یافتههای پژوهشگران نشان میدهد حدود یکچهارم همه گونههای آب شیرین در معرض خطر انقراض قرار دارند.
به گزارش ایرنا، وبگاه فیز در گزارشی آورده است: اکوسیستم آب شیرین، کمتر از ۱ درصد از سطح زمین را پوشش میدهد؛ اما برای زندگی در این سیاره حیاتی هستند. اکوسیستم یا بومسازگان به معنی یک اجتماع بومشناسی عناصر اجزای زنده و اجزای غیرزنده و تعامل آنها با یکدیگر در محیطهای تعریفشده است.
بومسازگان آب شیرین زیرمجموعهای از بومسازگانهای آبی زمین هستند که شامل دریاچهها، برکهها، رودخانهها، نهرها، چشمهها خلاشها و تالابها هستند. یافتههای یک پژوهش جدید نشان میدهد آسیب به این محیطها، حیوانات آب شیرین را به سوی لبه انقراض سوق میدهد و ۲۴ درصد از گونهها در خطر نابودی هستند.
هزاران گونه ماهی، خرچنگ و سنجاقک ممکن است در دهههای آینده منقرض شوند و بسیاری گونههای دیگر نیز ممکن است پس از آنها این روند را دنبال کنند.
یک ارزیابی مهم از سلامت حدود ۲۴ هزار گونه آب شیرین نشان داد کمتر از یکچهارم آنها در معرض خطر انقراض قرار دارند. از میان آنها، تقریباً ۱۰۰۰ گونه در معرض خطر جدی انقراض در نظر گرفته میشوند که ۲۰۰ گونه احتمالاً در حال حاضر از بین رفتهاند.
این اعداد ممکن است فقط نوک کوه یخ را نشان دهند؛ زیرا دانشمندان اطلاعات لازم برای فهم درست خطر انقراض هزاران گونه را ندارند. کاترین سایر (Catherine Sayer)، سرپرست گروه پژوهشی، معتقد است برای فهم این موضوع و محافظت از این حیوانات، اقدام فوری لازم است.
وی میگوید: فقدان اطلاعات درباره تنوع زیستی آب شیرین دیگر بهانهای برای انفعال نیست. اکوسیستمهای آب شیرین، خانه ۱۰ درصد از همه گونههای شناختهشده روی زمین است و از نظر تأمین آب آشامیدنی سالم، معیشت، کنترل سیل و کاهش تغییرات اقلیمی برای میلیاردها انسان دارای اهمیت است و به همین دلیل باید هم برای طبیعت و هم برای مردم از آن محافظت شود.
آب شیرین و تمیز برای زندگی همه موجودات خشکی حیاتی است؛ اما، بیشترین خطرها، اکوسیستمهای آب شیرین روی زمین را تهدید میکند. افزایش تقاضا برای غذا، آب و منابع، بر این اکوسیستمها فشار وارد میکند.
زمینهای مرطوب، از جمله باتلاقها، مانگروها و شورهزارهای ساحلی، بار عمده این تلفات را متحمل میشوند. تخمین زده میشود از سال ۱۷۰۰ میلادی تاکنون، معادل وسعت هند (۳.۴ میلیون کیلومتر مربع)، زمین مرطوب از بین رفته است.
از بینرفتن زمینهای مرطوب فقط به حیوانات و گیاهانی که در آنجا زندگی میکنند صدمه نمیزند؛ بلکه توانایی ما برای مبارزه با تغییرات اقلیمی و توقف سیل را نیز محدود میکند.
منابع آب شیرین نیز با مجموعهای از چالشهای گوناگون روبهرو هستند. افزایش برداشت آب و سدسازی روی رودخانهها، زیستگاه حیات وحش را کاهش میدهد. برخی از رودخانهها مانند رود کلرادو (از رودخانههای بلند آمریکا) دیگر حتی به دریا هم نمیرسند.
حیواناتی که در زیستگاههای باقیمانده دوام میآورند، تحت تأثیر آلودگیهای فاضلاب، صنعتی و پلاستیکی قرار میگیرند. با وجود افزایش خطری که این گونهها را تهدید میکند، روی اکوسیستمهای آب شیرین در مقایسه با اقیانوسها مطالعه بسیار کمتری صورت گرفته است.
گزارش این پژوهش در مجله نِیچِر (Nature) منتشر شده است.