کیاوش حافظی: مجلس «الله اکبر» گویان استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد را اعلام کرد. ادبیات و لحن استیضاح کنندگان نیز در برخی موارد گویای آن بود که مساله نرخ ارز و سکه و اینها نیست، چرا که شاید حتی یک نوجوان هم بداند قیمت طلا و سکه جهانی است و با دلار محاسبه میشود. بلکه به نظر می‌رسید موضوع عمیق‌تر از این حرفهاست. همان موقعی که همتی در این مجلس میخواست رای آورد، احتمالش بود که از لیست پزشکیان بیفتد.
او همان کسی بود که سه سال پیش رو به روی سعید جلیلی، محسن رضایی و ابراهیم رئیسی نشسته بود و فهم آنها از اقتصاد را زیر سوال می‌برد. به یکی می‌گفت FATF را معطل نگه داشته‌اید و مدرک اقتصاد دیگری را زیر سوال می‌برد. خطاب به ابراهیم رئیسی هم می‌گفت شما اقتصاد نمی‌فهمید.
همتی، اما شش ماه پیش با شعار وفاق پزشکیان توانست به عنوان وزیر اقتصاد وارد کابینه او شود. در حالی که رئیس دولت به افرادی از جناح مقابل خود نیز مسئولیت و سهم داده بود. اما آیا استیضاح همتی پایان وفاق است؟ پس از استیضاح همتی آن هم در شش ماهگی دولت، چنین سوالاتی مطرح میشود که آنها را با غلامحسین کرباسچی در میان گذاشته‌ایم.
کرباسچی، تحلیلگر سیاسی و دبیرکل پیشین حزب کارگزاران سازندگی، با اعتقاد به اینکه استیضاح همتی سیاسی بوده است، خطاب به پزشکیان می‌گوید وفاق هم حد و مرزی دارد و هرچقدر رئیس جمهور بخواهد کوتاه بیاید در واقع تندرو‌ها را جری‌تر می‌کند.
مشروح گفتگوی خبرآنلاین با غلامحسین کرباسچی، فعال سیاسی اصلاح طلب در ادامه خواهید خواند.
******
*آقای همتی بعد از شش ماه وزارت، امروز استیضاح شدند. شما این استیضاح را سیاسی می‌بینید یا اقتصادی؟
به هرحال کشور مشکل اقتصادی دارد و زندگی مردم الان در فشار اقتصادی است. با توجه به وضعیت تحریم‌ها معلوم است که مشکلات اقتصادی وجود دارد. اما در مورد اینکه آقای همتی چقدر در این قضیه نقش داشته، به نظرم مجلس این حرکت را با دو بعد سیاسی انجام داد.
اول اینکه به هرحال نمایندگان به رای‌دهندگان خود بگویند که ما کاری انجام دادیم؛ در حالی که می‌دانند با رفتن و آمدن افرادی مثل همتی گشایشی در مشکلات ایجاد نمی‌شود. تا وقتی که ما مسائل خارجی و تنگنا‌های مبادلات ما حذف نشود، وضعیت اقتصادی بهبود پیدا نمی‌کند. مجلس اینها را بهتر از هرکسی می‌داند و نمایندگان نمی‌توانند منکر اینها شوند. ریشه مسائل همان‌جا است و هرکسی هم غیر از این بگوید چشم خود را بر واقعیت بسته است.
دوم اینکه به هر حال جمعی از نماینده‌ها، یعنی همان‌هایی که در ابتدای کابینه به آقای همتی رای نداده بودند جوسازی‌هایی کردند و وضعیتی که ایجاد کردند. من حتی شنیدم که بعضی از نماینده‌ها نگران این بودند که از طرف بعضی این افراد تندرو متهم به این شوند که در برابر مشکلات مردم بی‌حرکت و بی‌اعتنا هستند. به هر حال جو تبلیغاتی می‌تواند بر آرای نماینده‌ها تاثیرگذار باشد.
به طور کلی فکر می‌کنم حرکتی که انجام شد بیشتر یک حرکت سیاسی بود و هیچ تاثیر مثبتی بر زندگی مردم نخواهد داشت. حتی ممکن است وضعیت بدتر هم شود. امیدواریم که آقای پزشکیان بتواند سایر مسائلی که ریشه‌های مشکلات اقتصادی مردم است، را سامان دهد و به وضعیت اقتصادی کشور کمکی شود.
