آتش در بایگانی

سخنگوی سازمان آتش نشانی: علت اصلی این آتش سوزی نیاز به بررسی و کار کارشناسی دارد، اما با توجه به شواهد نقص در سیستم های مکانیکی و برقی ساختمان باعث بروز این حریق شده است مدیرکل دفتر بحران وزارت نیرو: تنها خسارتی که برجای ماند، سوختن اسناد و مدارک بود که ارزش حقوقی نداشت و راکد بود یکی از کارمندان این شرکت :این ساختمان مثل یک بمب ساعتی هرلحظه امکان داشت منفجر شود با انتشار خبر تخلیه ساکنان محل حادثه و احتمال ریزش ساختمان ، شهروندان تهرانی نگران بروز حادثه مشابه پلاسکو شدند

به گزارش شهروند، بار دیگر آتش به جان یک ساختمان قدیمی در تهران افتاد. این‌بار نوبت ساختمان سیزده طبقه وزارت نیرو بود که ساکنان میدان ولیعصر تهران را مضطرب و نگران به کوچه ملائی در شمال شرقی یکی از پرخاطره‌ترین میدان‌های پایتخت بکشاند؛ کوچه‌ای که شعله‌های دود از دوشنبه صبح در آن شروع به زبانه‌کشیدن کرد.

نیروهای آتش‌نشانی به محل حادثه اعزام شدند. پلیس کوچه محل حادثه و خیابان‌های اطراف را بست و جدال مردان آتش شروع شد. صحنه‌هایی که برای شهروندان تهرانی یاد و خاطره تلخ پلاسکو را زنده کرد. خبر احتمال ریزش این ساختمان و دستور تخلیه خانه‌های اطراف محل حادثه هم باعث شد برای ساعتی شهروندان تهرانی دوباره نگران، در انتظار اخبار آتش‌سوزی میدان ولیعصر باشند، اما این‌بار آتش‌نشانان پایتخت با تجربه بیشتر و منظم‌تر از گذشته با احتیاط اقدامات ایمنی را پیش بردند؛ اقداماتی که در آن حفظ جان آتش‌نشان‌ها و ساکنان محل حادثه در اولویت بود.

سختگیری پلیس در تردد‌های غیر ضروری و تلاش برای متفرق کردن مردم نظاره‌گر این حادثه هم بخشی از همین تلاش برای به حداقل رساندن تلفات جانی احتمالی این آتش‌سوزی بود. هرچند تاکنون علت دقیق این آتش‌سوزی مشخص نشده است، اما بخش بایگانی در طبقه منفی چهار این ساختمان که در ‌سال ١٣٥٢ ساخته شده، به‌عنوان کانون حریق از صبح دوشنبه شروع به سوختن کرد.

به‌گفته مسئولان آتش‌نشانی، دمای این کانون حریق در این ساختمان اسکلت‌فلزی برای دقایقی به ٢٥٠درجه سانتی‌گراد هم رسید، اما با تلاش و خلاقیت نیروهای آتش‌نشانی و حفر سوراخ‌هایی در سقف، دمای کانون حریق کاهش پیدا کرد. قرارگیری محل آتش‌سوزی در طبقات زیرین ساختمان و عدم دسترسی مناسب باعث شد تا این‌بار نیروهای امدادی و فرماندهان آتش با احتیاط بیشتری کار کنند.این در حالی است که تا غروب سه‌شنبه ماموران آتش نشانی نتوانستند به طور کامل وارد طبقه منفی ٤ شوند.

دسترسی سخت به طبقه منفی چهار
حالا با گذشت یک روز از آغاز آتش‌سوزی در ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو، آتش تا حدودی کنترل شده و درجه حرارت کانون آتش روند کاهشی به خودگرفته است، اما تا لحظه تنظیم این گزارش همچنان دسترسی به محل اصلی آتش‌سوزی برای نیروهای آتش‌نشانی میسر نشده است؛ موضوعی که به گفته جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، دلیل اصلی آن انباشت دود و درجه حرارت بالای محل حریق است. او در توضیح بیشتر به «شهروند» گفت: «کانون اصلی آتش‌سوزی طبقه منفی چهار ساختمان برق حرارتی وزارت نیرو است.

