bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۲۴۲۴۶۵
سعید معیدفر در گفت و گو با فرارو بررسی کرد

علاج پیری جمعیت ایران چیست؟‎

ده پانزده سال دیگر را متصور شویم؛ ده پانزده‌سالی که با نگاه به اطرافمان میانسالانی را می‌بینیم که خود ماییم. نسلی که با یک انفجار جمعیتی متولد شد و حالا با همین جمعیت رو به سمت پیری و کهن‌سالی در حرکت است. نسلی که جوانی سختی داشت؛ جوانی بیکاری، اعتیاد، یاس و انواع بحران‌های اجتماعی و فرهنگی. نسلی که حالا قرار است وارد میانسالی و بعد کهنسالی شود؛ شاید باز هم همانقدر سخت.
تاریخ انتشار: ۱۰:۵۵ - ۱۷ مرداد ۱۳۹۴
علاج پیری جمعیت ایران چیست؟‎
فرارو- حرکت به سمت میان‌سالی و پیری در ایران سرعت گرفته است. در حال حاضر 7 درصد سالمند در ایران وجود دارد که پیش‌بینی‌ می شود در ده سال آینده تعداد سالمندان به 15.5 میلیون نفر برسد. سرعت سالمندی در ایران دوبرابر جوامع توسعه‌یافته است. افزایش جمعیت سالمندی در کشورهای در حال توسعه در طی 30 تا 40 سال رخ می‌دهد، درحالی که همین افزایش در کشورهای توسعه‌یافته در مدت زمان 100 تا 200 سال به وقوع می‌رسد. 

به گزارش فرارو، بسیاری از مسئولان و کارشناسان با روندی که میانسالی در ایران طی می‌کند، معتقدند در سال‌های نه‌چندان دور با بحران میان‌سالی روبرو خواهیم شد. راه‌حل‌هایی که برای مواجه‌نشدن با این بحران داده شده بیش از همه تشویق جمعیت جوان به زادوولد است. طرح‌های افزایش مرخصی زایمان، کاهش ساعت کاری زنان و... در راستای این راه‌حل‌ها تصویب شده‌اند.

سعیدمعیدفر –جامعه‌شناس، استاد دانشگاه و عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران- اما با انتقاد نسبت به تاکید بر افزایش جمعیت به عنوان راه‌حلی برای برون‌رفت از بحران میان‌سالی می‌گوید: تشویق به افزایش جمعیت، مشکل ما را حل نمی‌کند، بلکه تنها آن را به تعویق می‌اندازد و بار دیگر مشکلات ‌را در آینده به جامعه بازخواهد گرداند. 

این جامعه‌شناس در توضیح چگونگی افزایش جمعیت جامعه ایران در گفتگو با فرارو گفت: به طور کلی روندهای جمعیتی از قوانینی تبعیت می‌کنند و عوامل متعددی بر روی آن‌ها اثر دارند. بهبود شرایط زیست و کنترل مرگ‌ومیر‌ها از طریق کنترل بیماری‌های واگیردار و تکنولوژی‌های جدید باعث شد تا جمعیت یکباره رشد زیادی بکند، که بخش عمده آن بر روی موالید بود. انسان‌ها با فراهم‌کردن شرایط بهداشت، مرگ‌ومیر و موالید را کنترل کردند. در ایران نیز همین اتفاق افتاد که منجر به جوان‌شدن جمعیت گشت. درگذشته تعداد زیادی کودکِ به‌دنیا می‌آمد که بخش زیادی از آنان نیز زنده نمی‌ماندند. بدین ترتیب، ما جلوی مرگ‌ومیر را گرفتیم اما جلوی رشد جمعیت گرفته نشد و با جمعیتی فزایند روبرو گشتیم. هنگامی که جمعیت زیاد شد مشکلاتی برای زندگی به‌وجود آمد که درنتیجه افراد به‌جای کنترل طبیعی به‌سمت کنترل عقلانی و اجتماعیِ جمعیت دست زدند. 

وی ادامه داد: ابزارهای جلوگیری از زادوولد برای این کنترل عقلانی به میدان آمدند و همین سبب شد که پس از یک دوره رشد جمعیت، نوبت به عادی‌شدن نرخ جمعیت رسید. افزایش اولیه جمعیت اما پس از مدتی آثار خود را در هرم سنی برجای گذاشت؛ تعداد نوجوان‌ها زیاد شد و سپس به جوانان رسید و حالا نوبت به دوران میان‌سالی و سالمندی همان جمعیت زیاد رسیده است. 

