روز درختکاری در ایران، که هر سال در ۱۵ اسفند برگزار می‌شود، فرصتی ارزشمند برای ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست و افزایش پوشش گیاهی است. مردم در این روز که در بسیاری از کشور‌ها در تاریخ‌های متفاوت گرامی داشته می‌شود، با کاشت نهال در فضا‌های سبز، گامی در جهت بهبود کیفیت هوا و پایداری طبیعت برمی‌دارند.
به گزارش روزیاتو، در این مطلب، قصد داریم به آموزش کاشت درخت بپردازیم تا بتوانیم در حفظ محیط زیست سهمی داشته باشیم.
اولین قدم برای درختکاری این است که درختی را انتخاب کنید که به خوبی بتواند در منطقه‌ی جغرافیایی‌تان رشد کند، و از وجود فضای کافی – عمودی و افقی – برای رشد شاخ و برگ‌ها و هم‌چنین ریشه‌ی درخت اطمینان حاصل کنید.
نکته مهم بعدی در درختکاری این است که چاله‌ای مربع شکل حفر کنید که عمق آن از توپ ریشه‌ی درخت بیشتر نباشد. این کار باعث می‌شود ریشه‌ها در عمقی بیشتر از حد نیازشان کاشته نشوند و هم‌زمان به ریشه‌ها امکان نفوذ را در خاک اطراف خواهد داد.
چنان‌چه بعد از گذشت ۲۴ ساعت، هم‌چنان داخل چاله آب باقی مانده باشد، باید مکان دیگری را برای کاشتن درخت انتخاب کنید. اگر ریشه‌های درخت برای دوره‌های طولانی مدت زیر آب باشند، درخت از بین خواهد رفت.
فقط شاخه‌ها و ریشه‌های خشکیده، شکسته، و بیماری را که له شده، در جای نامناسبی روییده، یا از اطراف ساقه‌ی اصلی رشد کرده‌اند را از درخت جدا کنید. حتی جدا کردن بخش کوچکی از شاخه‌ها و ساقه‌های سالم می‌تواند به کند شدن رشد ریشه‌ها و تاخیر در رشد کامل درخت منجر شود. درختی که اساسا به صورت حساب شده انتخاب و پرورش یافته باشد، نیازی به هرس نخواهد داشت.
هنگام درختکاری کاشتن درخت در عمق بسیار زیاد یکی از علت‌های اصلی خشک شدن درخت‌های تازه کاشته شده به شمار می‌رود. درخت را از تنه بلند نکنید. بلکه همیشه باید آن را با محفظه‌ی مخصوص یا توپ ریشه جا با جا کنید.
این زوائد خارجی شامل سیم، طناب، نخ، باقی مانده‌های محفظه‌ی نگهدارنده‌ی درخت و کیسه‌های پلاستیکی و غیر قابل تجزیه می‌شوند. اگر می‌خواهید درختی را بکارید و ریشه‌های‌اش داخل کیسه‌ای پارچه‌ای پیچیده شده‌اند، تا آنجا که می‌توانید سعی کنید کیسه‌ی پارچه‌ای را از اطراف ریشه‌ها خارج کنید. این کار باعث می‌شود آب به راحتی به ریشه‌ها برسند و درخت رشد مناسبی داشته باشد.
هیچ چیز دیگری به خاک اضافه نکنید. فقط روی آن آب بریزید. پر کردن بیش از اندازه‌ی چاله نیز باعث آسیب دیدن و شکستن ریشه‌های نازک می‌شود. هنگام درختکاری این مورد را مدنظر قرار دهید.
اگر احساس می‌کنید درخت برای راست ایستادن نیاز به یک تکیه‌گاه دارد، در این مورد با یک متخصص مشورت کنید. چوب کمکی نباید بیشتر از یک سال در کنار درخت باقی بماند.
