قاچاق لیمو خشک در ماه‌های اخیر و واردات لیمو توسط وزارت بازرگانی موجب شده باغداران لیموترش هرمزگانی دیگر توان پرداخت بدهی‌های خود به بانک‌ها را نداشته باشند و ناامید از حمایت دولت روی به مهاجرت به شهرها بیاورند.
هرگاه نام لیموترش به میان می‌آمد رودان و میناب دو قطب بزرگ لیموترش ایران به یادها می‌آمد، دو شهرستان از هرمزگان که آوازه جهانی داشتند. این دو شهرستان به واسطه شرایط اقلیمی مناسب و منحصر به فرد توانسته بودند بیش از ۷۰ درصد صادرات لیموترش ایران را به کشورهای آسیایی، اروپایی و حتی آمریکایی اختصاص دهند.
تا قبل از شیوع بیماری جاروک جادوگر بیش از ۲۰٬۰۰۰ هکتار از باغات استان هرمزگان زیر کشت لیمو قرار داشت، متاسفانه با شیوع بیماری و بر اساس آمار اعلام شده از سوی جهاد کشاورزی هرمزگان در حال حاضر برداشت لیمو از ۱۲٬۰۰۰ هکتار انجام می شود که به دلیل تخصیص به موقع اعتبارات مدیریت و ردیابی بیماری و مبارزه این بیماری با سرعت زیادی در حال نابودی باعات لیموترش است.
بی‌توجهی مسئولان به حل مشکل باغداران هرمزگانی امر موجب شده تا زنگ خطر نابودی کامل باغات لیموترش در هرمزگان به صدا درآید و طبق گفته‌های مسئولان کشاورزی در صورت عدم اختصاص اعتبارات و جلوگیری از واردات قانونی و ورود غیرقانونی لیموترش و لیموخشک از کشورهای آفریقایی و سایر کشورها باعث خواهد شد تا تولید لیموترش در هرمزگان به افسانه بپیوندد.
به گفته کشاورزان رودانی و مینابی قاچاق لیموخشک از کشورهای آفریقایی موجب تا حتی لیموهایی که برای خشک شدن در انبارها نگهداری شود به فروش نرود و کشاورزان را بیشتر از پای درآورد. پدیده ورود غیرقانونی کالا در هرمزگان به دلیل گستره مرز آبی موجب شده تا بسیاری از تولیدکنندگان در استان و کشور متضرر شوند و اینگونه کمر لیموداران هرمزگانی خم شود که می‌طلبد تا مسئولان استانی و کشوری برای حل این معظل که موجب نابودی سرمایه‌های داخلی و رکود در بازار تولید شده است چاره‌ای بیندیشند.
محمد رئیسی کشاورز مینابی که بیش از ۴۰ سال است در ۵۰ هکتار از اراضی کشاورزی در شهرستان میناب به کشت لیمو و دیگر مرکبات مشغول است، گفت: در سال‌های اخیر کشاورزان میناب به خاطر خشکسالی‌های متمادی و آفت جاروک جادوگر در باغات لیمو متحمل خسارت‌های غیر قابل جبران شده‌اند.
محمد رئیسی افزود: لیمو یک محصول استراتژیک در شرق استان هرمزگان به حساب می‌آید که طی سال‌های طولانی بخش عمده‌ای از اقتصاد کشاورزان را به خود اختصاص داده بود.
وی با اشاره به اینکه آفات و پدیده خشکسالی شک شدیدی را به اقتصاد مردم شهرستان وارد کرده است، عنوان کرد: کشاورزان تا قبل از شیوع آفت جاروک جادوگر و خشکسالی برای برقی کردن چاه‌ها و آبیاری قطره ای تسهیلات بانکی دریافت کردند که اکنون به علت عدم توانایی در باز پرداخت اقساط مجبور به فروش خانه و املاک خود شده‌اند.
رئیسی ادامه داد: تا قبل از شیوع خشکسالی و آفت لیمو، عدم ثبات در قیمت لیمو و وجود دلال‌ها از عمده مشکلات کشاورزان بود و اکنون با از بین رفتن بیش از نیمی از اراضی زیر کشت لیمو به علت آفات تنها راه کشاورزان برای جبران هزینه‌ها اقدام به خشک کردن لیمو است، که آن هم به دلیل واردات بی‌رویه لیمو خشک بی‌کیفیت توسط دولت و اخیرا به صورت قاچاق از کشورهای آفریقایی کاری عبس و بی‌فایده است.
این کشاورز با بیان اینکه حدود ۳ سال است که بیش از ۱۰ تن لیمو خشک در انبارهای وی مانده و به سبب قاچاق لیمو خشک و پایین بودن قیمت‌ها در حال نابودی و از بین رفتن است، اظهار داشت: به دلیل واقع شدن انبارها در مسیر انتقال لیمو خشک‌های قاچاق اگر اقدام به بارگیری و جابه‌جایی کنیم با برخورد و توقیف آن توسط نیروی انتظامی مواجه می‌شویم که این خود مشکل دیگر ما است.
غلامرضا محمودی کشاورز جوان رودانی نیز با ابراز ناامیدی نسبت به ادامه کشت و فعالیت در باغات لیمو ترش گفت: در آمد سالیانه باغداران پس از مواجهه با آفت جاروک جادوگر و خشکسالی کاهش ۷۰درصدی داشته و این در حالی است که ۳۰درصد مانده حتی کفاف پرداخت اقساط وامهای دریافت شده توسط کشاورزان برای برقی کردن و آبیاری تحت فشار باغات را هم نمی‌دهد.