*آقای همتی فردی بود که از انتخابات ۱۴۰۰ رودرروی همین گروه‌ها قرار گرفت. مشخصا در رقابت انتخاباتی اش با آقای رئیسی که مورد حمایت این گروه‌ها بود، مستقیما گفت که شما اقتصاد نمی‌فهمید. از همان زمان رای اعتماد در اول دولت پزشکیان هم به نظر می‌رسید که بخشی از مشکلی که با همتی داشتند به ۱۴۰۰ برمی‌گردد. شما چقدر این مساله را در استیضاح امروز دخیلی می‌دانید؟
شاید آقای همتی بی‌تقصیر هم نبود؛ شاید هم هیچوقت فکر نمی‌کرد در مقابل این جناح درخواست رای اعتماد کند. به هرحال بعد از انتخابات ۱۴۰۰ آقای همتی منتقد فعال مسائل اقتصادی بود. خیلی از این مطالب صحیح هم بودند؛ اما آنها را با لحن و نوع بیانی مطرح می‌کرد که شاید باعث ناراحتی عده زیادی از این آقایان می‌شد. این در صحبت‌هایی هم که امروز از مجلس شنیدیم بروز داشت و به هر حال ریشه‌های این حرف‌ها به همین مسائل برمی‌گشت. بعضی از آقایان اصلا به همان گفته‌ها اشاره می‌کردند.
آقای همتی، به عنوان شخصیتی که استاد دانشگاه است، اقتصاد خوانده و مسائل را می‌فهمد، حتما می‌توانست در درازمدت تاثیر اقدامات مثبت خود را به مردم و به مجلس و به همه نشان دهد. اما معلوم است در عرض شش ماه و آن هم با چنین سابقه‌ای، که همه اذعان دارند این تورم، گرانی نوسانات ارز که مربوط به این شش ماه نیست مسائل تشدید میشود.
البته بیشتر مشکلات هم بحث‌های خارجی است. تحولات و نوساناتی که بر روی نرخ ارز اتفاق می‌افتد ناشی از اقدامات اقتصادی نیست. همه اینها منبعث از بحث‌های خارجی و تبلیغات سیاسی و حرف‌هایی است که زده میشود. خیلی از همین شعار‌هایی که در مجلس داده میشود جو سیاسی را به‌هم می‌ریزد. این روالی است که در کشور وجود دارد و افراد با نظرات مختلف می‌توانند تاثیراتی بگذارند.
* صحبت از FATF و دیگر موانع خارجی کردید. آقای همتی هم کسی بود که در این شش ماه و حتی پیش از آن، به این موانع پرداخته است. به نظر می‌رسد استیضاح ایشان می‌تواند راه را برای وزیر اقتصاد بعدی یا دیگرانی که در مسئولیت‌های مختلف قرار میگیرند، در مواجهه با این مسائل ببندد. شما اینطور فکر نمی‌کنید؟
راه برای افراد بسته نمی‌شود، بلکه برای مردم و نظام بسته میشود. به هرحال نظام و مجموعه دستگاه‌های مقننه، مجریه، قضاییه و نهاد‌های بالاسری می‌توانند مسائل اقتصادی را حل کنند. آقای همتی طرفدار حل شدن FATF بود و حالا رفت. فرضا یک نفر را بیاورند که اصلا بگوید محدودیت‌ها را دو برابر کنید یا بگوید FATF هم اصلا لازم نیست تایید شود. آیا مسائل حل میشود؟ دیگر درست میشود؟ شرایط زندگی مردم خوب میشود؟
این بحران‌هایی که کشور دارد بحث یک نفر و آقای همتی و آقای پزشکیان نیست؛ بحرانی است که همه مسئولین کشور از بالا به پایین به آن اذعان دارند. راه حل، آن هم راه حل شعاری و حرف‌های توخالی نیست. راهش خیلی مشخص است؛ تا وقتی ما بخواهیم خود را در یک محدوده یا در قفس در بسته نگه داریم، باید خیلی از مشکلات را هم تحمل کنیم. آن فردی هم که می‌آید، اگر هنری داشته باشد باید ببینیم روی زندگی مردم چه تاثیری می‌تواند بگذارد. مسلما آقای پزشکیان نمی‌رود یک نفر را از جبهه پایداری به جای همتی قرار دهد. مسلما کسی را می‌آورد که هم‌فکر خود او و آقای همتی باشد. اگر مجلس باز هم می‌خواهد برخورد کند، بکند. مسائل کشور بالاخره دچار همین اختلاف سلیقه‌ها و اینها است و نتایج آن را هم مردم می‌بینند.