خرده‌های چوب، پوست درخت کاج، خاک برگ، و علف خشک از جمله کود‌های مناسب به شمار می‌روند. کوددهی باعث ثابت ماندن دمای خاک، بهبود حفظ رطوبت خاک، و جلوگیری از رشد علف‌های هرز می‌شود. کود‌های ارگانیک، هنگام تجزیه شدن، باعث افزودن مواد مغذی به خاک می‌شوند.
درختی که به تازگی کاشته شده است، به ازای هر ۳ سانتی‌متر از ضخامت تنه، در هر هفته، به ۶ الی ۸ گالن آب نیاز دارد. خیس شدن کامل خاک اطراف درخت، از آبیاری سبک ولی با دفعات زیاد بهتر است. این نکته را در درختکاری فراموش نکنید.
دست‌کم، نیم متر اطراف درخت را با ارتفاع یک متر و بیست سانتی‌متر فنس‌کشی کنید تا از حمله‌ی حیوانات وحشی و اهلی به درخت جلوگیری کنید. هم‌چنین، این کار از برخورد تیغه‌ی دستگاه‌های چمن‌زنی به تنه‌ی درخت نیز پیشگیری می‌کند. برخورد تیغه‌ی دستگاه‌های چمن‌زنی به تنه‌ی درخت جوان به آسانی می‌تواند به آن آسیب برساند.
این یکی دیگر از اصول درختکاری است. نیتروژن بیش از اندازه می‌تواند ریشه‌های جوان درخت را بسوزاند، از رشد آن جلوگیری کند، و باعث به تاخیر انداختن بالندگی آن شود.
خیلی‌ها نظرشان این است در روز درختکاری با یک تیر دو نشان بزنیم و درختان مثمر بکاریم. این‌طوری هم سرانه محیط‌زیست را بالا برده‌ایم و هم تولید میوه کرده‌ایم. البته که چنین ایده‌ای خوب است، ولی قبلش به دو نکته خوب توجه کنید:
درختی که می‌کارید با آب و هوای منطقه‌تان سازگار باشد و به اصطلاح بومی آنجا باشد.
بهتر است درختانی بکارید که آب کمتری مصرف کنند. مثلا انجیر جزو درختان با نیاز آبی کم است، ولی برای مناطق سردسیر توصیه نمی‌شود.
پس این نکات را با هم در انتخابتان لحاظ کنید. خوب است این را هم بدانید در حالت خیلی فنی و تخصصی، باید رقمی از هردرخت انتخاب شود که علاوه بر شرایط آب و هوایی، نوع خاک، گل‌دهی، پرمحصولی و مقاوم بودن به آفات و بیماری‌ها مورد توجه قرار گیرد. برای مثال بادام، چون خیلی زود گل است و بیشتر وقت‌ها گل‌هایش را سرمای بهار می‌برد پس باید ارقام دیرگل آن را کاشت.
در ادامه چند نوع درخت که معمولا در روز درختکاری کاشته می‌شوند آورده شده است:
درختان سرو با تنوع گونه‌ها و قدرت برخورد با اقلیم‌های مختلف، گزینه خوبی برای کاشت درختکاری هستند. آنها به عنوان درختان بلند، زیبا و سایه‌بان محبوبیت دارند.
انواع بلوط با استحکام و طول عمر بالا، برگ‌های خرده‌ای شاخ و جلوه زیبایی مناسب برای فضا‌های سبز هستند. آنها از نظر اکولوژیکی و اقتصادی اهمیت بالایی دارند.
درختان نارنج با بوته‌های خوش‌بو و میوه‌های خوش‌عطر، جذابیت زیادی دارند و مناسب برای کاشت در باغ‌ها و فضا‌های کوچک هستند.
درختان گیلاس با گل‌های زیبا و میوه‌های خوراکی مناسب برای کاشت در فضا‌های شهری و روستایی هستند.
گونه‌های مختلف بنفشه با گل‌های زیبا و خوش‌بو، مورد استفاده در فضا‌های سبز و باغ‌ها قرار می‌گیرند.