بگو خب!

سلام نویسنده وبلاگ اهل کوفه هستم ممنون میشم این نقد سریال مناسبتی را بذارید :


وقتی که کار مناسبتی در صدا و سیما پخش می شود همه انتظار دارند که ارتباطی میان موضوع برنامه و زمان مورد نظر وجود داشته باشد و شاید این توقع ناشی از عملکرد چند ساله صدا و سیما باشد که معمولا داستان مجموعه های تلویزیونی که در مناسبت خاصی نظیر ماه مبارک رمضان میهمان سفره های افطار مردم بودند، در زمان متناسبی چون رخ می داد و تمامی حوادث نیز در بستر زمانی و مکانی متناسب با آن به تصویر در می آمد.

اما متاسفانه چندسالی است که این اتفاق خیلی رخ نمی دهد و سریال های ماه رمضان با کارگردانی یا نظارت کیفی علیرضا افخمی کارگردان دیپلمه لویزیون جمهوری اسلامی به مجالی برای جولان دهی ارواح و جنیان و پرین تبدیل شدن است و یا آنکه طنز های سخیفی چون بزنگاه با فاجعه آمیزترین الفاظ و توهین ها به روی آنتن می روند و گاهی مسئولان نهادهای نظارتی را تا نزدیکی صدور حکم جلب سازندگان پیش می برند.

امسال قضیه کمی متفاوت شده است و سریال های مناسبتی ماه مبارک رمضان در اصل به عنوان مجموعه مناسبتی تولید نشده اند و بعضی از آنها نظیر دودکش قرار بوده که در موقعیت های دیگری پخش شوند ولی به دلیل کسری بودجه و نبود ردیف برای سریال های ماه مبارک رمضان سیما تصمیم گرفت تا آنها را در ماه مبار به روی آنتن بفرستد.

مجموعه های تلویزیونی امسال که عبراتند از : خروس ، دود کش و مادرانه و قسمت و صد و هفتاد و n ام شاید برای شما هم اتفاق بیفتد، گرچه همه مناسبتی هستند اما تفاوت های بسیاری دارند.

دودکش مجموعه ای با کارگردانی محمدحسین لطیفی با آثاری نظیر همسایه هاست، لطیفی که چندی پیش کارگردانی فیلم تبلیغاتی علی اکبرولایتی را نیز بر عهده داشت با ارائه یک اثر ضعیف به اعتبار هنری اش لطمه زد و یک فیلم هندی سراسر گریه را به دکتر ولایتی هدیه داد و این گونه شد که برنامه دکتر سلام یک قسمت کامل به این مجموعه درام پرداخت!

از طرفی لطیفی ازجمله کارگردانانی نیز هست که اقدام به ساخت مجموعه برای شبکه نمایش خانگی (با عنوان ساخت ایران و قلب یخی) کرده است و رویکرد خوب صدا و سیما و سپردن تولید مجموعه دودکش اجازه فعالیت های بعدی را برای او صادر کرد، د حالی که برای مهران مدیری و ... از سوی سیما لحاظ نگردید.

دود کش یک سریال سطحی، با کمدی لحظه و طنازی های لفظی است که هر چند در یک محیط ساده، خانواده ای صمیمی و شلوغ رخ می دهد اما فیلم نامه به جز چند گره متوالی و پستی و بلندی در قصه نیست و کمی از جذابیاتش را نیز از زوج هنری ساختمان پزشکان به عاریت گرفته تا شاید نامی برای خود دست و پا کند.

مجموعه دومی که در ماه مبارک رمضان حال پخش از شبکه دوم سیما به روی آنتن می رود، خروس است، وقتی برای اولین بار نام آن را دیدم و تیتراژش را شنیدم و کمی بعد هم سبک فیلمبرداری اش را مدنظر قرار دادم دیگر شکی نداشتم که این سبک فیلمبرداری و تیتراژ کردی و نام خروس متعلق به سعید آقاخانی است، زیرا هم او کرد زبان و متولد کرمانشاه است و هم تجربه فیلمسازی اش را در زن بابا و ... دیده ایم و از طرفی به حیوانات در کارش هم علاقه عجیبی دارد و نمونه آن مجموعه های تلویزیونی و فیلم هایی است که تولید کرده و شاید از این حیٍ شاخص ترین آن گوسفند باشند که با موضوع عید قربان تولید گردید.

در مورد شاید برای شما اتفاق بیفتد هم هیچ حرف خاصی نیست و یک تقلید ساده لوحانه از کلید اسرار است و می توان گفت که در این مجموعه داستان های کلید اسرار شبیه سازی شده اند، یک روسری و حجاب اقلی به خانم های آن تحمیل شده است و نامش هم تغییر کرده است، همین! البته گمانه زنی ها حاکی از آن است که با روی کار آمدن دولت جدید از تاریخ دوازده مرداد ماه و با تنفیذ مقام معظم رهبری نام این سریال به همان کلید اسرار تغییر خواهد کرد.

اما برسیم به اصل مطلب و سریال مادرانه.