رشد 14 درصدی جمعیت در سال‌های اول انقلاب
معیدفر درباره عوامل موثر بر افزایش جمعیت ایران در دهه‌های 50 و 60 اظهار کرد: پس از انقلاب و جنگ عواملی سبب ایجاد همبستگی در جامعه و رشد جمعیت شدند. ما در سال‌های اول انقلاب با رشدی 14 درصدی در جمعیت روبرو شدیم. رشدی که آثار خود را گذاشت و حالا که جمعیت در مرز جوانی و میان‌سالی است پیش‌بینی می‌شود تا 10 سال دیگر به مرز کهن‌سالی برسد و در 20 سال آینده با رشد سالمندی روبرو شویم که امری طبیعی است. 

این جامعه‌شناس با انتقاد از رویکری که درباره افزایش جمعیت نسل جوان وجود دارد در ادامه تصریح کرد: مدام می‌شنویم که گفته می‌شود باید دوباره جمعیت زیاد شود تا تعادل ایجاد گردد. هرچند این راهکار مشکل ما را عقب می‌اندازد اما آن را حل نمی‌کند. با این راه‌حل مجددا در آینده ما با پیک جمعیتی روبرو خواهیم شد که باز هم پس از عبور از دوره‌های مختلف زندگی به سالمندی خواهد رسید. این راه‌حل شبیه راه‌حلی است که درمورد بیکاری شاهد آن بودیم؛ برای آنکه بیکاری را به تعویق بیاندازیم افراد را به دانشگاه فرستادیم، درحالی که این‌کار وضعیت را بدتر کرد. بنابراین ما باید به جای به تعویق‌انداختن مسائل اجازه دهیم که آن‌ها در سیستم اجتماعی تخلیه شوند. 

معیدفر با تاکید براینکه باید خودمان را برای دوران میان‌سالی آماده کنیم اظهار کرد: ما باید آماده دوران افزایش سالمندی باشیم. همان‌گونه که کشورهای توسعه‌یافته در حال حاضر درحال دست و پنجه نرم‌کردن با این دوران هستند، ما نیز باید آماده باشیم تا پیک جمعیت در دوران میانسالی طی شود. نمی‌توان جلوی این پیک جمعیتی را گرفت، تنها باید اجازه دهیم تا تخلیه شود. 

کشور ما توان ندارد!
عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران در ادامه با طرح این سئوال که "اگر بخواهیم با افزایش مجدد جمعیت مشکل را حل کنیم، آیا امکانات آن را نیز داریم؟" اظهار کرد: کشور ما توان ندارد. مشکل کم‌آبی که اکنون درون آن هستیم، تنها یکی از مشکلات است. کارشناسان محیط زیست اعتقاد دارند که شرایط زیستی ایران برای جمعیت مشخصی ظرفیت دارد و همین‌حالا نیز فشار به محیط زیست بیش از توان کشور است. آیا با این ظرفیت تشوبق به افزایش جمعیت اقدامی درست است؟ چه حال و چه آینده امکان روبرویی ما با قحطی و خشکسالی وجود دارد. افزایش جمعیت در حال حاضر با محیط زیست در تعادل قرار ندارد. مگر تا حدی در راه‌حلی که بازهم اشتباه است، و آن اینکه جمعیتی از کشور را برای زندگی در خارج از مرزها هدایت کنیم. بنابراین باید برخوردی تخصصی و همه‌جانبه با موضوع جمعیت کشور داشته باشیم. 

دکتر سعید معیدفر با ذکر این نکته که برای افزایش جمعیت باید به نسل‌های جوانی آینده فکر کنیم و نه این نسل، ادامه داد: ما می‌توانیم به نرخی جایگزین برای جمعیت برسیم، اما نه با جمعیت جوان فعلی. برنامه‌ریزی ما برای افزایش جمعیت باید برای متولدین دهه‌های بالاتر باشد. نسل جوان امروز که تاوان افزایش جمعیت دیروز را داده، باید کاهش جمعیت داشته باشد. اما باید نسل بعدی را  برای افزایش جمعیت آماده کنیم. برای مثال باید محصلین فعلی مدارس، متولدین انتهای دهه هفتاد و دهه هشتاد، را نسبت به افزایش جمعیت توسط آن‌ها آگاه کنیم تا کم‌کم جمعیت جایگزین داشته باشیم. 