این طبقه مرکز نگهداری اسناد و مدارک و درواقع بایگانی این مجموعه است. مقدار زیادی کاغذ، زونکن و پوشه در این طبقه وجود دارد و همین مسأله کار مهار آتش را سخت کرده است. با وجود این، نیروهای ما با ورود به طبقه منفی سه موفق شدند حدود ١٠ تا ١٢حفره در سقف ایجاد کنند. این حفره‌ها به وسیله لوله‌های ارتباطی به فضای بیرون مرتبط شده است. با این کار هم دود از طبقه منفی چهار خارج شد و هم درجه حرارت کاهش پیدا کرد. نیروهای ما هر نیم‌ساعت یک‌بار در قالب تیم‌های سه‌نفره وارد طبقه منفی سه می‌شوند و جای لوله‌های ارتباطی را تغییر می‌دهند که روند خارج شدن دود و پایین آمدن دما به‌طور یکنواخت در کانون آتش‌سوزی انجام شود.»

او اضافه کرد: «درجه حرارت محل آتش‌سوزی برای دقایقی به ٢٥٠درجه رسید. همکاران ما از شروع حادثه به‌طور مرتب درجه حرارت را اندازه‌گیری می‌کنند که خوشبختانه از صبح روز سه‌شنبه با ایجاد حفره در سقف کانون آتش، درجه حرارت پایین آمده و براساس آخرین اطلاعات دریافتی، درجه حرارت طبقه منفی چهار به ١٥٠درجه رسیده است. تلاش می‌کنیم این روند کاهشی تا زیر ١٠٠درجه سانتی‌گراد ادامه پیدا کند.»

او ادامه داد: «خوشبختانه با اقدامات به‌موقع آتش به سایر بخش‌های این ساختمان سرایت نکرد و در همان طبقه حبس شد، اما به دلایلی که گفته شد ورود به کانون آتش فعلا مقدور نیست ضمن این‌که آتش به صورت شعله در این طبقه وجود ندارد و بیشتر حالت کندسوزی دارد. با وجود این، نمی‌توان زمان قطعی برای مهار و خاموش کردن کامل این آتش‌سوزی و پایان عملیات اعلام کرد.»

آتش‌سوزی عمدی نیست علت حادثه در دست بررسی است
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با رد برخی شایعات درباره عمدی بودن این حادثه، درباره علت وقوع این آتش‌سوزی هم گفت: «علت اصلی این آتش‌سوزی نیاز به بررسی و کار کارشناسی دارد، اما با توجه به شواهد و تجربه حوادث این‌چنینی، نقص در سیستم‌های مکانیکی و برقی ساختمان باعث بروز این حریق شده است.»

ملکی همچنین در واکنش به صحبت‌های یکی از مسئولان تأسیسات شرکت برق حرارتی وزارت نیرو که فعال شدن کپسول اطفای حریق را علت حادثه خوانده بود، گفت: «کارشناسان ما دلیل حادثه را بررسی می‌کنند تا علت آن مشخص شود و حتما در این روند از نظرات این دوستان هم استفاده می‌کنیم و اگر اطلاعات مستندی در این‌باره وجود داشته باشد، حتما در این زمینه اطلاع‌رسانی می‌شود.»

او همچنین درباره علت مهار آتش‌سوزی در روز دوشنبه و شعله‌ور شدن مجدد آن توضیح داد: «در دقایق اولیه پس از حادثه همه افراد از ساختمان خارج شدند و چون در آن دقایق کسی در ساختمان نبود، اطلاعات دقیقی وجود نداشت. در آن زمان چیزی که مشخص بود این بود که یک فضای ٢٠، ٣٠ متری دچار حریق و خاموش شده است.

