اعلان جنگ شیل به اوپک

 به‌رغم پیش‌بینی‌های ریزش بهای نفت تا مرز 40 دلار که ناشی از دو تصمیم مهم عدم کاهش سطح تولید توسط اوپک و تخفیف‌های قیمتی برخی کشورها از جمله عربستان به کشورهای آمریکایی و آسیایی خریدار نفت بوده است، اما تولیدکنندگان نفت از منابع شیل برای جلوگیری از سقوط سهم خود در بازار و ممانعت از توقف تولید نفت این گروه به افزایش تعداد  دکل‌های فعال خود اقدام کرده‌اند. به‌نظر می‌رسد این تصمیم بیشتر اعلان جنگ تولیدکنندگان شیل به کشورهای عضو اوپک است و نقشه عربستان را برای خارج کردن شیل از دور تولید نفت خنثی خواهد کرد.

انتشار سیگنال‌های منفی باعث تداوم افت بهای نفت شد. دیروز، اولین روز از هفته میلادی جاری، بازار نفت با ریزش قیمت‌ها مواجه شد و قیمت نفت دوباره به کف 5 ساله خود رسید. تا لحظه تنظیم این گزارش، بهای نفت برنت با 96/1 دلار کاهش نسبت به روز جمعه به 11/67 دلار در هر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز در بازار نایمکس با کاهش 23/1 دلاری مواجه شد و در کانال 64 دلار نوسان کرد. انتشار خبر اعمال تخفیف عربستان به مشتریان آسیایی و آمریکایی خود در روزهای پایانی هفته گذشته و کاهش پیش‌بینی بهای نفت برای سال‌های 2015 و 2016 از سوی بانک مورگان استنلی، دو عاملی بودند که باعث تداوم روند کاهشی بهای نفت در اولین روز کاری هفته جاری میلادی شد. از سویی تعداد دکل‌های فعال حفاری نفت شیل آمریکا نیز در پایان هفته گذشته افزایش یافته است. به نظر می‌رسد تولید‌کنندگان شیل آماده مبارزه برای حفظ سهم بازار خود شده‌اند.

ریزش بهای نفت در ادامه تصمیم عربستان مبنی بر کاهش بهای نفت این کشور رخ داده است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده در روز جمعه، عربستان بهای نفت تحویلی خود در ماه ژانویه را نسبت به ماه سپتامبر کاهش داد و نفت را با بیشترین تخفیف از سال 2002 تا کنون به مشتریان خود عرضه کرد. روز جمعه در پی انتشار این خبر بهای نفت ریزش کرد و بسیاری از کارشناسان در همان روز اذعان داشتند که این افت قیمت در هفته آینده ادامه خواهد داشت. در همین حین، بر خلاف پیش‌بینی‌ها که خبر از کاهش تولید شیل اویل‌ها داشت، روز گذشته بلومبرگ طی گزارشی اعلام کرد که تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی شیل افزایش داشته است. بلومبرگ در گزارش خود اعلام کرده که به غیر از کشورهای عضو اوپک این بار تولیدکنندگان نفت شیل به جنگ عربستان برای حفظ سهم خود از بازار آمریکا رفته‌اند.

این دومین بار است که عربستان طی سال جاری اقدام به کاهش بهای نفت کرده است. این کشور دو ماه پیش برای اولین بار قیمت نفت سبک خود در بازار آسیا برای تحویل در ماه نوامبر را یک دلار کاهش داد. در آن زمان معامله‌کنندگان نفت انتظار کاهش بیش از ۷۰ سنت را نداشتند. عربستان قیمت نفت صادراتی خود به اروپا و آمریکا را نیز در هر بشکه ۴۰ سنت کاهش داد. بعد از این اقدام عربستان بود که دیگر کشورهای عضو اوپک نیز در اقدامی مشابه نفت خود را با تخفیفی که ظرف 6 سال گذشته بی‌سابقه بود به مشتریان خود عرضه کردند. پیش از آن نفت که در قیمت‌های بالای 90 دلار نوسان می‌کرد با ریزش‌های شدید ظرف یک ماه نزدیک به 10 دلار از ارزش خود را از دست داد.

روز گذشته محسن قمصری، معاون امور بین‌الملل شرکت ملی نفت اعلام کرد که باوجود اینکه ایران بیشتر قراردادهای فروش نفت خود را برای سال 2015 منعقد کرده، اما هنوز بهای نفت برای تحویل در ماه ژوئن را تعیین نکرده است. اگر مانند بار اول ایران و دیگر کشورهای عضو اوپک نیز قیمت نفت خود را کاهش دهند، احتمالا شاهد سقوط بهای نفت طی هفته‌های آینده خواهیم بود.

 کاهش پیش‌بینی قیمت نفت
به گزارش رویترز، بانک مورگان استنلی در آخرین گزارش خود پیش‌بینی بهای نفت برای سال‌های 2015 و 2016 را کاهش داده است. بر اساس این گزارش، بانک مورگان استنلی اعلام کرد که پیش‌بینی میانگین بهای نفت برنت در سال 2015 را از 98 دلار به 70 دلار در هر بشکه کاهش داده است، از طرفی پیش‌بینی خود از قیمت این نوع نفت را برای سال 2016 از 102 دلار به 88 دلار کاهش داد. این بانک همچنین در سناریویی بدبینانه اعلام کرد که بهای نفت در سه ماهه دوم سال 2015 ممکن است به 43 دلار نیز برسد.