هیچ آمادگی‌ای نداریم
این استاد دانشگاه در انتها تصریح کرد: آمادگی ما برای تجمیع جمعیت در دوران میانسالی در 10 الی 15 سال آینده هیچ است! ما در دقیقه آخر به یاد تصمیم‌گیری می‌افتیم. درحال حاضر مدام از بحران صحبت می‎‌کنیم، درحالی که زمانی که باید اقدامی برای بهبود شرایط زندگی جمعیت زیاد جوان می‌کردیم، نکردیم. در سال‌های اخیر ما بی‌توجه به جمعیت کشورمان، درگیر مسائل دیگر شدیم و مسائل جوانان را به حاشیه راندیم. همان‌گونه که در حال سیستم اجتماعی جوانان را تحت فشار قرار داده است، در آینده نیز باید شاهد همین فشار باشیم. تنها راه‌حل حاکم شدن عقلانیت در نظام حکومتی است، تا بتوانیم برای سالمندان برنامه‌ریزی کنیم. امیدواریم که نگاه کارشناسانه به سیستم‌های تصمیم‌گیرنده ما وارد شود تا نتیجه‌های بسیار منفی را برای دوران میانسالی در پیش رو شاهد نباشیم. 
bato-adv
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۱۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
تا بیکاری باشد ، زاد و ولدی هم نخواهد بود و تا کشوری صنعتی نشود، بیکاری هم خواهد ماند و کشوری صنعتی میشود که اولا تحریم نباشد و دوما آموزش عملی را جایگرین آموزش تئوری کند.
جمید
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۱۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
بنظرم بهترین راه مهاجر پذیری است که کشورهای صنعتی دنیا هم آنرا انجام میدهند. در خاور میانه قشر عظیم حوانان مستعد وجود دارد که باید برنامه ریزی برای جذب آنان تهیه شود.
یه خانم
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۱۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
نون نخور آب نخور کار هم که نیست اگه باشه حقوقش میره برای پول آب و برق و گاز. خونه نداشته باش یا اجاره نشین باش نصف دیگه حقوقو اگه باقی مونده بود بده اجاره خونه. قیمت لباس و لوازمات نوزاد هم که بماند... چی فکر کردید آخه!!! خودت بمیر یه بچم بیار ... شماها بلد نیستید ریشه یابی کنید مسئولان محترم
بی طرف
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
آن جمعیت150میلیون نفری هم روزی پیرخواهدشدودوباره جمعیت رازیادکنیم برسونیم بخ300میلیون نفرودوباره ان هم پیرخواهدشدواین داستان ادامه دارد-ازسوئیس یادبگیریم لطفا".
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
چه عجب مطلبي ديديم كه عاقلانه به موضوع نگاه كرده باشه و فقط نگن بايد جمعيت زياد بشه
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲۷
کیشو
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
نگران نباشید. شما آب کار مسکن امنیت تعقل عدالت و....را به جامعه برگردانید ازواج هم یک شبه با یک حمله سراسری شبانه با رمز یااولاد از خجالتتان در خواهند آمد!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
انواع بحران ها طي 40 سال گذشته اعم بيكاري ،افزايش آنچناني قيمت ها ، بحران آب و.....باعث عدم اشتياق به فرزند آوري كه يكي از نشانه هاي عدم امنيت و شادي است را بايد برطرف كرد.
متاسفانه در طول ده سال گذشته ايران دچار يك بحران شد كه همه چيز را از بين برد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۳۹ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
اینا به امکانات و توان خانواده ها و بلاهایی که سر مردم در آوردن و اونا رو فلج کردن توجه نمی کنن ،هدف لگدی به دهان استکبار که من ربطش رو نفهمیدم
یه دختر
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۱۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
وای گل گفتید گلللللل
خدا خیرتون بده
امیدوارم این طرز فکر تو جامعه جا باز کنه و به جای به قول شما "تعویق بحران" به این فکر کنیم که با بحران پیری چطور برخورد کنیم و چطور کشور رو سرپا نگه داریم و کمتر آسیب ببینیم
مرد
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۴۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
قابل توجه آقایون که می گن جمعیت باید زیاد بشه!!!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۲۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
افزايش جمعيت از غير عقلاني ترين راهبردها مي باشد.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۵۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
عقلانیت؟؟؟!! این که گفتی یعنی چه؟؟
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۱۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
تنها راه‌حل حاکم شدن عقلانیت در نظام حکومتی است، تا بتوانیم برای سالمندان برنامه‌ریزی کنیم. امیدواریم که نگاه کارشناسانه به سیستم‌های تصمیم‌گیرنده ما وارد شود تا نتیجه‌های بسیار منفی را برای دوران میانسالی در پیش رو شاهد نباشیم.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۲۶ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
البته تحریمها بر ما اثر ندارد و ما همه به بهشت خواهیم رفت!!
شیوا
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۵۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
