٥٣نفر از زائران ایرانی مراسم اربعین در ٤ حادثه جداگانه رانندگی مصدوم شدند. ٣٣نفر از مصدومان در حادثه واژگونی اتوبوس در منطقه بدره عراق مصدوم شدند که بلافاصله توسط عوامل امدادی به ایران منتقل شدند.
به گزارش شهروند، شش زائر دیگر هم سوار بر خودروی ون به دلیل نامعلومی دچار حادثه شدند که همگی مصدومان این حادثه هم به بیمارستان مهران انتقال یافتند. در سومین حادثه هم یک مینیبوس حامل زائران اربعین در چوار ایلام با یک دستگاه تریلی برخورد کرد که این حادثه هم ١١ مصدوم برجای گذاشت.
چهارمین حادثه هم درپی برخورد دو دستگاه ون در جنوب عراق رخ داد که موجب مصدومیت ٣نفر از زائران ایرانی شد. هرچند این ٤ حادثه جادهای هیچ تلفات جانی در پی نداشته است، اما براساس آخرین شنیدهها از نیروهای امدادی و عملیاتی حاضر در مرز مهران، حال تعدادی از مصدومان این حادثه وخیم است و آنها به دلیل نیاز به جراحی پیوندی با بالگرد به مراکزدرمانی مجهزتر منتقل شدند. همچنین زن ایرانی حادثهدیده در جاده العماره عراق با وجود انتقال به خاک ایران، به دلیل قطع عضو و وخامت حالش به کما رفته است.
نخستین حادثه برای زائران ایرانی اربعین در ١٠کیلومتری مرز مهران در خاک عراق رخ داد. در این حادثه اتوبوس حامل ٤٧ مسافر ایرانی در منطقه بدره عراق واژگون و موجب مجروحیت ٣٠نفر از مسافران شد.
مصدومانی که به گفته پیرحسن کولیوند سرپرست اورژانس ٤نفر از آنها به دلیل وخامت حالشان با بالگرد به کرمانشاه منتقل شدند. او در توضیح جزییات و وضع مصدومان این حادثه گفت: «این اتوبوس حامل زائران اربعین از تهران به سمت نجف در حرکت بوده که دقایقی بعد از خروج از مرز ایران در منطقه بدره عراق واژگون شد.
در مجموع این اتوبوس ٤٤ مسافر ایرانی و ٣ راننده داشت که از این تعداد ٣نفر از مصدومان توسط اورژانس به بیمارستان امام حسین(ع) مهران منتقل شدهاند.»
او ادامه داد: «٢٧نفر از این مجروحان پس از انتقال به این مرکزدرمانی و پذیرش، برای دریافت خدماتدرمانی لازم به بیمارستان ایلام اعزام شدهاند.» او همچنین از اعزام تعدادی از مجروحان این حادثه به وسلیه بالگرد خبر داد و دراینباره گفت: «۴نفر از مجروحان که نیازمند پیوند عضو هستند، به وسیله بالگرد به بیمارستان کرمانشاه منتقل شدند.»
علی دلپیشه رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام با اعلام اینکه حادثه واژگونی اتوبوس زائران ایرانی در منطقه بدره عراق هیچ تلفات جانی در پی نداشته است، از تعیین و تثبیت وضع ٢٥نفر از مصدومان این حادثه خبر داد و دراینباره گفت: «درمجموع مصدومان منتقلشده این حادثه به بیمارستان مهران، ٨نفر از این مصدومان وضع وخیمتری دارند که دونفر از آنها برای جراحی عروق به خارج از استان منتقل میشوند.»
رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایلام همچنین از مجروحیت ١١نفر دیگر از زائران ایرانی اربعین در نزدیکی مرز مهران و در داخل خاک کشور خبر داد که این افراد هم از سوی عوامل اورژانس به بیمارستان امام حسین(ع) مهران منتقل شدهاند.
از سوی دیگر، خالدی سخنگوی اورژانس کشور با تأیید مصدومشدن ١١نفر دیگر از زائران اربعین در استان ایلام، درباره جزییات این حادثه گفت: «در این حادثه یک دستگاه مینیبوس حامل زائران در منطقه چوار با یک تریلی برخورد کرد. این مینیبوس اعزامی مرز مهران بود. بلافاصله پس از وقوع این حادثه هر ١١ سرنشین این مینیبوس که مصدوم شده بودند، توسط عوامل اورژانس به بیمارستان امام حسین(ع) مهران منتقل شدند.»
به گفته سخنگوی اورژانس کشور سومین حادثه هم حوالی ساعت ٢ بعدازظهر برای یک خودروی ون حامل زائران ایرانی رخ داد. در این حادثه خودروی ون به دلیل نامعلومی دچار حادثه شد و ٦نفر از هموطنانمان را مصدوم کرد. این مجروحان هم بلافاصله به داخل مرزهای ایران منتقل شدند و در بیمارستان امام حسین(ع) مهران تحت مداوا قرار گرفتند.
