علت قرائت ناقص جوابیه هاشمی در مجلس

نامه جوابیه خانواده هاشمی در پاسخ به سخنانی که حمید رسایی در نطق خود در صحن علنی مجلس علیه آیت‌الله ‌هاشمی و یکی از اعضای خانواده‌اش ابراز داشته بود قرائت شد، اما نه به طور کامل. جواد جهانگیرزاده، عضو هیات رئیسه مجلس که این نامه را قرائت می‌کرد، به آرمان گفت که متن قرائت شده در مجلس از 9 صفحه جوابیه خانواده آقای‌هاشمی استخراج شده است. برای مطلع شدن از نحوه کوتاه شدن این متن و دلایل آن گفت‌وگویی داشتیم با محمد حسین فرهنگی، عضو هیات رئیسه مجلس.

نامه جوابیه آیت‌الله ‌هاشمی در صحن علنی مجلس به طور کامل خوانده نشده است. دلیل چه بود؟
طبق آیین‌نامه داخلی مجلس جوابیه قانونا نمی‌تواند بیش از دو برابر مطلب اصلی باشد که در مجلس بیان شده است. جوابیه آقای‌هاشمی بسیار بیشتر از این بود و حدود 9 صفحه را شامل می‏شد. بنابراین می‏باید ترتیبی اتخاذ می‌شد تا این بیانیه خوانده شود و به ناچار تنها راهکار کوتاه کردن جوابیه آیت‌الله ‌هاشمی بود. البته جوابیه ایرادات شکلی دیگری هم داشت، اما هیات رئیسه مجلس بر این نظربود که در این مورد زیاد سخت‌گیری انجام نشود و برای جلوگیری از تنش‏های مجدد این جوابیه خوانده شود تا مساله همین‌جا خاتمه پیدا کند.

ایرادات شکلی دیگر جوابیه چه بود؟
یکی از مهم‌ترین ایراداتی که وجود داشت این بود که جوابیه‏ای که تحویل هیات رئیسه شد، امضا نداشت.

اما قبلا گفته شده بود که این جوابیه با امضای آقای محمد ‌هاشمی به هیات رئیسه ارسال شده است.
نه چنین چیزی نبود و جوابیه امضا نداشت، نه امضای آقای محمد‌ هاشمی پای آن بود و نه امضای فرد دیگری.

به این ترتیب چرا هیات رئیسه اجازه داد جوابیه بدون امضا قرائت شود؟
برای ما محرز بود که این نامه از طرف دفتر آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی ارسال شده و نیازی به سخت‌گیری احساس نکردیم. البته هیات رئیسه طبق قانون می‏توانست این جوابیه را برای اصلاح عودت دهد اما به این نتیجه رسیدیم که عودت دادن آن باعث ایجاد تنش بیشتر در فضا می‏شود و این به نفع مصالح کشور نیست. ترجیح هیات رئیسه این بود که مساله شکل گرفته ادامه پیدا نکند و تا جای ممکن فضایی ایجاد شود که طرفین کوتاه بیایند.

قسمت‏های حذف شده جوابیه آقای‌هاشمی با صلاحدید چه کسی حذف شد؟ آیا کوتاه شدن این جوابیه از طریق دفتر آقای ‌هاشمی انجام گرفت یا خود هیات رئیسه آن را کوتاه کرد؟
اگر می‏خواستیم جوابیه را برای رفع اشکالات عودت دهیم مسیر قرائت آن طولانی می‏شد و این مساله می‏توانست مسائل دیگری را دامن بزند. به همین دلیل جوابیه با صلاحدید هیات رئیسه و توسط یکی از اعضا برای قرائت در صحن علنی کوتاه شد.

