محمدعلی مهتدی، تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه، طی یادداشتی در روزنامه اطلاعات با عنوان «هرجومرج و بینظمی در راه است» صحبت از نظم نوین جهانی را بیپایه دانسته است.
این روزنامه در این زمینه نوشت: همه نشانهها حاکی از آن است که جهان و به تبع آن، منطقه غرب آسیا، وارد دوران جدیدی از بی نظمی میشود. پیشترها در بحث نظم جهانی، سخن از تک قطبی و چند قطبی میرفت. پس از فروپاشی اتحاد شوروی و پایان جنگ سرد، دولت جرج بوش در ایالات متحده آمریکا شعار نظم نوین را سر داد و در پی آن بحث هائی در محافل آکادمیک پیرامون منطقه گرائی و جهان چند قطبی در گرفت.
اما اینک به نظر میرسد که همه این مباحث به فراموشی سپرده میشود و اصولا سخن از قطب قدرت دیگر جائی ندارد، زیرا آنچه بر جهان حاکم میشود بی قطبی وبی نظمی و بی قانونی است. کاری به این نداریم که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، کانادا را بخشی از آمریکا میداند و در پی تصرف جزیره گرین لند و تنگه پاناماست. مهم این است که در منطقه غرب آسیا که ما حضور داریم سیاست آمریکا باعث شده که رژیم صهیونیستی با زیر پا گذاشتن همه قوانین و معاهدات و مقررات بین المللی، دیوانه آسا به هر سو حمله کند و هرجنایتی را مرتکب شود و در مقابل، همه نظاره گر باشند و کسی جرأت کوچکترین اعتراضی را نداشته باشد.
ترامپ گفته است که نوار غزه را میخرد و ۲ میلیون ساکنان فلسطینی آن باید به صحرای سینا یا صحرای عربستان سعودی منتقل شوند. این موضع باعث شده که رژیم صهیونیستی با زیرپا گذاشتن موافقتنامه آتش بس، تهدید کند که بخش دوم آتش بس و مبادله اُسراء را اجرا نمیکند و چه بسا که بار دیگر بمباران ساکنان بی پناه نوار غزه را از سر بگیرد و مخالفت کشورهای عرب نیز تاثیری بر تصمیماتش نداشته باشد.
در لبنان، به رغم آتش بس بر اساس اجرای قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت، ارتش صهیونیستی نه تنها بطور کامل از جنوب لبنان عقب نشینی نکرد، بلکه همه روزه به شهرها و روستاهای مختلف چه در جنوب و چه در شمال رودخانه لیتانی حمله میکند و به عملیات ترور اشخاص با هدف قرار دادن خودروها در جادهها ادامه میدهد. روز پنجم اسفند ماه، حزب الله با برگزاری مراسم با شکوه و میلیونی تشییع شهیدان سید حسن نصرالله و سید هاشم صفی الدین، بار دیگر قدرت و مشروعیت مردمی خود را به اثبات رسانید.
اما دیدیم که جنگندههای ارتش صهیونیستی در یک اقدام تجاوزکارانه و تحریک آمیز، در ارتفاع کم از فراز این مراسم عبور کردند و در آسمان بیروت مانور دادند. این در حالی بود که رئیس پارلمان و نمایندگان رئیس جمهوری و نخست وزیر و نیز شمار زیادی از مسئولان و نمایندگان پارلمان و شخصیتهای مختلف سیاسی و حزبی و هیئت هائی از چندین کشور خارجی در این مراسم حضور داشتند و این اقدام ارتش صهیونیستی توهین بزرگی به دولت لبنان محسوب میشد.
با این حال، این دولت، دیگر نه فقط به شورای امنیت شکایت نکرد بلکه حتی از صدور یک بیانیه ساده در محکومیت این اقدام تجاوزکارانه و توهین آمیز نیز خودداری ورزید. و، اما در سوریه، پس از فروپاشی رژیم بشار اسد و روی کار آمدن گروهی به ریاست احمد الشرع یا همان الجولانی سابق، تحت عنوان "هیئت آزادیبخشی سوریه"، اسرائیل پس از منهدم کردن کلیه امکانات نظامی ارتش سوریه بخش بزرگی از خاک سوریه را اشغال کرده، تا نزدیکی دمشق جلو رفته و همچنان بدین سو و آن سو حمله میکند و با تحت الحمایه قرار دادن جنوب این کشور مانع حضور دولت مرکزی در این بخش میشود.
این در حالی است که در شمال سوریه، منطقه شرق فرات در اشغال آمریکا و غرب فرات در اشغال ترکیه است و دولت خودخوانده احمد الشرع نه فقط اعتراضی نمیکند بله گویا راضی به همه این امور است. از غرب آسیا که بگذریم، اوضاع در دیگر مناطق نیز بسیار مبهم و پیچیده است. اروپا از هر نظر درمانده شده. نه یارای مقاومت در برابر آمریکا را دارد و نه میتواند برای حفظ منافع ودفاع از خود برنامه ریزیهای جدیدی را آغاز کند.
آمریکا که خود برنامه ریز جنگ اوکراین برای به تله انداختن روسیه بوده اینک با تفاهم با روسیه همه گناه را به گردن اوکراین میاندازد، خواهان تصاحب معادن ارزشمند اوکراین به عنوان غرامت میشود و ولادمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین را که زیر بار نمیرود، به این عنوان که "صلح طلب" نیست، از کاخ سفید بیرون میراند.
خلاصه اینکه مقررات کنفرانس یالتا پس از جنگ جهانی اول، تقسیمات سایکس پیکو و نیز ترتیبات اتخاذ شده پس از جنگ جهانی دوم برای حفظ صلح بین المللی شامل مرجعیت سازمان ملل متحد و شورای امنیت به شکل تدریجی رنگ میبازد و درحال اضمحلال است و جهان به دورانی از بی نظمی و بی قانونی وارد میشود. بدیهی است که بحث علمی این تحولات در یک یادداشت روزنامهای نمیگنجد بلکه نیاز به سمینارها و میزگردها با حضور اندیشمندان و دانشگاهیان دارد، اما در غرب آسیا و منطقه عربی اسلامی، اینک اندیشمندان و تحلیلگران به این نتیجه میرسند که راهی جز وحدت و مقاومت وجود ندارد ودر هرحال، هزینه مقاومت به مراتب کمتر از هزینه تسلیم خواهد بود.