پیش از این نیز بسیاری از موسسات و بانک‌ها که قیمت نفت در سال‌های آینده را برآورد می‌کنند، پیش‌بینی‌های خود از قیمت نفت در سال‌های 2015 و 2016 را کاهش داده‌اند. BNP پیش‌بینی خود از میانگین قیمت نفت در سال‌های 2015 و 2016 را به ترتیب از 97 و 92 دلار به 77 و 81 دلار کاهش داد. سایر بانک‌ها نیز از جمله سوسیته جنرال، بارکلیز، سیتی‌گروپ، استاندارد چارترد و نتیکسیز برآورد کردند میانگین قیمت نفت برنت در سال آینده به ترتیب 70، 72، 80، 85 و 74 دلار کاهش یابند.

کاهش پیش‌بینی بهای نفت در پی تثبیت سقف تولید اوپک با لابی‌گری عربستان سعودی و افزایش برآورد از تولید نفت شیل در قیمت‌های پایین نفت رخ داده است. بر اساس برآورد آژانس بین‌المللی انرژی نفت در میدان باکن یکی از مهم‌ترین‌ میادین شیل آمریکا تا قیمت 43 دلار در هر بشکه ادامه دارد. در واقع طی چند سال اخیر با پیشرفت تکنولوژی استخراج نفت شیل، هزینه تولید این نوع نفت به شدت کاهش یافته است. در واقع در چند سال اخیر آمریکا با استفاده از قیمت بالای نفت تکنولوژی استخراج از میادین شیل نفت را ارتقا داده است. به اعتقاد برخی از کارشناسان کاهش بهای کنونی نفت برای فشار به تولید نفت شیل از سوی عربستان بهانه‌ای بیش نیست چراکه با کاهش هزینه‌های تولید شیل کاهش بهای نفت برای جلوگیری از پیشرفت شیل نوش‌دارویی بعد از مرگ سهراب است.

در این بین مشاور اقتصادی بلندپایه باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز یکشنبه اعلام کرد که هر چند کاهش قیمت جهانی نفت از سرعت رشد تولید نفت آمریکا می‌کاهد اما افزایش تولید نفت آمریکا همچنان ادامه می‌یابد. وی تصریح کرد: حتی با کاهش بهای نفت، شاهد تداوم افزایش تولید نفت خواهیم بود و تنها نرخ رشد آن کمتر می‌شود.

در این بین بلومبرگ براساس اطلاعات به دست آمده از کمیسیون معاملات آتی آمریکا اعلام کرد خالص خرید اوراق بهادار نفت WTI توسط سفته‌بازان، به امید افزایش قیمت در آینده، در هفته منتهی به دوم دسامبر (11 آذر)، 14 درصد افزایش یافت که بیشترین حجم خرید در 20 ماه گذشته است. این در حالی است که خالص فروش سهام نفت وست‌تگزاس اینترمدیت، با پیش‌بینی کاهش قیمت در آینده، در هفته یاد شده 15 درصد کاهش یافته است. بر همین اساس به نظر می‌رسد بد‌بینی در بازار نفت نسبت به افت قیمت بیشتر از بدبینی در بازار اوراق بهادار این کشور است.
هری تکیلینگوریان، رئیس بخش استراتژی بازار نفت بانک بی.ان.پی پاریباس فرانسه در این خصوص به بلومبرگ گفت: اگر افق سرمایه‌گذاری شما واقعا بلندمدت است، قیمت نفت افزایش خواهد یافت. از طرفی جان کیلدف، شریک شرکت سرمایه‌گذاری اگن کپیتال که بیشتر در مقوله انرژی فعالیت می‌کند، به این سایت خبری گفته است که پایان دوره کاهش قیمت نفت در سال جاری میلادی اتفاق نخواهد افتاد.

در عین حال با وجود اعلام اینکه کاهش بهای نفت منجر به افزایش رشد اقتصاد جهانی می‌شود، حال اقتصاد جهانی مساعد نیست. طی چند روز اخیر اخبار مثبتی از اقتصاد چین به‌عنوان دومین وارد‌کننده بزرگ نفت در جهان به گوش نمی‌رسد هرچند این کشور تحت تاثیر کاهش بهای نفت در حال افزایش حجم ذخیره‌های نفتی خود است و همین امر موجب رشد 9/0 درصدی واردات این کشور در ماه گذشته شده است. اما این موضوع سیگنال مثبتی که دال بر رشد تقاضای این کشور باشد، نیست. از سویی ژاپن و کشورهای منطقه یورو در شرایط رکود اقتصادی و تورم منفی یا نزدیک به صفر به سر می‌برند. همه این شرایط دال بر این است که شرایط سمت تقاضای نفت چندان خوب نبوده و برای افزایش قیمت نفت حداقل طی چند ماه آینده نمی‌توان به سمت تقاضا امید داشت.

در حال حاضر به دلیل افت دمای هوا در نیمکره شمالی تقاضای نفت در بیشترین مقدار ممکن در طول یک سال قرار دارد و در چنین شرایطی است که افزایش عرضه نفت موجب افت قیمت‌ها شده است. بر‌اساس پیش‌بینی‌ها افت بهای نفت طی یک ماه پیش‌رو تا رسیدن قیمت‌ها به مرز 60 دلار و حتی کمتر از آن ادامه خواهد داشت.

از طرفی، در سه ماه دوم که دمای هوا افزایش پیدا می‌کند به‌طور طبیعی از تقاضای نفت کاسته می‌شود، از سویی بر اساس برخی برآوردها شیل‌ها که به نظر نمی‌رسد قیمت‌های کنونی تاثیر خیلی عمیقی بر آنها گذاشته باشد همچنان به افزایش تولید خود ادامه می‌دهند. بر همین اساس احتمال دارد در سه ماه دوم سال، یعنی در اولین فصل سال 1394 شاهد افت شدید بهای نفت باشیم.