بعد دوستان اطلاعاتی به ما دادند و مشخص شد که دیوار فلزی، دیوار انتهایی نبوده و پشت آن نیز فضایی وجود داشته که در طرف دیگری قرار داشته و ما بعد متوجه شدیم که آن‌جا آتش گرفته و دسترسی به آن‌جا هم بسیار مشکل بود. درواقع آتش‌سوزی دوباره صورت نگرفت بلکه بخش اول اطفا شد و قسمت دیگر در دید ما نبود.»

تخلیه کوچه محل حادثه به دستور معاون دادستان
به‌گفته سخنگوی سازمان آتش‌نشانی، بیشترین نگرانی‌ها درباره این حادثه احتمال از دست رفتن مقاومت سازه و تخریب ساختمان است و به همین دلیل در همان دقایق اولیه ساختمان محل آتش‌سوزی تخلیه شد و ساعتی بعد با توجه به وجود خطرات احتمالی، ساکنان خانه‌های اطراف محل آتش‌سوزی هم محل سکونتشان را ترک کردند: «سازه این ساختمان اسکلت فلزی است که در برابر آتش و حرارت ضعف دارد.

به همین دلیل احتمال خطر ریزش وجود داشت و با هماهنگی‌های صورت‌گرفته و به دستور معاون دادستان، همه خانه‌های نزدیک محل حادثه ساعت ١١شب دوشنبه تخلیه شد که در صورت بروز خطرات احتمالی تلفات جانی به حداقل ممکن برسد.»
او همچنین درباره نیروهای حاضر در این عملیات و مصدومان این حادثه هم گفت: «در حال حاضر نیروهای ما از چهار ایستگاه به میدان ولیعصر اعزام شدند و البته تعدادی از نیروها هم با توجه به فراخوان به صورت داوطلب در محل حادثه حضور دارند؛ با وجود این خوشبختانه این حادثه مصدوم بدحالی نداشت و فقط در روز دوشنبه دو نفر از نیروهای آتش‌نشانی دچار دودگرفتگی و مشکلات تنفسی شدند که به مراکز درمانی منتقل شدند و حال عمومی آنها مساعد است.»

اسناد و مدارک سوخته ارزش حقوقی نداشتند
میثم جعفرزاده، مدیرکل دفتر بحران وزارت نیرو هم با ارایه توضیحاتی درباره این حادثه در ساختمان برق وزارت نیرو، به خبرنگار «شهروند» گفت: «این ساختمان، ساختمان دو شرکت مادر تخصصی وزارت نیرو به نام برق حرارتی است. در این ساختمان ٤٢٠ نیرو حضور داشتند که هنگام حادثه دستور تخلیه بلافاصله صادر شد. این ساختمان خیلی بزرگ است. مساحت جایی که آتش‌سوزی در آن رخ داد، ٤٠٠متر است. بلافاصله پس از رخ‌دادن این آتش، همه نیروها به سلامت تخلیه شدند و تنها خسارتی که بر جای ماند، سوختن اسناد و مدارک بود که البته این اسناد و مدارک ارزش حقوقی نداشت و همه آنها مربوط به اسناد راکدی بود که در روند دیجیتالی‌شدن اسناد آنها نیز به دیتا‌بیس‌های شرکت منتقل شده بودند.»

وی درخصوص بحث حجم زیادی از گازويیلی که در ساختمان وجود داشت نیز گفت: «اینکه می‌گویند حجم بسیار زیادی گازويیل در ساختمان وجود داشته، درست نیست؛ تنها یک منبع گازويیل آن هم در حیاط ساختمان وجود داشت.»

ساختمان ٤٨٠ درجه دما داشت
یکی از کارکنان ساختمان برق وزارت نیرو که زمان حادثه در این ساختمان حضور داشت، با روایت جزییات این آتش‌سوزی به «شهروند» گفت: «لحظه‌ای که آتش‌سوزی رخ داد ما نیروها در طبقه اول و منفی دو حضور داشتیم. ساعت حدودا ١٠:٣٠ بود که احساس کردیم بوی سیم‌سوخته می‌آید، اول توجه نکردیم؛ ولی این بو خیلی شدیدتر شد.

