اونس روی میانه روانی

 شمارش معکوس برای پایان سال 94 شروع شده است و کمتر از یک هفته دیگر نیز سال 95 آغاز می‌شود و در این بین بسیاری از وزارتخانه‌ها با ارائه خبرهای مختلف، از برنامه‌های توسعه‌ای خود در سال آینده خبر می‌دهند. همچنین بسیاری از همین مسوولان تکمیل کارها و پروژه‌های ناتمام خود را نیز به سال آینده موکول می‌کنند. وزارت ارتباطات یکی از همین وزارتخانه‌ها است. وزارتخانه‌ای که در سال 94 با تمام برنامه‌های توسعه‌ای خود نتوانست آن‌طور که کاربران انتظار داشته‌اند به یکی از وعده‌های اصلی‌اش یعنی بهبود کیفیت سرویس اینترنت جامه عمل بپوشاند.

هرچند وزیرا رتباطات در پستی در صفحه اینستاگرامش اعلام کرده با برنامه‌های توسعه‌ای وزارت ارتباطات در بخش ارتباطات، کیفیت اینترنت در سال 95 با بهبود قابل توجهی همراه خواهد شد. در سال 94 وزارت ارتباطات برنامه‌های مختلفی برای بهبود صنعت ICT در کشور در نظر گرفت. از جلسات منظم با بخش خصوصی گرفته تا ارائه پروانه‌های جدید اینترنتی، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های استارت‌آپی. موضوع فیلترینگ و تلاش وزارت ارتباطات برای جلوگیری از ایجاد محدودیت بیشتر روی سرویس‌های اینترنتی از جمله اتفاق‌های مهم سال 94 بود که پیش از این در گزارشی در همین صفحه به‌صورت کامل به آن پرداخته بودیم. فارغ از موضوع فیلترینگ، در گزارش زیر به مهم‌ترین اتفاقات حوزه ICT در سال 94 نگاهی خواهیم انداخت.

ابتکار جدید برای تعامل بیشتر با بخش خصوصی
بعد از پایان تعطیلات نوروزی سال 94، اولین کاری که وزارت ارتباطات انجام داد، برگزاری نشست هم‌اندیشی با فعالان بخش خصوصی حوزه ICT بود. این نشست‌ها که با ابتکار نصرالله جهانگرد، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات تا کنون سه دوره آن برگزار شده با استقبال بالایی از سوی فعالان بخش خصوصی حوزه فاوا رو‌به‌رو بوده است. این نشست‌ها با هدف تعامل بیشتر وزارت ارتباطات با فعالان بخش خصوصی ICT و شنیدن خواسته‌های آنها برگزار می‌شود. در آخرین نشست دوره‌ای این هم‌اندیشی برخی از فعالان بخش خصوصی نسبت به سیاست‌های وزارت ارتباطات در مقابل بخش خصوصی حوزه ICT انتقاد‌هایی نیز مطرح کردند و این وزارتخانه را متهم به نادیده گرفتن این بخش برای انجام پروژه‌های مهم کشور در بخش فاوا کردند. هرچند وزیر ارتباطات نیز در مقابل این انتقادات به همکاری این وزارتخانه با بخش خصوصی در انجام پروژه‌های مختلف اشاره کرد.

