دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، برای سومین روز متوالی ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، را هدف حملات لفظی‌اش قرار داد و در مقابل از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، حمایت کرد.
به گزارش اعتماد، ترامپ اخیرا طی مصاحبه‌ای با فاکس نیوز گفت: «او (زلنسکی) در مذاکره هیچ برگی برنده‌ای در دست ندارد و از این وضع خسته شده‌ام. دیگر تحملش را ندارم!»
ترامپ همچنین با اشاره به مذاکرات صلح اوکراین که بین روسیه و امریکا آغاز شده است، خاطرنشان کرد: «راستش را بخواهید، فکر نمی‌کنم زلنسکی نقش مهمی در این مذاکرات داشته باشد.»
این اظهارات از سوی ترامپ در شرایطی رسانه‌ای شد که رئیس‌جمهور امریکا پیش‌تر همتای اوکراینی خود را کمدینی نسبتا موفق تلقی کرده بود که کشورش را وارد جنگی بی‌سرانجام کرده است. حال به نظر می‌رسد طی روز‌های اخیر از تب و تاب جدال دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی کاسته شود، چراکه آن‌گونه که وال استریت ژورنال مدعی است، توافق میان واشنگتن و کی‌یف بر سر مواد معدنی کمیاب اوکراین قرار است منعقد شود.
با این حال، این روزنامه نوشته که این توافق هنوز کامل نبوده و مفاد دقیق آن در حال حاضر قابل دسترسی نیست. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا روز جمعه در دفترش در کاخ سفید درباره احتمال توافق بر سر مواد معدنی کمیاب گفت که «فکر می‌کنم آنها خواستار این توافق هستند و احساس خوبی درباره آن دارند».
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین نیز همزمان در تلگرام اعلام کرد که درباره توافق مواد معدنی کمیاب با امریکا، انتظار «نتیجه‌ای عادلانه» را دارد. پیش‌تر به دلیل امتناع رییس‌جمهور اوکراین از امضای توافقی که صد‌ها میلیارد دلار از منابع معدنی را به امریکا واگذار می‌کند، جدال میان روسای جمهوری امریکا و اوکراین به بالاترین سطح خود رسید. با وجود اینکه زلنسکی اعلام کرد، حاضر است به متحدان غربی‌اش امکان دسترسی به ذخایر معدنی اوکراین را بدهد، اما همزمان خواهان تضمین‌های امنیتی در مقابل چنین اقدامی از سوی ایالات متحده شد.
این درحالی است که واشنگتن اعلام کرده که می‌خواهد زلنسکی سریعا توافقی امضا کند تا هزینه‌های کمک‌های نظامی و مالی ایالات متحده به اوکراین در طول جنگ جبران شود. ترامپ نیز همزمان مدعی شد که او خواهان ۵۰۰ میلیارد دلار از اوکراین است. زلنسکی، اما ادعا کرد میزان کمک‌های ایالات متحده حدود ۱۰۰ میلیارد دلار بوده است.
به باور ناظران حتی اگر در این زمینه میان واشنگتن و کی‌یف توافقی حاصل شود، توسعه منابع بزرگ اوکراین نیاز به سرمایه‌گذاری‌های وسیعی دارد و همچنین بسیاری از این منابع در مناطقی هستند که تحت اشغال روسیه قرار دارند.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه اوکراین ذخایری از حداقل ۲۰ نوع از ۵۰ ماده معدنی که ایالات متحده آنها را حیاتی می‌داند، در اختیار دارد. این مواد شامل لیتیوم، گرافیت، تیتانیوم، اورانیوم و عناصر نادر هستند که مجموعه‌ای از ۱۷ عنصر است که برای تولید وسایلی مهم از جمله تلفن‌های همراه گرفته تا صنایع دفاعی ضرورت دارند.
به گفته تحلیلگران حوزه صنعت ارزش بالقوه جمعی این منابع در حدود تریلیون‌ها دلار تخمین زده می‌شود. در این بین تیتانیوم و لیتیوم احتمالا از نظر تجاری بیشترین اهمیت را دارا هستند. بنا بر آنچه موسسات اوکراینی گزارش دادند، تا پیش از آغاز جنگ تمام عیار در سال ۲۰۲۲، اوکراین ۶ درصد از تیتانیوم جهان را تولید می‌کرد که این عنصر در ساخت موشک‌ها، هواپیما‌ها و کشتی‌های دریایی استفاده می‌شود.
