو هشدار مهاجرت آن‌ها را از قبل به تعدادی از کشور‌ها داده بود.

دومین گزارش از ورود این آفت به هرمزگان دوم اسفندماه سال گذشته از بخش سندرک میناب واقع در شرق این استان (درفاصله ۴۵۰کیلومتری ازکانون اول دربندرلنگه) دریافت شد و نشان می‌داد که ملخ‌های صحرایی باعبور از کشور عمان، دریای عمان و سواحل مکران وارد خاک ایران شدند.

هرمزگان امسال هم از حضور ناخواسته ملخ‌ها در امان نبوده و با توجه به خطری که این استان را با ریزش ملخ‌های صحرایی از طریق جبهه خلیج فارس و عربستان تهدید می‌کند، ۱۵ گروه دیده بان و همین تعداد اکیپ سم پاش کار مبارزه با ملخ‌های صحرایی را در غرب هرمزگان با مرکزیت شهرستان پارسیان برعهده دارند.

البته سید عبدالرضا اشرف منصوری مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی هرمزگان دغدغه‌هایی برای مقابله با این ملخ‌های پرنده داشته و اعلام کرده است که برای مقابله جدی با موج جدید حمله ملخ‌های صحرایی به مزارع و باغها، مراتع و جنگل‌ها نیاز به همکاری همه جانبه و بدون محدودیت دستگاه‌های ذیربط دارد.

وی از ماشین آلات به خصوص خودرو وانت برای سم پاشی در مناطق سخت گذر و مراتع و جنگل‌ها به عنوان ضروری‌ترین نیاز برای مبارزه همه جانبه با دسته‌های میلیونی ملخ صحرایی ریزشی در غرب سواحل هرمزگان نام برده و از مسوولان دستگاه‌های ذیربط خواسته است همکاری لازم را به عمل آورند.

در سیستان و بلوچستان نیز هجوم مجدد ملخ‌های صحرایی هشدار داده شده و تمامی تیم‌های جهاد کشاورزی در آماده باش کامل و دیده بانی‌های مستمر برای مقابله با حمله احتمالی هستند و سرپرست معاونت بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی این استان از کشاورزان خواسته است به محض مشاهده دستجات ملخ به نزدیکترین مرکز جهاد کشاورزی اطلاع دهند.

امان الله طوقی یادآورشده است: این سازمان پارسال هنگام هجوم ملخ صحرایی به استان با بسیج تمام امکانات، مبارزه با این آفت را در سطح ۲۱۱ هزار و ۵۳۵ هکتار از مراتع منطقه انجام داد و مانع آسیب‌رسانی به بخش کشاورزی شد.

همچنین بنابر اعلام غلامحسین تیموری مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان ۷۷۱ هکتار از مراتع شهرستان‌های سرباز، کنارک، چابهار، نیکشهر و فنوج از اوایل آذر تاکنون علیه ملخ صحرایی سمپاشی شده است.

در گناوه هم به عنوان اولین مرحله مبارزه علیه آفت ملخ صحرایی کشتزار‌های روستا‌های چاهک و چاه شور بخش مرکزی این شهرستان به مساحت ۱۲ هکتار با همکاری مردم این دو روستا سمپاشی شد و مدیر جهادکشاورزی گناوه در این رابطه اعلام کرد که جمعیت ملخ در این ۲ روستا زیاد نبود که با پایش و ردیابی توسط کارشناسان حفظ نباتات جهادکشاورزی و مردم، سمپاشی در دستور کار قرار گرفت. گفت: به عنوان نخستین مرحله علیه آفت ملخ صحرایی سمپاشی شد.

امان الله حیدری افزود: ملخ‌های صحرایی در صورتی که میزان بارندگی‌ها پس از یک دوره خشکسالی چندین ساله بیش از حد باشد موجب تحریک آنان برای تامین غذا شده و به مهاجرت دسته جمعی اقدام می‌کنند و باتوجه به اینکه درصورت تهاجم پوره‌ها و ملخ‌های بالدار خسارت زیادی به مزارع و محصولات زراعی وارد خواهد شد، جهاد کشاورزی شهرستان‌های استان بوشهر بویژه مناطق ساحلی در آماده باش کامل برای مقابله با این حشره بسر می‌برند.