اما چهارمین حادثه را مسئول پایگاه هلالاحمر پایانه مرزی چزابه اعلام کرد. به گفته کاظم یلالی در این حادثه که در مسیر العماره در کشور عراق رخ داد، ٣نفر از زائران ایرانی مصدوم شدند.
او در توضیح جزییات این حادثه گفت: «براساس اعلام نیروهای عراقی حدود ساعت ٦ صبح شنبه در ٢٥کیلومتری خارج از مرز چزابه در خاک عراق دو دستگاه خودروی ون حامل زائران ایرانی با هم برخورد میکنند که این حادثه منجر به مصدومات ٣نفر از زائران ایرانی میشود. یکی از مصدومان این حادثه راننده عراقی ون بوده که به عراق منتقل میشود ولی دو زن مصدوم ایرانی که یکی از آنها دچار نقص عضو شده، ابتدا به بستان و سپس به سوسنگرد منتقل شدند که بیمار قطع عضو، در اثر حادثه به کما فرو رفته است.»
خدماترسانی ضعیف نیروهای امدادی عراقی
مهدی آبمحله یکی از مسافران اتوبوس واژگونشده در منطقه بدره عراق است. این مرد ٣٤ساله که درحال حاضر در بیمارستان امام خمینی ایلام بستری است، درباره جزییات این حادثه گفت: «جمعه غروب بود که از تهران راه افتادیم. وقتی به مرز رسیدیم، هنوز آفتاب طلوع نکرده بود، چند ساعتی توقف کردیم، کارهای خروجی همه مسافران انجام شد. پلاک ترانزیت هم روی اتوبوس نصب شد. همه مسافران دوباره سوار اتوبوس شدند. جاده شلوغ بود. عدهای با پای پیاده در حاشیه جاده حرکت میکردند، خودرو و اتوبوس همقطاری به هم متصل بودند، کمی که از مرز دور شدیم، حجم ترافیک کمتر شد. اتوبوس مقداری سرعت گرفت. ناگهان یک خودرو با سرعت زیاد از روبهرو به طرف ما آمد؛ راننده برای اینکه از برخورد با آن جلوگیری کند، از مسیر اصلی منحرف شد. اتوبوس تکانهای شدید خورد و بعد مثل اینکه از یک ارتفاع زیاد سقوط کرده باشیم، محکم به زمین برخورد کردیم. زنان و کودکان جیغ میزدند، همه ترسیده بودند، خیلیها زخمی شده بودند. به نیروهای عراقی التماس میکردیم که به ما کمک کنند، بعضی از مسافران خیلی صدمه دیده بودند، انگشتان دست یکی از مسافران که چند ردیف جلوتر قطع شده بود، یکی از عراقیها انگشتهای او را داخل یک کارتن مقوایی انداخت تا به بیمارستان برسانند.»
مهدی درباره نحوه خدمترسانی نیروهای امدادی گفت: «وضعیت خیلی بدی بود. هیچکس به ما توجه نمیکرد. به هر ترتیبی بود، ما را به درمانگاه بدره بردند، بعد هم توسط اورژانس به مرز مهران منتقل شدیم. چند ساعتی در بیمارستان مهران بودیم و بعد هم من را همراه تعداد دیگری از مصدومان به بیمارستان امامخمینی ایلام منتقل کردند. بعد از این حادثه همه مسافران به ایران بازگشتند، اما حال تعدادی از مصدومان اصلا مناسب نیست. در بخش مراقبتهای ویژه بستری هستند، چندتایی هم قطع عضو داشتیم.»
خانوادههای نگران
محمدرضا ریاحی که ٤نفر از اعضای خانوادهاش در واژگونی اتوبوس در بیمارستان مهران بستری هستند گفت: «٢ پسرداییام به همراه پسرعمو و همسرش در واژگونی اتوبوس مصدوم شدند. اتوبوس آنها شامگاه جمعه از تهران حرکت کرد. صبح شنبه بود که یکی از دوستان در خبرها نام پسرعمویم را دیده بود. باورم نمیشد که برای آنها حادثهای رخ داده باشد. همه خانوادهها بشدت نگران بودند با شمارههای آنها تماس گرفتم؛ اما یا خاموش بود یا جوابگو نبودند تا اینکه پس از ساعتی با من تماس گرفتند. دچار حادثه شده بودند؛ دست و کمر و کتفشان شکسته است و در بیمارستان ایلام بستری شدهاند. هنوز آرام نشدهایم باید از وضع جسمی آنها مطمئن شویم.
تصادفات و ازدحام جمعیت
مرتضی راننده اتوبوس مسیر ایلام به مهران است او بیش از ١٠٠بار این مسیر را رفته است.