* می‌گویید پزشکیان از جبهه پایداری وزیر انتخاب نمی‌کند. ما در شش ماه گذشته دیده‌ایم که پزشکیان این همه صحبت از وفاق کرد و به نیرو‌های آن جناح مسئولیت و سهم داد. اما نهایتا پس از شش ماه وزیر اقتصاد او را استیضاح کردند. به تعبیر برخی افراد پزشکیان به جای وفاق با مردم با مخالفانش مثل پایداری‌ها میخواست وفاق کند. آیا این آغاز یک درگیری بلندمدت‌تر نیست؟ آیا آقای پزشکیان نباید پایان وفاق خود را با این گروه‌ها اعلام کند؟
به هرحال این سلیقه آقای پزشکیان است. ما آقای پزشکیان را آدم صادق، خوش‌قلب و پاکی می‌دانیم که دلش می‌خواهد خدمت کند. منتها تجربیات سیاسی نشان داده که شعار‌هایی مثل وفاق در کشور آنقدر تاثیر متقابل ندارد. یعنی یک نفر هرچقدر کوتاه بیاید، طرف مقابل آن جری‌تر شود. متاسفانه یک دوگانگی سیاسی این‌چنینی در کشور وجود دارد. آقای پزشکیان با عنوان اینکه بتواند همکاری جناح‌های سیاسی را جلب کند خیلی کوتاه آمده است. فقط هم بحث آقای همتی نیست. آنها در همه مسائل و همه‌جا تریبون‌های مذهبی و غیر مذهبی دارند و تبلیغ و سخنرانی می‌کنند و اینطور نیست که وفاق را جدی گرفته باشند.
حالا امیدواریم که برای آقای پزشکیان هم تجربه شود که این شعار وفاق و اینها تا حدی می‌تواند مفید باشد، اما در عمل کسی که مردم با یک سلیقه سیاسی انتخابش کرده‌اند و از او می‌خواهند برنامه‌هایی را اجرا کند باید از تمام توان خود برای تحقق وعده‌هایی که به مردم داده استفاده کند. بحث وفاق و اینها تا یک حدی در کشور برد دارد، بعد از آن تبدیل میشود به ضد خود.
*سوال آخر را در ارتباط با عملکرد آقای قالیباف در استیضاح می‌پرسم، در جلسه امروز یک مقدار خنثی بود، شما از عملکرد ایشان چه تحلیلی دارید؟
من در مجلس حضور نداشتم و از دور مجلس را گوش می‌دادم. من فکر می‌کنم که آقای قالیباف و یاران ایشان در مجلس در مقابل آن جناح تندرو آنقدر ضعیف نیستند که تندرو‌ها بتوانند چنین جوی تبلیغاتی درست کنند. به هرحال در این آرا یک سازماندهی به چشم می‌خورد. به نظر من مجموعه نیرو‌های تندرویی مثل جبهه پایداری چنین توانی ندارند. اگر همان همت و تلاشی که جناح اصولگرایان معتدل در رای آوردن کابینه یا مسائل دیگر به کار گرفتند امروز صورت می‌گرفت شاید سرنوشت جلسه استیضاح این چنین نمی‌شد. به نظر من این حالت که به نوعی بی‌تفاوتی در مجموعه نیرو‌های معتدل وجود داشت آن جناح را بیشتر تقویت کرد.
*این باعث سهم‌خواهی بیشتر تندرو‌ها هم میشود از دولتی که به اسم وفاق آمده.
اینها دیگر به خود آقای پزشکیان برمی‌گردد. ایشان هرچقدر به افراد سهم بدهد، آنها جری‌تر می‌شوند. آقای پزشکیان به هرحال رئیس جمهور است و باید با تمام قدرت، برای تحقق وعده‌هایی که به مردم داده تلاش کند و از همه ابزار‌ها استفاده کند. اما اگر بخواهد به افراد سهم بدهد، کشور که با شرکت سهامی اداره نمی‌شود. بلکه باید ببیند چه کسانی می‌توانند مسائل کشور را حل کند و از آنها استفاده کند. پ
در سیاست جائی برای خاله خان باجی بازی نیست پلک بزنی تو را خواهند درید
تمام پایداریچیها و موتلفه ای هائی را که کاسب تحریمند و دلار رانتی و ارزان میگیرند را باید بیرون بیاندازی
جرئتش را داری؟؟؟؟؟
یک ملت را پشت سر و حامی خودت داری
نترس و به مردم بگو چه کسانی اقتصاد و معیشت و ثروت کشورتان را به گروگان گرفته و به یغما میبرند و منافعشان در تحریک و راه اندازی جنگ در منطقه و قطع رابطه با جهان تامین میشود