این طوفان گرد و خاک نه تنها کیفیت هوا را به وضعیت «خطرناک» رساند، بلکه خساراتی به زیرساخت‌های شهری نیز وارد کرد. برخی از درختان و شاخه‌های درختان در خیابان‌های مرکزی اهواز شکسته و به خودروها و ساختمان‌ها آسیب رساند. همچنین، گزارش‌هایی از پرتاب زباله‌ها و تخریب برخی تابلوهای شهری به دلیل شدت طوفان منتشر شده است.
به گزارش جماران، در روزهای پنج‌شنبه وجمعه ۱۸ و ۱۹ بهمن‌ماه، طوفان‌های گرد و خاک در اهواز و دیگر مناطق خوزستان به یکی از شدیدترین بحران‌های زیست‌محیطی تبدیل شد.
وزش بادهای شدید و انتقال گرد و خاک که گفته می‌شود از کشورهای همسایه، به‌ویژه از عراق است وضعیت هوای اهواز را به خطرناک‌ترین سطح ممکن رسانده است. همچنین هواشناسی در بیانیه‌ای اعلام کرد که این وضعیت تا روز شنبه ادامه خواهد داشت.
شروع این بحران سه روزه گرد وخاک به شامگاه پنج‌شنبه باز می‌گردد، زمانی طوفان گرد و خاک شدید به همراه وزش بادهای شدید در اهواز مردم را غافلگیر کرد و بدون هیچ پیش‌بینی قبلی یا هشدار خود در میان بادهای شدید و بارش خاک دیدند.
این طوفان که به طور ناگهانی و با سرعت بالا و شدید همراه بود، موجب کاهش چشمگیر دید افقی و افزایش میزان ذرات معلق در هوا شد.
این طوفان گرد و خاک نه تنها کیفیت هوا را به وضعیت «خطرناک» رساند، بلکه خساراتی به زیرساخت‌های شهری نیز وارد کرد. برخی از درختان و شاخه‌های درختان در خیابان‌های مرکزی اهواز شکسته و به خودروها و ساختمان‌ها آسیب رساند. همچنین، گزارش‌هایی از پرتاب زباله‌ها و تخریب برخی تابلوهای شهری به دلیل شدت طوفان منتشر شده است.
تصاویر و فیلم‌های پس از این شب طوفانی توسط کاربران اهوازی منتشر شد که وضعیت بهم ریخته شهر را نشان می‌داد که با کاهش ورزش باد و تمام شدن طوفان اما اقدامی جهت جمع‌آوری شاخه‌ها درخت‌های شکسته شده یا تابلوهای پرت شده در خیابان‌ها و معابر نشده است.
آنچه اعتراض یا خشم کاربران را افزایش داد، انتشار تصویری از معاون خدمات شهری شهرداری اهواز بود که او را به همراه افرادی در یکی از کافه‌های شیک اهواز در همان روز بعد از طوفان و در زمانی که شهر در شرایط غیرنرمال بود، نشان می‌داد.
از سوی دیگر، آلودگی هوای اهواز در روزهای گذشته به حدی افزایش یافته که شاخص کیفیت هوا (AQI) در برخی مناطق به ۴۲۳ رسیده و در سطح «خطرناک» قرار گرفته است.
به دنبال این بحران، در شامگاه جمعه ۱۹ بهمن‌ماه استانداری خوزستان اعلام کرد که تمامی مدارس و ادارات استان در روز شنبه ۲۰ تعطیل خواهند بود. به طور طبیعی این اقدام به‌منظور حفظ سلامت عمومی و کاهش ترددهای غیرضروری در خیابان‌ها صورت می‌گیرد و مردم خوزستان از سالیان گذشته آشنایی بسیاری با این نوع تعطیلی‌ها دارند.
پس از بروز گردوخاک بار دیگر بخش قابل توجه‌ای از مردم استان به ویژه در اهواز راهی بیمارستان‌ها شدند.
در روزهای گذشته و پس از وقوع این طوفان گرد و خاک، تعداد مراجعین به بخش‌های اورژانس به طرز چشمگیری افزایش یافته است.
طبق گفته مسئولین بیمارستان‌های اهواز، در روز جمعه، حدود ۵۰۰ نفر به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از آلودگی هوا به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند. این آمار در مقایسه با روزهای معمولی، افزایش چشمگیری را نشان می‌دهد.
دکتر مریم صادقی، متخصص بیماری‌های تنفسی در اهواز، در این زمینه به ایسنا گفته است: «مراجعه به بیمارستان‌ها به‌ویژه در میان سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی و قلبی افزایش یافته است. توصیه می‌کنیم که مردم در این شرایط از تردد غیرضروری خودداری کنند و از ماسک‌های مناسب استفاده کنند.»