اوکراین همچنین حدود ۳ درصد از ذخایر لیتیوم جهان را داراست که از این عنصر در تولید باتری‌ها استفاده می‌شود و از نگاه سرویس زمین‌شناسی ایالات متحده به عنوان عنصری حیاتی برای اقتصاد و امنیت ملی ایالات متحده شناخته می‌شود. دولت اوکراین نقشه‌هایی منتشر کرده است که در آن مکان‌های مختلف ذخایر معدنی‌اش را نشان می‌دهد، اما به ادعای ناظران بیشتر این نقشه‌ها بر اساس مطالعاتی است که در دوران اتحاد جماهیر شوروی انجام شده و بسیاری از این ذخایر هرگز استخراج نشده‌اند.
برای اینکه معادن جدید از نظر تجاری قابل استفاده شوند، مالکان نیز باید مجموعه‌ای از مطالعات جدید انجام دهند. به گزارش وال استریت ژورنال بیش از ۲۰ تا ۴۰ درصد از ذخایر اوکراین که مواد معدنی حیاتی هستند، در مناطقی قرار دارند که در حال حاضر تحت اشغال روسیه قرار دارند، به گفته جورج ایگال، تحلیلگر در حوزه قیمت‌گذاری، اگر همین فردا جنگ تمام شود، قطعا برداشت لیتیوم در اولویت خواهد بود.
این درحالی است که مقامات روسی اشاره کرده‌اند که تمایل آنها برای تسلط بر مواد معدنی حیاتی ممکن است استراتژیک باشد، چراکه آنها تلاش می‌کنند خود را برای مذاکرات صلح آماده کنند. این در حالی است که روس‌ها هر چه ذخایر معدنی بیشتری را تحت کنترل خود داشته باشند، اوکراین نیز منابع کمتری برای چانه‌زنی با ترامپ خواهد داشت. دونالد ترامپ به‌طور ویژه علاقه‌مندی خود را به عناصر کمیاب اوکراین ابراز کرده است، چراکه به ادعای ناظران او به دنبال تقویت تامین مواد اولیه ایالات متحده از منابعی جز چین است که در حال حاضر این بازار را تحت تسلط خود دارد.
همزمان وب‌سایت سی‌ان‌ان با انتشار یادداشتی در راستای واکاوی چرایی تشدید رویکرد تهاجمی ترامپ در برابر ولودیمیر زلنسکی آورده است: عدم تمایل رییس‌جمهور اوکراین به امضای قراردادی که نزدیک به نیمی از منابع خاکی کمیاب کشورش را برای ضمانت‌های بسیار کمی در آینده واگذار کند، یکی از دلایلی است که باعث شده ترامپ از همتای خود در کی یف بیش از هر زمان دیگری خشمگین شود، چراکه زلنسکی بر این باور است بهره برداری از منابع گرانبهای جغرافیایی و انرژی کشورش یکی از راه‌های بازسازی اقتصاد و شهر‌های این کشور پس از پایان جنگ خواهد بود. اما پیشنهادی که توسط اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده ارایه شده است به واقع شباهتی به یک «معامله» ندارد.
با این حال، اما این موضوع دیدگاه ترامپ در سیاست خارجی و همچنین درک او از جنگ و نیز حمایت‌هایش از روسیه را نشان می‌دهد. گروهی از تحلیلگران با ریشه‌یابی چنین رویکرد‌های بر این باورند که ترامپ در حال تشدید شک و تردید و بدبینی حامیانش نسبت به ده‌ها میلیارد دلار کمک نظامی و مالی است که دولت بایدن پس از حمله روسیه به اوکراین در سه سال گذشته در اختیار کی‌یف قرار داد.
همزمان رویکرد معاملاتی ترامپ نمایانگر شکست ارزش‌های سیاست خارجی است که ایالات متحده برای دهه‌ها دنبال کرده، از جمله این اصل که کشور‌های قدرتمند نباید کشور‌های کوچک‌تر را مورد حمله قرار دهند.
