آژیر هشدار در بانک ها

مقایسه نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات پرداختی شبکه بانک های دولتی در دو مقطع پایان سال 1383 و انتهای سال 1386 نشان می دهد که میزان مطالبات معوق اکثر بانک های تجاری دولتی در این فاصله افزایش یافته است در حالی که سهم مطالبات معوق هر چهار بانک تخصصی دولت در این مدت رو به کاهش گذاشته است. 

براساس گزارش عملکرد شبکه بانکی کشور در میان مجموع 11بانک تجاری و تخصصی دولتی کشور بیشترین رشد نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات پرداختی بانک های یادشده در بانک سپه رخ داده است چرا که این شاخص از نسبت 2/5 درصد در سال 83 به حدود 82/13 درصد در پایان سال 86 افزایش پیدا کرده است. 

به عبارت دیگر در حالی که از کل تسهیلات پرداختی بانک سپه در پایان سال 83 حدود 2/5 درصد آن تبدیل به مطالبات سررسید گذشته و معوق شده بود در پایان اسفندماه سال 86 این میزان به 82/13 درصد کل تسهیلات پرداختی بانک سپه افزایش یافته است. 

پس از بانک سپه در این رده بندی بانک ملت قرار می گیرد چراکه نسبت 95/2 درصدی مطالبات معوق به کل تسهیلات این بانک در سال 83 پس از سه سال و در پایان سال 86 به حدود 58/7 درصد مجموع تسهیلات پرداختی آن افزایش پیدا کرده است.
 
به دنبال این دو بانک تجاری دولتی، یک بانک تجاری دیگر یعنی بانک تجارت قرار می گیرد زیرا نسبت مطالبات سررسید گذشته و معوق آن به کل تسهیلات پرداختی از 09/3 درصد در سال 83 به 44/8 در پایان سال 86 رشد پیدا کرده است. 

بانک ملی دیگر بانک دولتی است که در این مقایسه باید به آن اشاره کرد هر چند که میزان رشد مطالبات معوق آن در مقایسه با سه بانک قبلی کمتر بوده است. اما نکته مهم اینجاست که نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات پرداختی این بانک در پایان سال 83 معادل 95/8 درصد بوده که از این لحاظ از هر سه بانک یادشده فوق بسیار بیشتر بوده و پس از گذشت سال های 84 ، 85 و 86 نهایتاً این نسبت به 46/10 درصد در پایان اسفندماه سال گذشته افزایش یافته است. 

نکته قابل تامل که می توان در این بررسی و مقایسه موردی به آن اشاره کرد کاهش چشمگیر نسبت مطالبات معوق به تسهیلات پرداختی بانک صادرات است به دلیل اینکه نسبت مطالبات معوق به کل تسهیلات پرداخت شده توسط این بانک که در سال 83 حدود 67/13 درصد بوده در پایان سال 86 به حدود 6/4 درصد تنزل پیدا کرده است. 

به این ترتیب در حالی که نسبت مورد نظر در میان تمام بانک های تجاری دولتی طی سال های 83 تا 86 افزایش یافته است، کاهش این نسبت در بانک صادرات آن هم به میزان بیشتر از 9 درصد نکته ای بسیار تامل برانگیز بوده و نیاز به تشریح جزئیات این کاهش چشمگیر و نحوه وقوع این اتفاق را الزامی می نماید.

از سوی دیگر مقایسه این نسبت میان بانک های تخصصی نشان می دهد بانک صنعت و معدن در میان چهار بانک تخصصی دولتی موجود در کشور سرآمد است زیرا نسبت مطالبات معوق آن به کل تسهیلات پرداختی از 25/24 درصد در پایان سال 83 به 02/14 درصد در پایان سال 86 کاهش یافته است. 

به دنبال این بانک نیز بانک های کشاورزی، توسعه صادرات و مسکن قرار می گیرند چرا که نسبت مورد نظر در صورت های مالی آنها در مقاطع یاد شده به ترتیبی که در جدول زیر آمده با کاهش مواجه شده است.