او میگوید: «این مسیر را مثل کف دستم بلدم. بارها در این مسیر مسافر جابهجا کردهام. هر ساله در این ایام این منطقه بسیار شلوغ میشود. ازدحام جمعیت یکی از مشکلاتی است که باعث تصادفات میشود. مسیری که باید در ٩٠ دقیقه تا ٢ساعت طی شود، گاهی به خاطر بارترافیکی تا ٣ساعت طول میکشد. از ورودی ایلام تا مهران حدود ۱۲۰کیلومتر است که حدود ۵۶کیلومتر از این میسر سال قبل در مقاطع مختلف به صورت چهار بانده مورد بهرهبرداری قرار گرفت؛ اما هنوز چند کیلومتری از مسیر باقی مانده و همچنان در دست احداث است. تا ٢ سال پیش که این مسیر هنوز بهسازی نشده بود، تصادفات بیشتر بود اما گفته میشود تا ٢ سال دیگر مسیر به صورت کامل چهارباندی میشود.»
جابهجاییهای غیرقابل باور در آنسوی مرز
یک مقام انتظامی و کارشناس تصادفات که نخواست نامش فاش شود به خبرنگار «شهروند» گفت: «ازدحام جمعیت و مشکلات راه باعث این حوادث دلخراش در این مسیر میشود. جادههای ایلام ظرفیت این حجم از ترافیک را ندارد. البته مسیر از سال گذشته بهتر شده است و امید میرود که سال آینده بهتر از این شود. ایمنی مسیر کامل نبوده؛ اینها در حالی است که امسال در ایران برای جابهجایی زوار از ایلام تا مرز مهران ٨٠٠ اتوبوس در نظر گرفته شده است و تنها اتوبوسها اجازه حرکت در این مسیر را دارند. زوار باید خودروهای سواری خود را در پارکینگهايی که در نظر گرفته شده، پارک کنند که اختلال ایجاد نشود؛ اما از مرز مهران به سمت نجف هر گونه خودرویی وجود دارد. رانندهها با کامیون، ون مینیبوس و اتوبوس مسافران ما را جابهجا میکنند و این باعث تصادفات دلخراشی در کشور عراق میشود.»
جادههای عراق کشش این حجم از مسافر را ندارد
اما در چند سال اخیر و با مهیاشدن شرایط حضور انبوه زائران ایرانی در مراسم اربعین، حوادث مشابه زیادی در مسیرهای منتهی به مرزهای مشترک ایران با عراق اتفاق میافتد. حضور میلیونی شهروندان ایرانی در کشور عراق و کربلا حجم بالای سفر را در یک بازه زمانی محدود به وجود میآورد. مرز مهران بهعنوان نزدیکترین مسیر موجود برای رسیدن به شهرهای زیارتی عراق، با حجم بالای مراجعهکننده روبهرو است. درواقع مرز مهران مسیر بیش از ٧٠درصد زائران ایرانی شهرهای مقدس عراق است و همین مسأله باعث تجمع انبوه مسافران در دو طرف این مرز میشود.
هر چند در چند سال اخیر با تمهیداتی ظرفیت پذیرش این حجم از مسافر در شهر مهران فراهم شده است، اما همه کارهای انجامشده در خاک ایران تنها نیمی از ایمنی لازم برای مسافران اربعین است و نیم دیگر این مسیر که در خاک عراق است، به نظر چندان آماده این حجم مسافر نیست. بهخصوص زیرساخت این کشور به دلایل مختلف کشش این مقدار سفر را ندارد.
موضوعی که به عقیده غلامعلی بهزادی، کارشناس راه و مهندسی ترافیک میتواند یکی از دلایل افزایش تصادفات جادهای عراق در ایام اربعین باشد.
او در توضیح بیشتر میگوید: «آنچه مشخص است، زیرساختهای فعلی عراق کشش میلیونها مسافر آن هم در یک بازه کوتاه چند روزه را ندارد. البته من شخصا مسیرهای جادهای عراق را از نزدیک ندیدهام اما آن طور که از دوستان و همکاران شنیدهام و برخی تصاویر کوتاه تلویزیونی نشان میدهد، وضع راههای عراق استاندارد نیست و جادههای عراق کشش این حجم از مسافر را ندارد. از سوی دیگر مسئولان ایرانی هم چندان به توان آن کشور توجه نمیکنند. متاسفانه در چند سال اخیر همه به دنبال افزایش کمی زائران اربعین هستند؛ ارایه آمار و نشاندادن رشد آن، اما کسی به فکر تواناییهایی کشور میزبان نیست. به همین دلیل با وجود همه تلاشهای صورتگرفته توسط ستاد اربعین و نیروهای انتظامی و امدادی هرساله شاهد بروز حوادثی اینچنینی هستیم.»
به گفته این کارشناس تردد بیش از حد رانندههای عراقی در این ایام برای کسب درآمد هم یکی دیگر از عوامل بروز چنین حوادثی است: «در این ایام به دلیل تعداد قابل توجه مسافر، رانندگان بیش از توان خود در مسیرهای بین مرزهای ایران و شهرهای زیارتی عراق تردد میکنند و همین مسأله باعث بروز این حوادث میشود.»
بهزادی اضافه میکند: «البته بخش عمدهای از این راهپیمایی به صورت خودجوش است و به همین دلیل اتفاقاتی که در آن سوی مرز رخ میدهد، چندان قابل پیشبینی و پیشگیری نیست.»