واکنش گاردین به حراجی تهران

پس از برگزاری حراجی بزرگ تهران که با فروش بیش از چهار میلیون پوندی آثار هنری همراه بود، نشریه گاردین این فروش را با وجود تحریم‌ها علیه ایران بی‌سابقه دانست.
 
نشریه گاردین در این گزارش آورده است:
 
«حراج بزرگ آثار هنری در تهران در حالی روز جمعه برگزار شد که مجموع فروش این حراجی که در حال تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین حراجی‌های خاورمیانه است به دو برابر بیشتر از پیش‌بینی‌ها و بالغ بر چهار میلیون پوند رسید.
 
در این مراسم که در هتل لوکس پارسیان آزادی تهران برگزار شد، تعدادی از مشتریان از طریق خطوط تلفنی پیشنهادات خود را برای خرید آثار هنری ارائه می‌کردند، در حالی که مجری این حراجی سعی می‌کرد با چکش خود بیشترین پیشنهادها را برای این آثار هنری دریافت کند.
 
با نمایش آثار هنری، قیمت این آثار که بالغ بر ده‌ها میلیارد ریال ایران و صدها هزار پوند بود، بر روی یک صفحه نمایش بزرگ در سالن نقش می‌بست. در میان حاضران در سالن چهره‌های سرشناس ایرانی همچون بازیگران، سیاستمداران ایرانی و همچنین علی‌دایی (فوتبالیست بازنشسته ایرانی) نیز به چشم می‌خورد.»

«حراجی هنرهای مدرن و معاصر تهران که به تدریج جای خود را در میان بزرگ‌ترین حراجی‌های هنری در خاورمیانه باز کرده است، مراسم سالانه‌ای است که امسال برای چهارمین بار برگزار شد، اما سالی متفاوت را تجربه کرد؛ قیمت‌های پیشنهادی برای خرید آثار هنری در کشوری که همچنان با تحریم‌های بین‌المللی دست به گریبان است، فوق‌العاده چشم‌گیر بود و در نهایت هم فروش 4.3 میلیون پوندی این حراجی، رقمی دو برابر فراتر از پیش‌بینی‌ها را ثبت کرد.»
 
یکی از سخنگویان حراجی تهران در گفت‌وگو با گاردین عنوان کرد: ما تقریبا 180 درصد از آنچه پیش‌بینی کردیم را فروختیم و از میان 126 اثری که برای فروش گذاشته شده بود، 125 اثر به خریداران داخلی و خارجی فروخته شد.
 
وی افزود: به دلیل اعمال تحریم‌ها، ارتباط سیستم بانکی ایران با دنیای خارج قطع شده است، اما این امر مانع از شرکت خریداران خارجی در حراجی آثار هنری تهران نشد و آنها نمایندگانی را از سوی خود در تهران راهی حراجی کرده بودند.
 
نقاشی سهراب سپهری شاعر پرآوازه ایرانی از تنه درخت به قیمت 28 میلیارد ریال (560 هزار پوند) در این حراجی به فروش رفت و رکورد گران‌ترین نقاشی فروخته شده در ایران را به نام خود ثبت کرد. همچنین آثاری دیگر از هنرمندانی چون منوچهر یکتایی، پرویز تناولی، بهمن محصص و آیدین آغداشلو نیز با قیمت‌های بالایی به فروش رفت.
 
شیوا بلاغی، مورخ فرهنگی خاورمیانه در دانشگاه «براوان» معتقد است، حراجی تهران حاکی از افزایش خرید آثار هنری در ایران است. بازار رو به رشد آثار هنری در ایران بسیار حائز اهمیت است که از طریق نسل جدیدی از مجموعه‌داران حفظ شده است. حراجی اخیر تهران که با قیمت‌های بالای آثار هنری همراه بود نشان از علاقه قابل ملاحظه به هنرمندان معاصر ایران چون سهراب سپهری، مارکو گریگوریان و پرویز تناولی دارد.
 
این مورخ فرهنگی در ادامه عنوان کرد: موزه‌ها و مجموعه‌داران خارجی نیز علاقه فراوانی به آثار هنری دهه 1950 تا 1970 هنرمندان ایرانی دارند و در حالی که قیمت این آثار رو به افزایش است با این وجود قیمت مناسبی در مقایسه با همتایان غربی خود دارند. برای ایرانی‌ها، هنر یک سرمایه‌گذاری مالی هوشمندانه است که از طریق آن می‌توانند میراث فرهنگی خود را نیز حفظ کنند.
 
در حال حاضر رکود گران‌ترین اثر هنری ایرانی در اختیار مجسمه "پرسپولیس" ساخته پرویز تناولی است که در حراجی کریستی دوبی در سال 2008 به قیمت 2.8 میلیون دلار (1.8 میلیون پوند) به فروش رفت.
 
شیوا بلاغی همچنین افزود: تحریم‌ها به این معناست که حراجی‌های هنری در ایران تا حد زیادی محدود به مجموعه‌داران داخلی است و پیوستن حراجی تهران به بازار بین‌المللی هنر تنها زمانی به راستی محقق می‌شود که تحریم‌ها رفع شوند.
 
نیکی نجومی که یکی از آثارش اخیرا در اختیار موزه بریتانیا قرار گرفته است و یکی از ژورنال‌های هنری در ایران او را در میان 10 هنرمند برتر ایران قرار داده است، نیز یکی از اثارش را در حراجی اخیر تهران فروخت.
 
نجومی در این باره به گاردین گفت: نقدهایی کلی بر این حراجی وارد بود، اما در مجموع فکر می‌کنم که حرکت مثبتی شکل گرفت. این یک کمک مالی به هنرمندان ایرانی خواهد بود؛ آنچه ما در گذشته خیلی از آن برخوردار نبودیم.
 
او ادامه داد: نمی‌توانستم ارقامی را که در حراجی می‌شنیدم باور کنم و برای من و افراد دیگر این سوال مطرح شد چگونه ممکن است در کشوری تحت تحریم این آثار با چنین قیمت‌های بالایی به فروش برود!
 
گاردین در پایان گزارش خود افزوده است:
 
«نگرش سیاستمداران ایرانی به هنر در حال تغییر است. همچنان که ماه گذشته شهردار تهران بیلبورد‌های تبلیغاتی سطح شهر را برای مدت 10 روز به آثار هنرمندانی چون پیکاسو و ماگریت اختصاص داد.»