وی افزود: به علت عدم حمایت دولت، کشاورزان مجبور به فروش محصول با پایین‌ترین قیمت ممکن هستند و امسال هم به خاطر قاچاق لیمو خشک و رقابت با محصول تولید شده در داخل هیچ کشاورزی جرات خشک کردن لیمو را ندارد.
وی به خسارات سنگین وارد شده به باغات لیموترش اشاره کرد و ادامه داد: چوبهای به دست آمده از امحای لیموهای آفت‌زده به علت نبود صنایع تبدیلی چوب در استان با قیمت بسیار ناچیز خریداری و به استان‌های دیگر برای تولید زغال انتقال داده می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی میناب با تایید قاچاق لیمو خشک از کشورهای آفریقایی و حمل از طریق شهرستان میناب گفت: این اداره برای حمایت از باغداران و مقابله با آفات، درختان لیموترش با آلودگی بالای ۵۰ درصد را امحا و درختان گرمسیری و دیگر مرکبات مقاوم نسبت به جاروک جادوگر جایگزین کرده است.
سید عظیم موسوی افزود: لیموترش میناب به واسطه شرایط خاص و فیزئولوژی، مناسب خشک کردن است و از کیفیت بالایی برخوردار است.
تا قبل از شیوع آفت جاروک جادوگر ۸٬۵۰۰هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان میناب به لیموترش اختصاص داشت که امسال با حذف درختان آلوده این میزان به ۳٬۰۰۰ هکتار کاهش یافته است.
سید مصطفی ذوالقدر گفت: در حالیکه اغلب مردم شهرستان‌های رودان، میناب و حاجی‌آباد از راه کشاورزی و تولید لیموترش امرار معاش می‌کنند، در سال‌های اخیر آفت جاروک ۹۰ درصد باغ‌ها را نابود کرده، اما تاکنون معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهوری هیچ اقدامی برای پرداخت بودجه پیش‌بینی شده انجام نداده است.
نماینده بندرعباس، حاجی‌آباد، قشم و ابوموسی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در مناطق درگیر بیماری هیچ محصول دیگری به جز لیموترش قابلیت کشت و تولید ندارد، افزود: در صورتیکه بودجه پیش‌بینی شده هر‌چه‌سریع‌تر اختصاص نیابد ظرف دو تا سه سال آینده باغ‌های لیموترش استان هرمزگان به طور کلی نابود می‌شود.
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس هشتم تصریح کرد: پیگیری‌های انجام شده حاکی از آن است که معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، هیچ دلیل موجهی برای پرداخت نکردن بودجه پیش‌بینی شده وجود ندارد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان با اشاره به اینکه تا قبل از شیوع بیماری جاروک جادوگر ۲۰ هکتار از اراضی باغات زیر کشت لیمو ترش قرار داشت، عنوان کرد: بر اساس آمار سال ۸۸ معادل ۸٬۰۰۰ هکتار از باغات در هرمزگان به دلیل بیماری نابود شد و تنها ۱۲ هکتار مانده است.
علی نقی صالحی با بیان اینکه سال ۸۹ برنامه مبارزه و مدیریت بیماری جاروک جادوگر در ستاد مدیریت جامع بیماری جاروک لیم ترش به تصویب رسید، افزود: در عملیات حذف با همکاری بسیج سازندگی سطح ۲٬۰۰۰ هکتار باغات آلوده بالای ۵۰ درصد بر اساس دستورالعمل حذف شد و مدیریت ۴٬۰۰۰ هکتار از باغات زیر ۵۰ درصد آلودگی انجام شد.
صالحی با بیان اینکه سرعت شیوع بیماری بالاست و باید اعتبارات مصوب شده در زمانهای معین تزریق شود، عنوان کرد: سال گذشته ارقام نخیلات، انبه و سایر مرکبات به جز لیمو ترش جایگزین شده است.
وی با بیان اینکه عدم تحقق اعتبارات در زمان مشخص شده به نوعی کمک به سرعت این بیماری داشته است، اظهارداشت: اگر روند تخصیص اعتبارات قطره چکانی و با تاخیر صورت بگیرد و با توجه به اینکه کشاورزان هم توان مالی برای هزینه کردن ندارند در ۵ سال آینده شاهد نابودی باغات لیمو ترش در استان خواهیم بود.
"پرشین لایم" رقم مقاوم جایگزین لیموترش
صالحی با اشاره به اینکه محققین در مرکز در تلاش معرفی رقم مقاوم لیموترش به بیماری هستند، عنوان کرد: اگر محققان موفق به معرفی رقم مقاوم شوند می‌توانیم دوباره صادرات انبوه لیموترش به کشورهای آسیایی و اروپایی داشته باشیم.
قاچاق لیموترش از مبادی غیرقانونی
رئیس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان با بیان اینکه واردات لیموترش از مبادی قانونی و غیرقانونی لطمات زیادی به باغداران لیمو در استان زده است، افزود: تیرماه امسال طی نامه ای از وزیر جهادکشاورزی درخواست ممنوعیت واردات لیموترش در زمان برداشت داشتیم که وزیر بازرگانی موافقت کرد که حتی سفارشات گذشته هم وارد نشود اما متاسفانه این امر عملی نشد و از شهریور ماه امسال شاهد واردات مجدد لیموترش و لیموخشک به کشور هستیم.
وی قاچاق لیمو خشک به داخل کشور را از مبادی غیرمجاز را عامل دیگر ضربه زدن به کشاورزان عنوان کرد و گفت: متاسفانه شاهد آن هستیم که لیموخشک از مبادی غیررسمی وارد بازارکشور می‌شود و باعث شده که باغداران لیموترش که اقدام به خشک کردن لیموهای خود کرده‌اند متضرر شوند و بارها در دیداری که با آنها داشته‌ام خواستار حمایت دولت از لیموکاران شده‌اند.