بلافاصله به پارکینگ رفتیم، چون احساس کردیم این بو از آن‌جا می‌آید. ولی در پارکینگ هم خبری نبود؛ همان‌جا متوجه شدیم که بو از طبقه منفی چهار و قسمت بایگانی این ساختمان می‌آید. گویا کپسول اطفاي حریق خودش عمل کرده بود ولی نتوانسته بود آتش را خاموش کند. آتش زبانه کشید و دود ساختمان را فرا گرفت. بلافاصله آتش‌نشان‌ها در جریان این حادثه قرار گرفتند و خود را به محل رساندند. در ابتدا دستور تخلیه صادر نشد.

به ما گفتند به طبقه هفتم بروید. از آن‌جا که آتش در طبقه منفی چهار بود، از ما خواستند به طبقات بالا‌تر برویم تا از آتش دور باشیم. ما بلافاصله خودروهایمان را از پارکینگ خارج کردیم و چند دقیقه بعد به دلیل شعله‌ور‌تر شدن آتش دستور تخلیه صادر شد. همگی به بیرون از ساختمان آمدیم.

در عرض ٢٠ دقیقه ساختمان تخلیه شد و آتش‌نشان‌ها به عملیات خود ادامه دادند؛ اما آتش زیاد بود و دما هر لحظه بیشتر شد؛ تا جایی که در همان دقایق اول آتش‌سوزی ساختمان ٤٨٠درجه دما داشت.» او در ادامه صحبت‌هایش گفت: «از آن‌جا که کانون آتش‌سوزی در طبقه منفی چهار و قسمت بایگانی بود، گفته می‌شد که تمام اسناد و مدارک مربوط به ٤٠‌ سال سابقه کار این ساختمان در آتش سوخته است؛ تنها خسارت همین بود. در حال حاضر هم ٦ ماشین متعلق به کارکنان در پارکينگ وجود دارد که مشخص نیست سالم هستند یا دچار خسارت شده‌اند. از طرفی گفته می‌شود که این ساختمان دیگر قابل سکونت نیست و باید به ساختمان دیگر در پژوهشگاه نیرو نقل مکان کنیم.»

آتش در مرکز بایگانی ٤٠٠‌متری
حدود ساعت ١٠ روز دوشنبه که زنگ خطر ساختمان به صدا درآمد، به ما گفتند که طبقات پایین آتش گرفته و هر چه سریع‌تر باید این‌جا را تخلیه کنیم. از چاه آسانسور دود زیادی خارج می‌شد؛ چند ثانیه طول نکشید که دود همه جا را گرفت. چشم چشم را نمی‌دید. همه به‌سرعت از ساختمان خارج شدیم و در کوچه ایستادیم.

به کسی آسیب نرسید، از دوشنبه تا الان این‌جا کار تعطیل است. اینها را بهرام یکی از کارمندان شرکت برق حرارتی به «شهروند» می‌گوید. به گفته او محل آتش‌سوزی چیزی در حدود ٤٠٠متر وسعت دارد که پر از کاغذ و اسناد شرکت است: «طبقه منفی ٤ مرکز بایگانی شرکت بود، آتش‌سوزی از آن‌جا شروع شد. این ساختمان ١٣ طبقه است که ٥ طبقه آن زیر زمین است. طبقه زیر بایگانی موتورخانه است، هنوز آتش به آن‌جا نرسیده؛ علت آتش‌سوزی را نمی‌دانیم اما آتش نشان‌ها گفتند که اتصالی سیم برق دلیل آتش‌سوزی بوده است.»

