این روزها خبر ناگوار گم شدن و سرمازدگی چهار کوهنورد لارستانی که به قله دماوند صعود کرده بودند، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. متأسفانه، دو نفر از این افراد به دلیل سرمازدگی شدید جان خود را از دست دادند و سرنوشت دو نفر دیگر همچنان نامعلوم است. این حادثه بار دیگر موضوع صعودهای غیرمسوولانه به ارتفاعات و پیامدهای آن را به بحث داغی تبدیل کرده است. فدراسیون کوهنوردی و سازمان هواشناسی ایران بارها در روزهای گذشته هشدار داده بودند که به دلیل شرایط نامساعد جوی، از جمله بارش برف سنگین، مه شدید و سرمای زیاد از صعود به ارتفاعات خودداری شود، اما با این وجود این گروه از کوهنوردان به هشدارها بیتوجه بودند و اقدام به صعود کردند. این بیتوجهی نه تنها جان خودشان را به خطر انداخت، بلکه تیمهای امداد و نجات را نیز مجبور به انجام مأموریتهای خطرناک کرده است. چرا چنین حوادثی تکرار میشود؟ متأسفانه، این اولین بار نیست که شاهد چنین حوادثی هستیم. در سالهای گذشته نیز بارها کوهنوردان به دلیل بیملاحظگی و بیتوجهی به هشدارها، جان خود را از دست دادهاند. برخی کوهنوردان فکر میکنند توانایی مقابله با هر شرایطی را دارند و به هشدارها بیتوجهی میکنند و بسیاری از کوهنوردان هم از تجهیزات کافی و مناسب برای شرایط سخت جوی برخوردار نیستند. فقدان برنامهریزی دقیق هم علت مهمی است و افراد بدون بررسی کامل شرایط جوی و مسیر، اقدام به صعود میکنند که در نهایت چنین اتفاقات ناگواری رخ میدهد.
پیامدهای این حوادثاین حوادث نه تنها برای کوهنوردان، بلکه برای جامعه و تیمهای امداد نیز پیامدهای سنگینی دارد. هر بار که کوهنوردانی در راه صعود زمینگیر میشوند، تیمهای امداد مجبور میشوند در شرایط سخت و خطرناک به جستوجو بپردازند. این کار جان امدادگران را نیز تهدید میکند و از سوی دیگر هزینههای مالی زیادی هم برای سازمانهای امدادی و خانوادههای کوهنوردان به همراه دارد. از آن گذشته نباید از تاثیرات روانی چنین حوادثی گذشت که خانوادههای کوهنوردان و عموم مردم از شنیدن اخبار آن دچار اضطراب و نگرانی میشوند.
کوهنوردی تنها صعود به قله یا رسیدن به هدف نیستمیرشفیعی از کوهنوردان با تجربه در این خصوص میگوید: "کوهنوردان باید با توجه به تجربه و آگاهی خود از وضعیت جوی و تواناییهای شخصیشان اقدام کنند، اما متأسفانه بسیاری از افراد به دلایلی همچون غرور، جهل، اعتماد به نفس بیش از حد، یا هیجان، از شرایط پیشبینینشده غافل میشوند. یکی از بزرگترین اشتباهات در این زمینه این است که افراد بدون توجه به وضعیت جوی و یا اطلاعات ناکافی، به صعود میپردازند. این اقدام نه تنها میتواند به آسیبهای جسمی و حتی مرگ آنها منجر شود، بلکه باعث ایجاد مشکلات برای تیمهای امدادی نیز میشود. نیروهای امدادی که در چنین شرایطی به عملیات نجات میپردازند، خود در معرض خطر قرار میگیرند و این میتواند به یک بحران مضاعف تبدیل شود. او معتقد است این قبیل حادثهها همچنین بار سنگینی بر دوش منابع انسانی میگذارد و هزینههای زیادی را به جامعه تحمیل میکند. در بسیاری از مواقع، جان انسانها به راحتی بازیچه تصمیمات اشتباه و غیرمنطقی برخی از کوهنوردان میشود. این کوهنورد تاکید میکند: " کوهنوردی تنها صعود به قله یا رسیدن به هدف نیست؛ بلکه یک فرآیند مبتنی بر علم، آگاهی، درایت، استراتژی، و منطق است. کوهنورد باید قبل از هر اقدامی، از وضعیت جوی، تواناییهای جسمی و فنی خود، و همچنین تجهیزات لازم اطلاع داشته باشد. این ویژگیها باید در اولویت باشند تا فرد بتواند با ایمنی کامل به مقصد برسد. اگر در طول مسیر فردی تصمیمات نادرست بگیرد و یا شرایط خطرناک را نادیده بگیرد، عواقب آن نه تنها خود فرد، بلکه دیگران را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. "