این سریال از جمله سریال های گروه «ب» مناسبتی است که روال تولید آن در شبکه سوم سیما ثابت بود و با مدیریت اسبق آن یعنی جناب پور محمدی دامت برکاته!! ارتباط نزدیکی داشت، یک سریال، یک قصه و علیرضا افخمی در ده تا پست مشاور، نظارت کیفی، کارگردان و ... که البته اگر فیلم مانند اغما و یا او یک فرشته و روز حسرت به عالم ملکوت هم ارتباط اندکی داشت نام کارشناس مذهبی اش هم می شد جواد گلی و دست رنج این سریال ها به جای القای حس معنوی و روحانی می شد خودکشی یک نوجوان دوازده ساله تهرانی تا مانند 5 کیلومتر از بهشت بتواند از دیوار رد شود و طعم تفکرات اقای افخمی را در 5 خورشید و 5 کیلومتر در بهشت و اغماء و ... تجربه کند.

با تعویض آقای پورمحمدی بعد از 10 سال تصدی پست مدیریت شبکه اول سیما و جایگزینی جوانی که تمامی مراحل را در سازمان طی کرده است و قرار گیری آقای زین العابدین در راس شبکه سوم سیما، اوضاع بهتر شد هر چند که تحول خاصی ایجاد نشد و به جای علیرضا افخمی دوست صمیم اویعنی جواد افشار جانشین شد.

جواد افشار سازنده خداحافظ بچه که نگذاشت رمضان پارسال آبروریزی به در سیما به حد فاجعه برسد امسال هم با یک اثر به مادرانه میهمان سفره های مردم روزه دار شده است، وقتی تبلیغات مادرانه را می دیدم و بریده هایی از فیلم توسط شبکه سوم به نمایش در می آمد حس می کردم که این سریال باید شباهت زیادی به وضعیت سفید داشته باشد چون برخی بازیگرانش در این مجموعه نیز حضور دارند و وقتی که نام محمدرضا شفیعی را به عنوان کارگردان و نام سعید نعمت الله را به عنوان نویسنده در آن دیدم بارقه های امیدم بیشتر شد اما دیری نپایید...

دیری نپایید که ازین بارقه های امید نسبت به سریال مادرانه فقط مرداری از عشق مثلثی یک آقای پولدار که نامزدش را به خاطر پول زنی رها کرده بود و حالا گرفتار معضل فرزندانش شده، گوشه و کنایه‌های چسبی از فساد اقتصادی و یک دوست تراشیده و قلم خورده مجسمه مانند که انسان نیست و نماینده یک تیپ فرشته است اینها همه چیزی است که جواد افشار در مادرانه می‌خواهد به مردم نشان بدهد و برای این نمایش و کش دار کردن قصه بی مایه اش هم مجبور بوده ریتم کندی را دنبال کند تا با رد و بدل کردن چند دیالوگ و نبود هیچ فراز و فرود خاصی در قصه وقت مردم را پای آن تلف کند و برای این اتلاف وقت هم به خودش سختی نداده است و حتی حاضر نشده که برای تعقیب و گریز ها هم از دوربین روی دست استفاده کند و لحظه ای پای مخاطب را در کادر قرار می دهد و لحظه ای نیم تنه بالایی او را و این گونه شما در تعقیب و گریز شریک شده و هیجان زده می شوید.

داستان عشق مثلثی و خیانت و بی وفایی در تلویزیون و به خصوص سینمای ما داستان دنباله داری است، این داستان با همان عشق های هندی پور عرب و کریمی قدیم شروع شد و به برف روی کاج هایی معادی و من مادر هستم جیرانی سرایت کرد و به سلامتی و میمنت با زمانه فتحی پایش به تلویزیون باز شد و مادرانه ادامه همان داستان است.

داستان عشق مثلثی چیست؟ یکی مرد میان دو زن قرار می گیرد و یا بالعکس که فعلا نوع دومش در تلویزیون رویت نشده ولی به زودی سیمای ما اگر همین روند را طی کند آن را نیز تجربه خواهد کرد، داستان عشق مثلثی از نوع اول وقتی رخ می دهد که مرد میان دو زن و یاد آنها اسیر می شود، این اسارت گاه به علت پشیمانی از گذشته است و گاه به ارجحیت دادن ویژگی یک زن بر دیگری که از قضا مادرانه هر دو را دارد!

از قضا در فضای فیلم مادرانه مفهوم صحیحی به صورت نسبتا خوبی حلاجی شده است و آن هم لزوم محبت پدر و فرزندی و یا مادر و فرزندی است که اگر هر یک از این دو در جایگاه خود قرار نگیرند فرزند «نیمی کم دارد»، تا به این جا که پخش قسمت های مادرانه گذشته است فساد اقتصادی که جزء سوم تشکیل دهنده قصه است خیلی مورد پرداخته قرار نگرفته است و باید منتظر ماند تا ببینیم ایا این لایه از قصه همچنان نچسب و اضافی باقی خواهد ماند.

اگر در انتهای این جستار بخواهیم سریال جواد افشار را تعریف کنیم : یک عشق مثلثی است که با کمبود محبت فرزندانی آمیخته شده است که آنها برای جلب محبت یا درخانه دیگرا لطیفه تعریف می کنند و یا به دنبال محبت پسری در خیابان جذب می شوند و تکه ای نچسب هم به نام فساد اقتصادی دارد که هیچ جور نمی توان درکش کرد. این تمام تعریف سریال جواد افشار بود .... بگو خب!
ادامه دارد...