اما جواد یکی دیگر از کارمندان این شرکت معتقد است كه این ساختمان مثل یک بمب ساعتی هر لحظه امکان دارد منفجر شود. او به «شهروند» می‌گوید: «حدود ٢٠ تن کاغذ در بایگانی وجود داشت. حجم زیادی از گازويیل هم در مخزن‌های ژنراتورهای برق اضطراری وجود دارد که هر لحظه احتمال دارد منفجر شود. این حادثه واقعا عجیب است، چطور یک آتش‌سوزی آن هم در یک طبقه با گذشت ٢٤ساعت هنوز مهار نشده است؟ از هر کسی هم که می‌پرسیم جواب سربالا به ما می‌دهد.»

روایت ساکنان کوچه ملائی
اما ساکنان کوچه ملائی و مناطق اطراف از دوشنبه حوالی ساعت ١١ با این حادثه درگیر شدند. تخلیه محل سکونت، قطع گاز و محدودیت تردد از مهمترین مشکلات ساکنان این منطقه از میدان ولیعصر تهران است؛ مشکلاتی که به گفته رضا باعث شد تا او و سه نفر از هم‌خانه‌هایش نتوانند سر کلاس درس حاضر شوند.

این دانشجوی ٢١ساله ساکن کوچه ملائی در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «خانه ما روبه‌روي شرکت برق حرارتی است. ظهر دوشنبه وقتی به خانه برگشتم، متوجه آتش‌سوزی شدم. ما چهار دانشجو هستیم که در این خانه زندگی می‌کنیم. تا شب چند ماشین آتش‌نشانی و آمبولانس به این‌جا آمدند. چیزی از بیرون معلوم نبود اما شنیدیم که طبقه منفی چهار این ساختمان که مرکز نگهداری اسناد و مدارک است، آتش گرفته است. رفت‌و‌آمد ماشین‌های آتش‌نشانی و صدای آژیر آنها قطع نمی‌شد. حدود ساعت ١١ شب بود که چند مرد کت شلواری زنگ خانه ما را زدند و از ما خواستند که خانه را تخلیه کنیم. آنها به ما گفتند که احتمال دارد ساختمان وزارت نیرو مثل پلاسکو ریزش کند؛ به همین دلیل باید این کوچه تخلیه شود.

ما هم وسایلمان را با عجله جمع کردیم و از خانه خارج شدیم. وسایل باارزشی در خانه نداشتیم، اما جزوه‌ها و کتاب‌هایمان در خانه جا ماند و به همین دلیل به کلاس سه‌شنبه دانشگاه نرسیدیم؛ البته ظهر سه‌شنبه همراه با یک مامور آتش‌نشانی به خانه رفتیم و وسایل ضروریمان را برداشتیم. به ما نگفتند تا کی این وضع ادامه دارد، اما شرایط سختی است دو نفر از ما به خوابگاه دوستانمان رفتیم و دو نفر دیگر هم خانه اقوامشان. امیدوارم که اتفاق بدی مثل پلاسکو پیش نیاید.»

علی یکی دیگر از ساکنان کوچه ملائی هم درباره این حادثه به «شهروند» گفت: «من حدود دو ‌سال است که در یک کارگاه تولیدی در این‌جا کار می‌کنم. حدود ١٠نفر هستیم. دوشنبه حدود ساعت ١٢ بود که چند نفری به ما مراجعه کردند تا این‌جا را تخلیه کنیم، اما ما قبول نکردیم؛ البته با صاحبکار ما آقا‌رضا صحبت کردند، او مخالفتی نداشت اما ما روزمزد هستیم و هر چقدر کار کنیم، پول می‌گیریم.

الان هم نزدیک عید است و اوج کار ما. یک سال به امید این یک ماه هستیم، اگر الان هم کار نکنیم که نمی‌شود؛ خرج زن و بچه را از کجا بدهیم. به همین دلیل ما به آنها گفتیم که این‌جا می‌مانیم. حالا هم توکل به خدا ولی این‌طور که به نظر می‌رسد خیلی هم خطرناک نیست اما طبقه پایین و بالایی ما همان دیشب این‌جا را ترک كردند. فکر کنم در این کوچه فقط ما ١٠ نفر ماندیم.»