به گزارش سی‌ان‌ان، اکنون، اما فشار او بر اوکراین، کشوری که خود قربانی است، تحمیل شرایطی سختگیرانه با هدف بهره‌برداری از یک ملتی است که در تاریک‌ترین و حیاتی‌ترین ساعات عمر خود قرار دارند. ترامپ نیز در این شرایط به دنبال گرفتن بخش بزرگی از منابع معدنی آن به قیمتی ناچیز است. این توافق بیشتر شبیه یک نوع اخاذی است. با این حال، کاخ سفید مدعی است زلنسکی چاره‌ای جز امضای این قرارداد ندارد تا به مالیات‌دهندگان امریکایی بابت کمک‌های حیاتی که به کی یف داده شده است، پاسخ دهد؛ حتی اگر هیچ تضمینی وجود نداشته باشد که واشنگتن کمک هایش در آینده را ادامه دهد.
در ادامه یادداشت سی‌ان‌ان به نقل از منابعی آگاه آمده است: پوتین، اما همچنان بر این باور است که یا اوکراین را به روسیه ضمیمه کند یا اطمینان حاصل کند که یک دولت کوچک و ضعیف در اوکراین ایجاد شود که وابسته به مسکو باشد.
همزمان یکی از منابع که نخواست نامش فاش شود، گفت: اگر در نهایت نیز میان مسکو و کی‌یف آتش بسی حاصل شود، فقط با این هدف است که در این بازه زمانی پوتین استراحت کند و دوباره با قوای بیشتری به حملاتش ادامه دهد تا باقی مانده آنچه می‌خواهد را به دست آورد.
ناظران نیز در این راستا بر این باورند که از سوی دیگر در جبهه ایالات متحده، قطعا روابط خوب ترامپ با پوتین می‌تواند او را، بیش از هر رهبر غربی دیگر، در موقعیتی قرار دهد که بر رفتار روسیه تاثیر بگذارد و احتمالا امتیازاتی به دست آورد. به ادعای سی‌ان‌ان این در حالی است که تکرار مواضع پوتین توسط ترامپ، بحث‌ها را دوباره درباره شیفتگی او نسبت به رهبر روسیه افزایش داده است.
در این میان گروهی مدعی‌اند مخالفت‌خوانی‌های ابتدایی زلنسکی در باب توافق با ترامپ در مورد منابع معدنی نه تنها سوالاتی در مورد شرایط آن ایجاد می‌کند، بلکه درک کاخ سفید از دینامیک‌های سیاسی اوکراین را نیز زیر سوال می‌برد، چراکه ظاهرا هیچ راهی وجود ندارد که زلنسکی یا هر رییس‌جمهور اوکراینی دیگری بتواند توافقی را بپذیرد که بخش زیادی از میراث ژئولوژیکی کشورش به واسطه آن حراج شود.
به ادعای تحلیلگران اگر زلنسکی به راحتی تن به چنین توافقی دهد احتمالا میزان محبوبیتش به حدود ۴۰ درصد که ترامپ ادعا می‌کند، کاهش خواهد یافت.
به گزارش سی‌ان‌ان در این شرایط درک وضعیت سیاسی زلنسکی امری حیاتی است، زیرا هر توافق صلحی برای رهبر اوکراین پذیرش جبری دردناک خواهد بود که باید کشورش را قانع کند که آن را بپذیرد، چراکه تقریبا مسلم است توافق بر سر منابع معدنی با ارزش این کشور به معنی تثبیت تسلط روسیه بر سرزمین‌های تصرف شده خواهد بود. با این حال نباید از نظر دور داشت که ممکن است تلاش‌های اولیه ایالات متحده برای یک توافق، چارچوبی را نیز برای توافقی در آینده فراهم کند، چراکه زلنسکی این توافق را رد نکرده است. اما او به دنبال استفاده از منابع کشورش به عنوان اهرمی است که تضمین‌های امنیتی را در قبال هر نوع توافق صلحی به دست آورد.
به باور ناظران اگر جنجال‌هایی که دونالد ترامپ اخیرا علیه زلنسکی به راه انداخت، در ایالات متحده و اروپا یک موضوع سیاسی تلقی شود؛ برای اوکراینی‌ها، اما پای مرگ و زندگی در میان است. ساسا دوژیک، مدیر یک موسسه مستندسازی بین‌المللی به سی‌ان‌ان گفت: اکنون آنچه با چشم‌های خود می‌بینیم، رفتار‌های رهبری است که قدرت جهانی را کنترل می‌کند و اوکراینی‌ها نیز ناگزیرند با تخریب نظم جهانی توسط او روبه‌رو شوند....