پیری فقط مشکل ایران نیست مشکل اغلب کشورهای جهان مثل ژاپن المان و روسیه و اغلب کشورهای توسعه یافته س ولی اونها برنامه ریزی کافی دارند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
مگه وقتی جمعیت جوان حرف اول رو میزد چی شدیم
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۰۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۷
جمعیت ایران نه کم میشه نه پیر. حقیقت این هست که برادران اهل سنت در سالهای گذشته با بیتوجهی به شعاره فرزند کمتر .. زادو ولد کردن تا جایی که اخیرا در برخی مناطق مرزی جمعیت بچه های ابتدایی شیعه و سنی برابری کرده اگه همینطور پیش بره چند سال آینده مذهب سنی دیگه اقلیت نیست و اهل سنت هم ادعای پستهای حکومتی رو خواهند داشت و دیگه خودتون بقیه اش رو بلدید.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۶:۳۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
مهم نیست! میفهمی برام مهم نیست. اب نداریم بخوریم این تو فکر شیعه_ سنی است!!!! همین فکرها رو کردید که ما دهه شصتی ها بدبخت شدیم!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
"تنها راه‌حل حاکم شدن عقلانیت در نظام حکومتی است"
خب برادر من مشکل دقیقا همینجاست... کدوم عقلانیت؟ کدوم منطق؟ اینها اگه منطق و عقل داشتن ما نسل بدبخت دهه شصت با جمعیت دوبرابری اینجور به فلاکت کشیده می شدیم؟ اقتصاد و بازار به لجن کشیده شد و استرس و فشارهای روانی همه رو از زندگی بیزار کرده! من یکی که جور زندگی خودمو بزور می کشم دیوانه ام مگه که بچه بیارم بدبختش کنم؟ تو شرایطی که آب برای همین جمعیت کمه... کار برای همین جمعیت نیست... فقط روزمونو شب می کنیم و شبمونو صبح بدون امیدی به آینده... از ما که گذشت ولی می ترسم نسل های بعدی هم به همین مصایب گرفتار بشن... نادون تو این مملکت کسیه که با طناب این مسئولین تو چاه بره!
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۰۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
سن و سال رو کار ندارم، ولی همین نسل به ظاهر جوون مثل پیرمردها شده ان از فشار زندگی.
علي
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۵۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
ايران با اقليم جغرافيايي خشک و بياباني ظرفيت و گنجايش جمعيت بالا را به هيچ عنوان ندارد مخصوصا تو اين سيستم که زندگي مي‌کنيم
سجاد
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
دخالت در سیاستهای کلان ! با اجازه کی ! ها !
ناشناس
-
۱۰:۲۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
بچه بیارید، بچه نیارید، بچه بیارید.... آخه تا کی می خواهید در زندگی خصوصی مردم به شکل دستوری دخالت کنید. اگه عرضه دارید شرایط معیشتی مردم رو درست کنید اونها صلاح خودشونو بهتر از شما می فهمند
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۴۸ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
جمعیت؟ پیری؟ شما اگه بیل زن بودید یه فکری به حال دهه 60ها می‌کردید که نابود شدن.
کشورهای دیگه جمعیت جوان رو برای حفظ رشد اقتصادی می‌خوان؛ کشور ما گوشت جلوی گلوله می‌خواد. فقط همین.
عاطفه
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۰۰ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
درستشم همینه بالاخره همه پیر میشن(البته اگه مشکلات اونا رو نکشه) باید به فکر اون دوران باشیم
به نظر من واقعا نیاز به جمعیت خیلی زیاد نداریم. خیلی از کشورهای کوچک اروپایی هستن که از نظر اقتصاد قدرت و رفاه از خیلی جلو ترن .پس برا پیشرفت به جمعیت انچنانی نیاز نداریم. اگه برنامه ریزی صحیح باشه . اگه سیاست خارجی درست باشه .حتی نباید نگران جنگ باشیم چون ما به گوشت جلو توپ نیاز نداریم. ما به توپ نیاز داریم به ابزار پیشرفته نیاز داریم. قبلنا برا کشاورزی باید روزا کار انسانی انجام میشد الان یه روزه تراکتور کار هفته ها رو انجام میده. لازم نیست. بچه های ما باید با دانششون کشورو بسازن . گذشت زمانی که فقط با خون و جون کندن کشور حفظ میشد. ما مشکل بی ابی داریم جمعیت زیاد بیشتر ضربه میزنه تا کمک کنه. جمعیت جوانی که نتونیم کمک کنیم تا جای درست که حقشونه بایستند بدرد نمیخوره. جمعیتی که جوونهای تحصیلکردش بیکارن بدرد نمیخوره.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۲:۰۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
کارشناسان محیط زیست اعتقاد دارند که شرایط زیستی ایران برای جمعیت مشخصی ظرفیت دارد و همین‌حالا نیز فشار به محیط زیست بیش از توان کشور است. آیا با این ظرفیت تشوبق به افزایش جمعیت اقدامی درست است؟
ناشناس
Switzerland
۱۲:۳۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۱۸
این جعبه های بسته ای که مردم ایران به عنوان مسکن در آن زندگی میکنند، مناسب داشتن فرزندان زیاد (یعنی بیش از یک فرزند) نیستند. با این شهرسازی وحشتناک، ایرانی ها بستر فیزیکی داشتن جمعیت را از دست داده اند و وضع از این هم بدتر خواهد شد.
مجله فرارو