کنترل ترافیک اینترنت
در اردیبهشت ماه سال 94 کپی یکی از سرورهای جهانی اینترنتی یا DNS (Domain Name System) به کشور منتقل شد. پروژه‌ای که قبل از روی کار آمدن دولت نهم از سوی وزارت ارتباطات دولت اصلاحات پیگیری شده بود، اما با روی کار آمدن دولت نهم این پروژه به فراموشی سپرده شد. اما مجددا این طرح توسط نصرالله جهانگرد، معاون وزیر ارتباطات دولت یازدهم از سال 93 پیگیری شد تا در نهایت کپی یکی از این سرورها در سال 94 به کشور انتقال پیدا کرد. از جمله مزایای این انتقال، آسان‌تر شدن مدیریت مستقل ترافیک ارتباطی کشور است. همچنین وزارت ارتباطات این وعده را داده که دومین DNS سرور نیز در سال آینده به کشور منتقل خواهد شد. در ادامه نیز محمود واعظی، وزیر ارتباطات با اعلام اینکه انتقال کپی از سرورهای جهانی به تنهایی نمی‌تواند باعث کنترل ترافیک و بهبود سرعت اینترنت شود، تاکید کرد که با برداشته شدن تحریم‌ها در صورت تمایل مدیران سایت‌های پربازدید مانند گوگل ممکن است سرورهای این شرکت‌ها نیز به داخل کشور منتقل شود.

رفع تحریم‌ و فرصت‌ها برای صنعت ICT
یکی از اتفاق‌های مهمی که سال 94 تمام حوزها و صنایع مختلف را تحت تاثیر خود قرار داد، ‌توافق هسته‌ای و برداشته شدن رسمی تحریم‌های هسته‌ای در کشور بود. پس از توافق هسته‌ای در نیمه اول سال 94، بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی‌های مختلفی درخصوص تاثیر برداشته شدن تحریم‌ها بر حوزه‌های مختلف بیان می‌کردند. حوزه ICT کشور نیز به باور بسیاری از تحلیلگران بی‌نصیب از این تغییر و تحولات هسته‌ای نمی‌ماند. اکثر فعالان و کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور اعلام می‌کردند با برداشته شدن تحریم‌های هسته‌ای می‌توان شاهد حضور سرمایه‌گذاران خارجی در این صنعت بود. هرچند این پیش‌بینی‌ها تاکنون به حقیقت مبدل نشده و تنها خبرهایی درخصوص ابراز تمایل شرکت‌های ارتباطی خارجی مانند اپراتور برتر فرانسوی برای ورود به حوزه ارتباطی کشور شنیده شده است.

به جز این خبرها، شایعاتی نیز درخصوص ورود شرکت‌های برتر بازار کامپیوتر مانند اپل، مایکروسافت، اوراکل و... به بازار ایران نیز شنیده شد؛ خبرهایی که به باور بسیاری از واردکنندگان قدیمی حوزه کامپیوتر کشور کذب و تنها برای تغییر فضای خرید و فروش این بازار منتشر شده است. با تمام اینها اما توافق هسته‌ای و برداشته شدن رسمی تحریم‌ها، دستاوردهایی برای حوزه اینترنت کشور داشت. این دستاوردهای اینترنتی همزمان با سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، به همراه برخی وزیران کابینه‌ و فعالان بخش خصوصی به دست آمد. در این سفر شرکت ارتباطات زیرساخت تفاهم جدیدی با یک شرکت ایتالیایی که در جایگاه اول جهان در زمینه خدمات آی‌پی قرار دارد، بست. به باور فعالان حوزه اینترنت، با امضای این تفاهم‌نامه باید شاهد بهبود قابل توجهی در ترانزیت ترافیک اینترنت ایران بود؛ بهبودی که در نهایت می‌تواند روی کیفیت سرویس اینترنت کاربران نهایی کشور تاثیر گذار باشد.