در بوشهر نیز جمعیت ملخ‌های صحرایی امسال بنابر اعلام مسوولان بیش از سه برابر سال گذشته شده است و با وجود ۱۲۰ هزار هکتار مزارع سبز گندم در صورت حمله آفت به آن‌ها احتمال ایجاد خسارت زیادی وجود دارد.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر گفته است که از روز جمعه گذشته عملیات مبارزه با این ملخ‌ها در ۲ جبهه آغاز و پیگیری لازم برای پیشگیری از بروز خسارت فراهم شده است.

محمد تقی منوچهری اضافه کرده است: همه امکانات و تجهیزات برای مقابله با آفت ملخ صحرایی در استان بوشهر بسیج و درخواست ۲ فروند هواپیمای سمپاش شده است و برای کمک به کنترل آفت ملخ صحرایی یک گروه از استان فارس و اکیپ دیگری از تهران وارد استان بوشهر شده‌اند.

وی با اشاره به اینکه در صورت مبارزه نکردن و کنترل نشدن این آفت در استان بوشهر امکان هجوم آن‌ها به استان‌های همجوار وجود دارد به همین دلیل تامین تجهیزات لازم از جمله سم و سمپاش برای مقابله با این آفت ضروری است.
سخنگوی سازمان حفظ نباتات کشور نیز از بازگشت ملخ‌ها به سه استان جنوبی شامل بوشهر، هرمزگان و فارس خبر داده و گفته است که هجوم این ملخ‌ها از بهمن ماه و از شبه جزیره عربستان آغاز شده و تا مردادماه سال آینده ادامه دارد و طبق گزارش فائو، هجوم ملخ صحرایی در سال جدید نسب به مدت مشابه سال گذشته از شدت بیشتری برخوردار است.

«سید محمدرضا میر» علت هجوم ملخ صحرایی را شرایط آب و هوایی و دمای مساعد استان‌های جنوبی کشور دانست و تصریح کرد: اکنون اکیپ‌های سازمان حفظ نباتات کشور آمادگی مقابله با هجوم ملخ صحرایی از شبه جزیره عربستان و شاخ افریقا را دارد و هیچ نگرانی در این خصوص نداریم و سموم، ماشین آلات، ادوات، تجهیرات و خودرو لازم برای مبارزه با این آفت در استان‌های جنوبی کشور تدارک شده است.

وی افزود: سازمان حفظ نباتات کشور امسال برای مبارزه با این آفت در سطح بیش از یک میلیون هکتار ۸۴ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که با تصویب سازمان برنامه و بودجه کشور، تاکنون ۲۰ میلیارد تومان آن تخصیص یافته که به استان‌ها ارسال شده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر هم جمعیت ملخ‌هایی که امسال به این استان وارد شده را بیش از سال گذشته دانسته و اعلام کرد: سال گذشته بجز عسلویه و کنگان سایر شهرستان‌های این استان شامل بوشهر، دشتستان، جم، دیر، دشتی، تنگستان، گناوه و دیلم به ملخ آلوده شدند، اما امسال همه شهرستان‌ها بجز دیلم آلوده شده است.

خسرو عمرانی با بیان اینکه در سال جاری ملخ‌ها در کانون‌های جدیدی ورود کردند گفت: سال گذشته دسته‌های ملخ تنها در عرصه‌های طبیعی استان بوشهر وارد شدند و ۱۰۴ هزار هکتار آلوده شدند، اما امسال علاوه بر عرصه‌های طبیعی در زمین‌های زراعی و باغی وارد شده و پیش‌بینی می‌شود با توجه به هجوم ملخ‌ها سطح مبارزه سه برابر سال گذشته باشد.