فرارو- باوجود اینکه ایران در زمره کشورهای خشک قرار دارد اما وضعیت آب تا پیش از دوران دولت دهم در شرایط نامناسبی قرار نداشت. ولی بعد از آن ۱۲۰ میلیارد مکعب از آب‌های شیرین فسیلی صدها هزار ساله که حدود ۷۵٪ آب‌های شیرین زیر زمینی بود مصرف شد که حدود ۷۵ میلیارد متر مکعب آن در فاصله سال‌های 84 تا 92 مصرف شد.
به گزارش فرارو، ضمن اینکه در سال ۱۳۸۶ از کل منابع آب تجدیدشونده کشور حدود ۸۹/۵ میلیارد متر مکعب جهت مصارف بخش‌های کشاورزی، صنعت و معدن و خانگی برداشت می‌شد که حدود ۸۳ میلیارد متر مکعب آن (۹۳ درصد) به بخش کشاورزی، ۵/۵ میلیارد متر مکعب (۶ درصد) به بخش خانگی و مابقی به بخش صنعت و نیازهای متفرقه دیگر اختصاص داده می‌شد.
در همان روزها بود که حتی از سازمان‌های جهانی هم درباره بحران آب هشدار دادند و ایران در میان 24 کشور قرار دادند که وضعیت آب در آنها خطرناک است. آنها معتقد بودند که بحران ایران ناشی از برنامه‌ریزی نادرست در کشور است. حتی خبرگزاری جهانی طبیعت با انتشار خبری، بحران شدید آب را برای ایران بزرگترین چالش در دوران معاصر خواند و تاکید کرد ایران از سال‌ها پیش در معرض بحران آب قرار داشته، اما در سه دهه اخیر برای آن گامی برداشته نشده‌است.
این گزارش کاملا صحت داشت. زیرا مسئولان تقریبا از اوایل دهه 70 نگرانی های خود را ابراز کرده و هشدار داده بودند. به طوری که عیسی کلانتری که در آن زمان وزیر کشاورزی دولت مرحوم آیت الله هاشمی بود، بحران آب در ایران را تهدیدآمیزتر از اسرائیل عنوان کرده بود.
البته این اتفاق دلایل متعددی داشت. که بخش عمده از آن مربوط به رشد جمعیت، کشاورزی ناموثر، مدیریت و برنامه ریزی نامناسب بود. به عنوان مثال در خصوص کشاورزی در حالی‌که تنها ۱۲ درصد از مساحت ایران زیر کشت می‌رفت، حدود ۹۳ درصد از مصرف آب ایران در این بخش صورت گرفته‌است.
همه این مسائل موجب شد که طی دهه‌های اخیر از بختگان تا هورالعظیم و گاوخونی و ارومیه دچار خشکی شوند و حالا رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس با انتقاد از بی‌توجهی به کمبود آب در کشور طی سال‌های گذشته، گفت: بحران آب عملا وارد مقوله امنیتی شده است و ما ناگزیر شدیم در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کمیته امنیت آب را تشکیل دهیم.
در همین خصوص حسین آخانی استاد زیست‌شناسی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با فرارو گفت: به طور کلی مسئله آب در خاورمیانه از موضوعاتی است که از سال‌ها پیش وارد محدوده امنیتی شده است. نمونه آن هم می توان در سوریه مشاهده کرد. بسیاری معتقدند که سدسازی های ترکیه موجب کاهش شدید آب در سوریه شد و همین زمینه را برای حاشیه نشنی کشاورزان در شهرهای ایجاد کرد و آنها را در شرایط بد اقتصادی قرار داد و باعث شد بسیاری به گروهای تکفیری بپیوندند.
وی ادامه داد: بنابراین در ایران که حفظ اتحاد و یکپارچگی اهمیت بسیاری دارد اما حالا بحران آب باعث ایجاد تنش در برخی استان‌ها شده است. بنابراین آنچه که رئیس کمیسیون امنیت ملی در خصوص امنیتی شدن آب مطرح کرده، کاملا صحت دارد.
این فعال محیط زیست در خصوص اینکه چرا با وجود هشدارهای در دو دهه اخیر از این بحران جلوگیری نشد، اظهار کرد: متاسفانه همیشه یک تاخیر عجیب و خاصی بین دیدگاه و نظر کارشناسان با پذیرش مسئولان وجود داشته که اصلا هم موضوع جدیدی نیست و در همه مسائل نمونه های مشابه وجود دارد. به عنوان مثال آلودگی هوا. سال‌ها پیش کارشناسان غیرسیاسی بارها و بارها و دولت هشدار دادند اما هیچ کس توجه نکرد و حالا امروز ما در چنین وضعیتی قرار گرفتیم.
وی تصریح کرد: نمونه همین مسئله را در مقوله کشاورزی می بینیم. بارها کارشناسان تاکید کرده اند که کشور ظرفیت خودکفایی در بعضی موارد را ندارد ولی هیچ مسئولی زیر بار نمی رود. درباره خشک شدن دریاچه ارومیه هم همیننطور. ما از 15 سال پیش هشدار داده بودیم که این دریاچه خشک می شود و هیچ کس توجه نکرد. گویا توجه نکردن و دیر متوجه شدن و دیر اعتراف کردن تبدیل به یک خصوصیت مشترک در میان مسئولان شده است.
آخانی ادامه داد: خیلی تلخ است که در مسئله بحران آب در کشور، مجلس هم مقصر است. زیرا اختیار آب را به وزارت نیرو داده است و آنها هیچ گاه نگاه مناسب و نرم افزاری به آن نداشتند و باعث شدند توازن در کشور به هم بخورد. جالب است که الان مجلس از همان هایی راه حل می خواهد که این بحران را به وجود آوردند.
این استاد دانشگاه گفت: متاسفانه برخی در بدنه وزارت کار حضور دارند که نمی خواهند قبول کنند که مدیریت و برنامه ریزی‌هاشون طی دهه های اخیر اشتباه بوده و حتی وقتی پیش نویس سند ملی فناوری‌های راهبردی آب مطالعه می کنید می بینید همچنان تاکید به انتقال آب دارند.
آخانی در پایان گفت: نمونه این موضوع در استان خوزستان است که امسال رکورد گرما و آلودگی هوا را زده است و مجموع این ها بسیار خطرناک است. باید درنظر داشته باشیم که بازی با آب در خوزستان بازی با آتش است اما همچنان مسئولان به فکر انتقال آب از سرشاخه های کارون هستند.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
