علیرضا زمانی؛ حدود صد و ده سال است که از اولین حضور مردم ایران در پای صندوق های رأی می گذرد. پیروزی مشروطه و امضای فرمان آن به دست مظفرالدین شاه قاجار، زمینۀ برگزاری اولین دورۀ انتخابات مجلس را فراهم آورد و تا به امروز سی و سه دوره از این انتخابات، با تمام فراز و نشیب هایش، در کشور برگزار شده است.
از همان اوایل تأسیس مجلس چنان برای مردم پراهمیت و خوشایند بود که تصمیم گرفتند به رسم تشکر، نام مجلس شورای ملی ایران را عدل مظفر بنامند. این عنوان تا سال ها بر سر در عمارت مجلس شورای ملی خودنمایی می کرد.
از آن سال ها تا به امروز بنابر ضروریات و تجربه های پیشین، قانون انتخابات مجلس در کشور بارها تغییر یافته است. اگر به اولین نظام نامۀ مجلس نگاهی بیفکنیم، متوجه تفاوت های آشکاری با نظام نامه های دوره های بعدی مجلس می شویم.
از آنجا که ایرانیان پیش از این هیچ گونه تجربه ای در این زمینه نداشته و قرن ها بود که شاه تصمیم گیرندۀ اصلی مسائل در کشور بود، قانون انتخابان اولین دورۀ مجلس با ایراداتی همراه بود. تدوین این نظام نامه در آن شرایط و با توجه به بیماری روزافزون شاه با سختی هایی همراه بود. تدوین نظام نامه به مانند پیروزی مشروطه سبب شادی مردم شده و مردم با آذین بندی و چراغانی معابر شهر، به جشن و سرور پرداختند ناظم الاسلام کرمانی در کتاب « تاریخ بیداری ایرانیان» در این مورد می نویسد: «شب گذشته در شهر تهران چراغانی باشکوه کردند برای تصحیح و اتمام نظام نامه و ما هم برای یمن و تبرک صورت نظام نامه را در تاریخ بیداری ایرانیان درج می کنیم که اگر زمانی اهل ایران به خوبی از خواب بیدار شدند و چرت کسالت خواب از چشم آنها بیرون رفت، حسن و قبح و یا عیب و نقص آن را بفهمند.»
بر اساس این نظام نامه انتخاب کنندگان یا همان رأی دهندگان شامل همۀ افراد جامعه نبود و افرادی که منحصرا از طبقۀ شاهزادگان و قاجاریه، علمای اسلام و طلاب، اعیان و اشراف، تجار و مالکین، کشاورزان و اصناف بودند، حق شرکت در انتخابات را داشتند. سن این افراد هم باید بین 25 تا 70 سال بود. البته سن رأی دهندگان در انتخابات بعدی به 20 سال کاهش پیدا کرد.
البته برای رأی دهندگان شرایط دیگری هم لحاظ شده بود. شاهزادگان، اعیان و اشراف و علما باید از نظر عرف عمومی مورد تأیید قرار می گرفتند. تجار هم باید حجره و تجارت معینی داشتند و طبقۀ اصناف نیز کار معین صنفی مشخصی داشته باشند و مالکین و کشاورزان هم می بایست صاحب ملکی باشند که هزار تومان قیمت داشته باشد.
برای نامزدهای انتخاباتی هم شرایطی لحاظ شده بود. داشتن تابعیت ایران، باسواد بودن، معروفیت محلی، نداشتن شغل دولتی، داشتن حداقل 30 و حداکثر 70 سال سن و بصیرت در امور مملکتی از جملۀ این شرایط بود.
در این میان نظامیان، زنان، و همچنین مجرمین و ورشکستگان اقتصادی حق رأی دادن و نماینده مجلس شدن را نداشتند. البته زنان از سال 1343 به بعد توانستند صاحب حق رأی شوند. اقلیت های کلیمی، ارمنی و زرتشتی هم هرکدام نماینده ای برای خود داشتند. آیت الله بهبهانی نمایندگی کلیمیان و آیت الله طباطبایی نمایندگی ارامنه و ارباب جمشید هم نمایندگی زرتشتیان را بر عهده داشتند.
بر اساس قوانین تدوین شده، تعداد نمایندگان مجلس 156 نفر تعیین شده بود و هر یک از ایالات و ولایات می توانستند به تناسب جمعیت شان بین 6 تا 12 نماینده داشته باشند. البته تهران از این قضیه مستثنی بود و تعداد نمایندگان تهران 60 نفر تعیین شده بودند.
این امر اعتراض سایر ایالات و ولایات را به همراه داشت اما به دلیل آن که برگزارکنندگان انتخابات به دلایل سیاسی می خواستند انتخابات مجلس هر چه زودتر آغاز شود و پیش بینی می شد که انتخابات ولایات طولانی شود، به همین دلیل تعداد نمایندگان تهران 60نفر انتخاب تعیین شده بود.
روز چهاردهم مهر سال 1285 اولین دوره مجلس شورای ملی با 52 نفر از نمایندگان منتخب تهران آغاز شد و بعد از مدتی عده ای از نمایندگان تبریز به عنوان اولین نمایندگان ایالات به این جمع پیوستند. البته تعداد نمایندگان دورۀ اول هیچ گاه کامل نشد و حداکثر 90 نفر در مجلس شورای ملی حضور داشتند.
همان طور که گفته شد از آن سال تا به امروز بیش از یک قرن می گذرد و مردم ایران در روز جمعه برای سی و چهارمین بار در پای صندوق های رأی حاضر می شوند تا یک بار دیگر نمایندگان مورد نظر خود را بر روی کرسی های مجلس بنشانند.
اگر چه در حال حاضر نسبت به آن روزها بسیاری از قوانین مربوط به انتخابات تغییر کرده و به جای 156 نماینده باید 290 نماینده راهی مجلس شوند، اما به نظر می رسد اهداف انتخاب ما یعنی سرفرازی و پیشرفت ایران اسلامی، نسبت به آن دوره تغییر نکرده و حضور در پای صندوق های رأی پیمودن همان راهی است که مردم عزیز کشورمان در برهه ای از زمان آن را آغاز کرده و ادامه دادند.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
تا سال 88 راي مي دادم ولي ديگه نمي دم
اگه قبول داری راه دمکراسی راه سختیه، باید رای بدی
اگه برای مملکت و کشورت دلت میسوزه باید رای بدی
اگه دنبال گسترش حوزه ازادی بیان و ازادی های اجتماعی هستی باید رای بدی
اگرم برات مهم نیست دورو برت چه خبره و نا امیدی برت غلبه کرده خوب رای ندادنت با رای دادنت به جنتی و مصباح و حداد فرقی نمی کنه
فقط دیگه هیچ موقع از وضع موجود اظهار نارضایتی نکن چون برای تغییر دادنش هیچ کاری نکردی و دست رو دست گذاشتی
اینجا حوزه سیاسته نه اخلاق و ارمانگرایی الکی