چرا همه چیز در ایران چند نرخی است؟!

فرارو- چند نرخی بودن کالاها می تواند بر روی ساختار اقتصاد تاثیر بگذارد. یعنی افراد به جای مولد بودن و اینکه به فکر سرمایه گذاری باشند سراغ رانت جویی و استفاده از فرصت ها و مجوزها می روند.

دکتر آلبرت بغزیان استاد اقتصاد دانشگاه تهران با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو دیدگاه خود درباره علل و تبعات چند نرخی بودن کالاها در ایران را چنین بیان داشت.

•    چند نرخی بودن کالاها در ایران به علت مشکل توزیع است. نظام معیوب توزیع کالا منجر به ایجاد شغل های کاذبی مانند دلالی و واسطه گری شده است که با احتکار کالاها به ایجاد کمبود در بازار می پردازند.

•    از سوی دیگر کارخانه ها یا آنقدر توان پاسخگویی به تقاضای روز را ندارند و یا اینکه خدای نکرده بحث تبانی وجود دارد. یعنی به طور مثال فلان کارخانه محصولات خود را انبار می کند و عنوان می کند که محصولی در اختیار ندارد تا قیمت را در بازار بالا نگه دارد.

•    چند نرخی بودن باعث بی اعتماد شدن مردم به سیستم می شود و بنابراین همه به دنبال رانت جویی خواهند بود تا بتوانند کالاها را ارزانتر خریده و سپس گرانتر بفروشند.

•    یعنی این موضوع یک فرهنگ دلال مابانه ای را نیز در میان مردم ایجاد می کند. یعنی افراد کالاها را می خرند و در منزل خود نگاه می دارند چون آن کالا می خواهد گران شود.

•    چند نرخی بودن کالاها همچنین می تواند بر روی ساختار اقتصاد نیز تاثیر بگذارد. یعنی افراد به جای مولد بودن و اینکه به فکر سرمایه گذاری باشند سراغ رانت جویی و استفاده از فرصت ها و مجوزها می روند.

•    چند نرخی بودن ارز در ایران به این علت است که بانک مرکزی یا به اندازه کافی ارز ندارد و یا علاقه ای ندارد که به اندازه و به موقع ارز را در اختیار متقاضیان بگذارد؛ که همین موضوع باعث می شود افرادی که امروز به ارز نیاز دارند و مثلا تولید آنها در حال توقف است بروند ارز را از بازار آزاد تهیه کنند.