تحول در پروانه‌های اینترنتی
سال 94 برای سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سال پرکاری بود. چرا که این سازمان بالاخره بعد از 10 سال توانست پروانه شرکت‌های اینترنتی کشور را تغییر دهد. تلاش برای تغییر پروانه‌های اینترنتی که دوسال زمان برد در نهایت در پاییز سال 94 ابتدا به هفت شرکت فعال در حوزه اینترنتی کشور اهدا شد. البته بعد از برگزاری مراسم رسمی اهدای پروانه جدید اینترنتی به شرکت‌های مورد تایید رگولاتوری، سه شرکت دیگر نیز توانستند با طی کردن مراحل لازم، این پروانه جدید را که با نام ارتباطات ثابت یا FCP شناخته می‌شود نیز دریافت کنند.  هدف از ارائه پروانه‌ FCP کاهش چالش شرکت‌های اینترنت پرسرعت یاPAP با شرکت مخابرات ایران بر سر دریافت امکانات و از بین بردن انحصار موجود در این بازار است. همچنین یکی دیگر از اهداف این پروانه افزایش سرمایه‌گذاری و ایجاد رقابت سالم در این بازار است. البته بررسی رسیدن شرکت‌های دارای پروانه FCP به این اهداف را باید به سال 95 موکول کرد.

الکامپ و سازمان نصر
سال 94 برای فعالان بخش خصوصی مخصوصا اعضای سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور (نصر) یک موفقیت بزرگ داشت و آن اینکه این سازمان توانست بعد از سال‌ها برگزارکننده الکامپ بیست و یکم باشد. پیش از برگزاری الکامپ 21 و زمانی که به‌صورت قطعی سازمان نظام صنفی رایانه‌‌ای به‌عنوان مسوول برگزارکننده این رویداد معرفی شد،‌ ناصر علی سعادت رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور در گفت‌وگوهای مختلف اعلام کرد که با برگزاری آبرومند الکامپ 21 می‌خواهد تاریخچه تلخ الکامپ‌های گذشته را پاک کند. او همچنین اعلام کرد که الکامپ 21 مقدمه‌ای خواهد بود برای برگزاری باشکوه الکامپ‌های بعدی. بازگشت بازدیدکنندگان تخصصی، تلاش برای حضور حداکثری اعضا، جلوگیری از ایجاد حاشیه‌های همیشگی شاید سرفصل وعده‌های او برای برگزاری الکامپ بیست و یک ساله بود. همچنین بعد از برگزاری الکامپ 21 نیز سعادت اعلام کرد که به یکی از اهداف اصلی‌اش در الکامپ بیست و یکم که مشارکت حداکثری اعضا و از بین بردن حاشیه همیشگی نمایشگاه بوده، رسیده است، همچنین او این قول را داد که الکامپ بیست و دوم را با این تجربه فعلی به بهترین نمایشگاه ایران تبدیل خواهد کرد.

وزیر در بهارستان
وزیر ارتباطات در سال 94 بارها از سوی نمایندگان مجلس نهم به مجلس فراخوانده شد، اما در یکی از همین دعوت‌ها مجلسیان، محمود واعظی به خاطر انجام فعالیت‌های توسعه‌ای خود در بخش اینترنت از این نمایندگان کارت زرد دریافت کرد. در واقع در اردیبهشت ماه سال 94 برخی نمایندگان مجلس، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات را به‌خاطر گرانی سرویس اینترنت، ‌توسعه این سرویس و عدم راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات مورد انتقاد قرار دادند، در آخر نیز به دلیل آنچه « قانع‌کننده نبودن جواب‌های محمود واعظی به این سوالات» عنوان شد او یازدهمین کارت زرد را از مجلس شورای اسلامی دریافت کرد. محمود واعظی هرچند نتوانست نمایندگان مجلس نهم را از فعالیت‌ها برای توسعه بخش ICT کشور قانع کند اما او در یکی از جلسه‌هایی که به مجلس دعوت شد تاکید کرد هنگامی که مسوولیت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را پذیرفت، از تمام تکالیف برنامه پنجم برعهده این وزارتخانه تنها 14درصد انجام شده بود، اما با این حال وی متعهد شده که تا پایان سال 94 تکالیف عقب‌افتاده را انجام دهد. وی همچنین در پاسخ به انتقاد برخی نمایندگان مجلس درخصوص افزایش پهنای باند نیز گفته بود که توسعه شبکه ملی اطلاعات بدون افزایش پهنای باند امکان‌پذیر نیست.