خوزستان، با مساحت وسیع خود و نزدیکی به مناطق بیابانی، از دیرباز با بحران‌های زیست‌محیطی مختلفی دست و پنجه نرم کرده است. یکی از مهم‌ترین مشکلات، پدیده گرد و خاک است که به‌ویژه در فصول گرم و خشک سال شدت پیدا می‌کند. در دهه نود خوزستان شاهد بحران گسترده گرد و خاک بود که اغلب آن منشا داخلی بوده و به دلیل خشک تالاب‌ها، خشک شدن رودخانه‌های محلی و نرسیدن آب به پهنه‌های گسترده‌ای که در گذشته دور مرتع و علفزار بود اما به دلیل نبود آب به کانون گرد و خاک تبدیل شده است.
اکنون اما مسئولان مدام عنوان می‌کنند که گردوخاک دارای منشا خارجی بوده است و به ویژه از عراق مهمان آسمان خوزستان می‌شود.
به طور کلی فرسایش خاک در جنوب غرب کشور و مناطق مرزی عراق باعث شده است تا طوفان‌های گرد و خاک به‌طور مکرر در خوزستان رخ دهد.
یکی دیگر از عواملی که به تشدید آلودگی هوا در خوزستان منجر می‌شود، سوزاندن مزارع نیشکر است. سوزاندن این مزارع برای برداشت محصول، به‌ویژه در ماه‌های پایانی سال، حجم زیادی از دود و ذرات معلق را در هوا منتشر می‌کند که سلامت شهروندان اهوازی را تهدید می‌کند.
مزارع نیشکر گسترده و عظیمی در خوزستان وجود دارد که تحت نظر شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی هستند که در برداشت محصول، بجای استفاده از تکنولوژی به روز، همچنان برداشت به اصطلاح سیاه که همان سوزاندن بکار گرفته می‌شود و دود ناشی از سوزاندن این حجم از مزارع، هوای اهواز و دیگر شهرهای استان را آلودهمی‌کند.
همچنین آلودگی ناشی از صنایع نفتی مستقر در استان، که به‌ویژه در اهواز و آبادان برجسته هستند، سهم عمده‌ای در افزایش ذرات معلق در جو دارد.
علی‌رغم تاکید روسای دولت‌های مختلف بر اقدام جهت کاهش آلودگی ناشی از نفت در خوزستان که مسعود پزشکیان در سفر اخیر خود به این استان نیز بار دیگر این مساله را مورد تاکید قرار داده است اما همچنان تغییری صورت نگرفته است و این آلودگی ادامه دارد.
همزمان با تشدید بحران آلودگی هوا در خوزستان، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، شینا انصاری، به‌منظور بازدید از وضعیت بحرانی محیط‌زیست استان و افتتاح تعدادی از پروژه‌ها به مناسبت دهه فجر، شنبه به اهواز سفر خواهد کرد.
سفر خانم انصاری به اهواز، که از قبل برنامه‌ریزی شده بود، به‌ویژه به‌دلیل وضعیت اضطراری آلودگی هوا، اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
قرار است او در این سفر با مقامات استانی دیدار کرده و در آیین کاشت ۸۰ هزار نهال حرا در نوار ساحلی و خوریات بندر امام حضور داشته باشد، از طرح‌های زیست محیطی در منطقه نیز بازدید کند.
این بین برنامه‌هایی کوتاه مدت و بلندمدت برای مقابله با بحران گرد و خاک و آلودگی هوا در خوزستان وجود ندارد و بنظر می‌رسد اساسا اقدام جدی در این خصوص صورت نگرفته است اما همزمانی حضور عالی‌ترین مقام سازمان حفاظت از محیط‌زیست در اهواز و بحران گردوخاک خود می‌تواند عاملی اثربخش برای درک بهتر این بحران و تبعات گسترده آن باشد.
آلودگی هوا یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات برای سلامت عمومی در سطح جهانی شناخته شده است. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، سالانه بیش از ۷ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
از این تعداد، بخش عمده‌ای از مرگ و میرها به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه و مناطق صنعتی نظیر خوزستان، ناشی از بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان‌های ریه است. آمارهایی که نشان‌دهنده اهمیت رسیدگی به این بحران‌ها در سطح ملی و بین‌المللی است.
طوفان گرد و خاک و آلودگی شدید هوا در اهواز طی روزهای اخیر، به‌ویژه در روزهای پنج‌شنبه و جمعه، وضعیت بحرانی را برای سلامت عمومی ایجاد کرده است.
با توجه به افزایش آمار مراجعه‌کنندگان به بیمارستان‌ها و افزایش چشمگیر مشکلات تنفسی در میان شهروندان، تعطیلی ادارات و مدارس و البته حضور رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست در اهواز، امیدهایی را برای رسیدگی به این بحران را ایجاد کرده است.
با این وجود به نظر می‌رسد که اقدامات سریع‌تر و مؤثرتر در جهت کاهش آلودگی و مقابله با ریشه‌های آن همچنان مورد نیاز احساس می‌شود تا شاید سریال ناتمام بحران گردوخاک در خوزستان روزی به پایان برسد.