موج جدیدسقوط نفت

 هر بشکه نفت برنت بعد از بیش از 80 روز دوباره به زیر 60 دلار رسید. در این بین مهم‌ترین‌ عامل افت قیمت نفت خام در روز گذشته نتیجه رفراندوم یونان بود، مردم این کشور در پاسخ به این پرسش که آیا با تداوم اجرای سیاست‌های ریاضت اقتصادی موافق هستید، پاسخ منفی دادند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت 14 به وقت تهران) قیمت نفت خام آمریکا با کاهش 32/2 دلاری، بیش از 4 درصد، نسبت به آخرین قیمت معامله شده در روز پنج‌شنبه، به 61/54 دلار در هر بشکه رسید. هر بشکه نفت برنت نیز با 19/1 دلار کاهش به 13/59 دلار رسید و برای اولین بار از 15 آوریل تا کنون زیر 60دلار معامله شد. بر اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت رسمی کشورهای صادر‌کننده نفت، بهای سبد نفتی اوپک در آخرین روز معاملاتی هفته میلادی گذشته، روز جمعه، با کاهش 95 سنتی به مرز 58 دلار در هر بشکه رسید.

این روزها بیشتر خبرها در بازار نفت نشان از افت قیمت نفت دارد و به نظر می‌رسد تعادلی که بازار نفت در محدوده 60 دلار برای WTI به دست آورده بود از دست رفته است. در حال حاضر افزایش احتمال رسیدن به توافق جامع بین ایران و گروه 1+5 بر سر مساله هسته‌ای از سویی و از سوی دیگر افزایش تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا برای اولین بار بعد از 29 هفته بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط بیکر هیوز، موجب خروج بازار از تعادل بیش از یک ماهه خود شده است.

اما احتمال خروج یونان از اتحادیه اروپا مهم‌ترین عامل سقوط قیمت نفت در روز گذشته بود. به گزارش «دنیای اقتصاد»، یونان بیش از پنج سال است که سیاست‌های ریاضت اقتصادی را دنبال می‌کند و نخست‌وزیر کنونی این کشور، سیپراس از حزب چپگرای سیریزا چند ماه پیش با شعار پایان سیاست‌های سختگیرانه اقتصادی و رد خواسته‌های اروپا روی کار آمد. حال با فشار اتحادیه اروپا برای باز‌پرداخت بدهی‌های این کشور و اجرای سیاست‌های اقتصادی احتمال خروج یونان از اتحادیه اروپا مطرح شده است. روز یکشنبه یونان شاهد برگزاری رفراندومی از سوی دولت بود و دو‎سوم افراد شرکت‌کننده در این رفراندوم به ادامه اجرای سیاست‌های ریاضت اقتصادی «نه» گفتند. در پی انتشار نتایج این همه‌پرسی یورو دربرابر دلار افت کرد و کاهش قیمت کالاهایی را به دنبال داشت که با دلار معامله می‌شوند؛ اما در نیمه‌های روز در‌پی خبر استعفای وزیر دارایی یونان، فردی که از مخالفان اصلی اجرای سیاست‌های ریاضتی پیشنهادی اتحادیه اروپا بود، ارزش یورو قدری افزایش یافت اما همچنان نگرانی از خروج یونان به قوت خود باقی است.

شروع دوباره افت قیمت نفت؟
چندی پیش برخی موسسات بین‌المللی فعال در زمینه انرژی از جمله مورگان استنلی، گلدمن ساکس و اداره اطلاعات انرژی آمریکا با توجه به رشد قیمت نفت و رسیدن آن به محدوده 60 دلار اعلام کردند که در نیمه دوم سال 2015 شاهد شروع دوباره روند کاهشی قیمت نفت خواهیم بود. حال با گذشت 4 روز معاملاتی از 6 ماه دوم سال شاهد افت قیمت نفت در همه این روزها بوده‌ایم و به نظر می‌رسد پیش‌بینی این موسسات از شروع دوباره روند نزولی قیمت نفت محقق شده است.