هیات رئیسه با چه معیار و ملاکی قسمت‏هایی از این جوابیه را حذف کرده است؟ آیا این امکان وجود نداشت که کوتاه کردن جوابیه به دفتر آقای‌هاشمی سپرده می‏شد شاید قسمت‏های دیگری برای قرائت در صحن علنی انتخاب می‏شد؟
تقریبا کلیت جوابیه همین بود که خوانده شد و قسمت‏های حذف چیزی اضافه بر متن قرائت شده نداشت.

اما سایت آیت‌الله ‌هاشمی جوابیه اصلی را منتشر کرده است و در آن اشارات مهمی به روند تخریب ایشان شده است؛ مثلا به اتهامات و توهین‏هایی که به ایشان در جریان انتخابات سال 88 وارد شد هم اشاره شده است. با چه صلاحدیدی این قسمت‏ها حذف شد؟
دو موضوع کلی اینجا مطرح بود. یعنی هیات رئیسه با توجه به حواشی قضیه می‏خواست طوری رفتار کند که مساله به وجود آمده، سریعا تمام شود. در این مسیر اولا باید زمان را در نظر می‏گرفتیم و نباید می‏گذاشتیم که عودت دادن جوابیه زمینه برخی درگیری‌های جدید را ایجاد کند. بعد از آن هم بر این نظر بودیم که بهتر است متن جوابیه دفتر آقای هاشمی به شکلی باشد که کمترین حاشیه را در بر بگیرد. به هر حال طبق آیین‌نامه داخلی مجلس مجبور بودیم حداکثر به‌اندازه دو برابر مطلب بیان شده توسط آقای رسایی را در مجلس قرائت کنیم. بر همین اساس ترجیح دادیم بخش‏هایی انتخاب شود که در راستای همگرایی و نزدیک کردن نیروها به هم و کاهش تنش باشد. به هر حال این نظر هیات رئیسه مجلس بود و دیدیم که در زمان قرائت جوابیه هم فضای مجلس در آرامش بود و این نشان می‏داد که انتخاب ما درست و بجا بوده است.

ولی به هر حال اتهاماتی به آقای ‌هاشمی و نزدیکان ایشان منتسب شده که سعی شده بود در آن جوابیه تا حدودی پاسخ داده شود. اما برخی از آن قسمت‏ها حذف شد. آیا این امکان وجود دارد که دفتر آقای ‌هاشمی جوابیه دیگری به مجلس بفرستد؟
اگر دوباره اتهامات و توهین‏ها تکرار شوند این امکان برای ایشان و هر کس دیگری وجود دارد. اما در این مساله دیگر جوابیه قرائت شده و اگر آقای ‌هاشمی یا نزدیکان ایشان از قسمت‏های انتخاب شده راضی نیستند مربوط به خودشان است و می‏باید جوابیه را طبق آیین‌نامه داخلی مجلس تنظیم می‌کردند تا ما مجبور به حذف و تعدیل در آن نمی‌شدیم.

هیات رئیسه مجلس با هدف ایجاد همگرایی قسمت‏هایی از جوابیه آقای‌هاشمی را حذف کرده است، اما وقتی آقای‌ هاشمی از ایجاد وحدت و همگرایی صحبت می‏کند هیات رئیسه مجلس در راستای همگرایی اقدام به موقعی انجام نمی‌دهد؟
این برداشت شماست. برداشت هیات رئیسه مجلس چیز دیگری است. به هر حال هیات رئیسه مجلس هم بهتر از دیگران فضای داخلی مجلس را می‏داند و می‏تواند ارزیابی دقیق‏تری نسبت به تبعات هر عملی داشته باشد و هم به این دلیل که راس یکی از قوای سه‌گانه کشور است فضای مناسبات سیاسی کشور را بهتر درک می‏کند. ما به هر حال مسائلی را می‏دانیم که براساس آن ارزیابی خودمان از نحوه آرام نگه داشتن فضا را ارائه می‏دهیم. این احتمال وجود که ارزیابی یا اطلاعات دیگران با ما متفاوت باشد و این تفاوت را نمی‏توان دلیل آن دانست که هیات رئیسه مجلس در اشتباه است.