سفر ظریف به کویت؛ تلاش برای جلوگیری از ائتلاف‌سازی علیه ایران

فرارو- رئیس دستگاه دیپلماسی ایران، پیش از تور اروپایی جدیدش، به کویت سفر کرد. منابع کویتی می‌گویند گفتگو درباره امنیت مسیر‌های صادرات نفت در خلیج فارس یکی از محور‌های سفر وزیر خارجه ایران به کویت است.

به گزارش فرارو، اواخر روز شنبه، وزارت امور خارجه ایران در بیانیه‌ای کوتاه از سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، به کویت خبر داد، ولی نگفت که ظریف در کویت درباره چه موضوعاتی با مقامات کویتی گفتگو می‌کند.

این سفر حدود یک هفته پس از سفر دیپلمات ارشد ایران به قطر صورت گرفت. چندی پیش، ظریف به دوحه رفت و با رهبران قطر دیدار و گفتگو کرد. رئیس دستگاه دیپلماسی گفته او برای انجام «گفتگو‌های سطح بالا» به کویت رفته است.

در ماه‌های اخیر، تنش‌ها میان ایران و آمریکا در خلیج فارس و تنگه هرمز شدت گرفت و از آنجا که اکثر کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس از متحدان نزدیک آمریکا هستند، این تنش‌ها بر مناسبات ایران با این کشور‌ها هم سایه انداخت. در پی چند حمله به نفتکش‌ها در دریای عمان، آمریکا، ایران را به ناامن‌سازی مسیر‌های انتقال انرژی در خلیج فارس و تنگه هرمز متهم کرد و بر اساس این اتهام، برای تاسیس یک ائتلاف بین المللی دریایی تلاش کرد. این ائتلاف هنوز تشکیل نشده، ولی تلاش‌های دیپلماتیک آمریکا برای تاسیس آن هنوز ادامه دارد.

 

---

کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس، تاکنون هیچکدام به طور رسمی برای پیوستن به این ائتلاف اعلام آمادگی نکرده‌اند و برخی از آن‌ها مانند امارات، کویت، عمان و قطر تمایلی به تشدید تنش‌های نظامی با ایران در خلیج فارس ندارند. در این میان، ظاهرا فقط عربستان و بحرین نگرانی چندانی از پیوستن به ائتلاف نظامی آمریکا در خلیج فارس ندارند. اخیرا، در بحرین برای بررسی امکان تاسیس ائتلاف دریایی، چند نشست غیرعلنی با حضور کشور‌های غربی و عربی برگزار شد.

همزمان با سفر ظریف به کویت، روزنامه کویتی «السیاسه» به نقل از منابع آگاه اعلام کرد که کویت هنوز موضعی در خصوص ائتلاف مورد نظر آمریکا در خلیج فارس نگرفته است. به گفته این منابع، مسئله ائتلاف دریایی آمریکا، هنوز به طور نهایی شفاف نشده و کویت نمی‌تواند قبل از اطلاع از تمام جزئیات در این باره موضع‌گیری کند.

محور‌های سفر ظریف
رسانه‌های کویتی می‌گویند سفر ظریف به کویت دو محور عمده دارد: ۱- بررسی ایده امضای پیمان عدم تجاوز میان ایران و کویت ۲- گفتگو درباره مسائل امنیتی منطقه و آزادی کشتیرانی در خلیج فارس.

در همین رابطه، روزنامه السیاسه نوشت اوضاع امنیتی در منطقه، آزادی ناوبری در خلیج فارس و محافظت از مسیر‌های صادرات نفت، محور‌های گفتگو‌های ظریف با همتای کویتی خود، شیخ صباح الخالد، است. افزون بر این، امکان طرح مسئله امضای پیمان عدم تجاوز نیز وجود دارد.

با اوج‌گیری تنش‌ها در خلیج فارس، ظریف چندی پیش، به کشور‌های این منطقه پیشنهاد کرد که با ایران توافق عدم تجاوز امضا کنند. اما هنوز این پیشنهاد با برخی کشورها، از جمله کویت، به طور رسمی بررسی نشده است. روزنامه کویتی «الجریده» نیز به نقل از منابع آگاه تایید کرد که ظریف در کویت ایده امضای پیمان عدم تجاوز را بررسی می‌کند. در ماه مه گذشته، سید عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، به کویت سفر و همین ایده را به کویت منتقل کرد.

الجریده به یک احتمال دیگر نیز اشاره کرده است. به نوشته این روزنامه، در سفر ظریف به کویت، پیشنهاد ایران مبنی بر تاسیس یک ائتلاف دریایی از سوی کشور‌های حوزه خلیج فارس بدون آمریکا، بررسی نخواهد شد. چرا که ایران بر آبراه‌های منطقه مسلط است.

 

در هفته‌های اخیر، مسئله تشکیل ائتلاف دریایی در برابر ایران به یکی از محور‌های سیاست آمریکا علیه ایران تبدیل شده است. آمریکایی‌ها حتی این ائتلاف را نامگذاری کرده‌اند و نام «سنتینل» (نگهبان) را بر آن گذاشته‌اند. اما به جز اسرائیل و بریتانیا، هیچ کدام از متحدان نزدیک آمریکا به این ائتلاف نپیوستند. حتی بریتانیا هم که قبلا اعلام کرده بود به ائتلاف آمریکا خواهد پیوست، مدتی است که نسبت به ائتلاف آمریکا سکوت کرده و برای تنش‌زدایی با ایران تلاش می‌کند. اواخر هفته گذشته، لندن به رغم مخالفت واشنگتن، اقدام به آزاد کردن نفتکش ایرانی گریس ۱ (آدریان دریا) کرد. آمریکا که نتوانسته بود بریتانیا را به استمرار توقیف این نفتکش متقاعد کند، در نهایت خودش دستور توقیف و مصادره این نفتکش را صادر کرد. هر چند که به رغم این دستور، نفتکش ایرانی برای ترک سواحل جبل الطارق آماده می‌شود.

البته گفتگو‌های دیپلماتیک میان کشور‌های اروپایی برای تاسیس یک ائتلاف مستقل از آمریکا در خلیج فارس هنوز ادامه دارد. قرار است اواخر ماه جاری میلادی، وزرای خارجه اتحادیه اروپا در فنلاند جلسه بگیرند. آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان، چند روز پیش گفته بود در این جلسه مسئله ائتلاف دریایی در خلیج فارس بررسی خواهد شد. به همین دلیل، ظریف، امروز بعد از ظهر، پس از حضور در یک ناهار رسمی با مقامات کویت، این کشور را به مقصد کشور‌های اسکاندیناوی ترک می‌کند.

بر اساس اعلام وزارت خارجه فنلاند «روابط دو جانبه، مسائل منطقه‌ای و بین المللی، مسائل مربوط به حقوق بشر و ریاست دوره‌ای فنلاند بر اتحادیه اروپا» از جمله محور‌های گفتگو‌های محمد جواد ظریف با مقامات فنلاند خواهد بود. با این حال وزارت خارجه فنلاند گفته است احتمال مذاکره با طرف ایرانی بر سر تنش در خلیج فارس نیز وجود دارد.