مورگان استنلی در گزارشی که چندی پیش منتشر کرد بر نگران‌کننده بودن وضعیت بازار در نیمه دوم سال به خصوص در شروع فصل پاییز تاکید کرد. این گزارش با اشاره به کاهش تقاضای بنزین در شروع فصل پاییز، سه ماه آخر سال میلادی، اعلام کرد که با وجود افزایش تولید از سوی کشورهای اوپکی و از سوی دیگر بازگشت دکل‌های نیمه کاره در میادین نفتی آمریکا و شروع افزایش تولید از سوی تولیدکنندگان شیل احتمالا در نیمه دوم سال 2015 شاهد افت مجدد قیمت نفت خواهیم بود. این موسسه افزود: البته بعید به نظر می‌رسد نفت از کف قیمتی 6 ساله که در ماه ژانویه تجربه کرده بود، عبور کند و قیمت‌ها به سطح 40 دلار و کمتر از آن برسد. در عین حال موسسه گلدمن ساکس پس از رشد حدود 50 درصدی قیمت نفت طی چند ماه گذشته و رسیدن بهای نفت خام آمریکا به آستانه 60 دلاری اعلام کرد که رشد قیمت نفت زود‌هنگام بوده و همچنان عوامل بنیادی در بازار نفت نگران‌کننده هستند. گلدمن ساکس اعلام کرد که کاهش تعداد دکل‌ها بر میزان تولید نفت آمریکا تاثیر چندانی نخواهد داشت و این کاهش تولید به اندازه‌ای نخواهد بود که بتواند مازاد عرضه‌ کنونی بازار را رفع و بازار نفت را متعادل کند.

در حال حاضر وجود چند عامل در بازار نفت می‌تواند نشان از تحقق پیش‌بینی‌های این موسسات و رسیدن دوباره قیمت نفت به کف 6 ساله باشد. اول اینکه بر اساس آخرین برآوردها تولید اعضای اوپک همچنان در حال رشد است و توانسته در ماه ژوئن از مرز 32 میلیون بشکه در روز بگذرد. از سوی دیگر کاهش تعداد دکل‌های حفاری در میادین نفتی آمریکا متوقف شده است و در هفته منتهی به 27 ژوئن برای اولین بار بعد از 29 هفته شاهد افزایش تعداد آنها بودیم. اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش ماه پیش خود اعلام کرد که ایالات متحده به‌طور میانگین در ماه مه ‌روزانه 6/‌9 میلیون بشکه نفت تولید کرده و به رکورد تازه‌ای در میزان تولید دست یافته است؛ اما به دلیل کاهش 60درصدی در تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی شیل تولید این‌کشور از ماه ژوئن رو به کاهش گذاشته و این مسیر کاهشی تا ماه‌های اول سال 2016 ادامه خواهد داشت. بر اساس برآوردهای این موسسه کف میزان تولید نفت آمریکا در سه ماه اول سال بعد و حدود 2/9 میلیون بشکه در روز خواهد بود. به گزارش «دنیای اقتصاد» اما افت 400 هزار بشکه‌ای تولید بر بازاری که در حال حاضر با بیش از 6/2 میلیون بشکه مازاد عرضه مواجه است تاثیر چندانی نخواهد داشت.

نگرانی دیگری که می‌تواند به شروع دوباره افت قیمت‌ها کمک کند، تولید اوپک و رقابت اعضای این سازمان برای سهم بازار است. در واقع در حالی که به نظر می‌رسد در آستانه پایان مذاکرات ایران و غرب و رفع تحریم‌های ایران باشیم و با وجود هشدارهای ایران به اوپک درخصوص افزایش تولید خود بعد از رفع تحریم‌ها همچنان شاهد افزایش تولید از سوی این کشورها هستیم. ایران اعلام کرده است که با رفع تحریم‌ها تولید و عرضه نفت خود را دو برابر میزان کنونی خواهد کرد. افزایش بیش از یک میلیون بشکه نفت از سوی ایران در شرایطی که رقابت بین اعضای اوپک برای تصاحب سهم بیشتری از بازار در اوج خود قرار دارد قطعا تاثیر منفی بر قیمت نفت خواهد گذاشت. در واقع بر اساس برخی گزارش‌ها عربستان با بازگشت اوپک به نظام سهمیه‌بندی و پیشنهاد ارائه شده از سوی ایران جهت حفظ نظم بازار و قدرت اوپک، مخالفت کرده است که این به معنای رقابت با ایران در تولید نفت و جا باز نکردن برای نفت کشورمان است. پیش از این نیز اداره اطلاعات انرژی آمریکا تاکید کرده بود که افزایش تولید از سوی ایران در پی توافق این کشور با غرب می‌تواند افت 5 تا 15 دلاری قیمت‌ها و رسیدن به زیر 50 دلار را به دنبال داشته باشد.