روزنامه فرهیختگان در موضوعی به بررسی موضوع تقلب در امتحانات پرداخته و به نتیجه های جالبی هم رسیده است.
این روزنامه نوشت: زمانی که درس نخوانده باشید، شاید بهترین راهی که برای کسب نمره به ذهنتان خطور می‌کند، تقلب باشد. اما واقعاً تمام خطراتش را می‌پذیرید و این راه را انتخاب می‌کنید یا ترجیح می‌دهید مزد زحمت خود را بگیرید؟ بررسی مقاله «بررسی جامعه‌شناختی تقلب دانشگاهی در میان دانشجویان» نوشته اکبر علیوری نیا و همکاران او نشان داده که ابعاد تسهیل تقلب برای دیگران، تقلب در تکالیف درسی و تقلب در امتحان، نمرات بالاتری از سرقت و جعل علمی داشته است. شاید برایتان عجیب باشد؛ اما میزان تقلب در میان دختران و پسران متفاوت است. تقلب در میان پسران، بسیار بیشتر از دختران است.
ازآنجاکه متقلبان مجازات می‌شوند، قوانینی نیز برای تنبیه متقلبان در نظر گرفته شده است. البته جالب است بدانید که حتی تنبیهات هم تأثیری بر کاهش تقلب ندارند، زیرا بزرگسالان از نتایج آن ترسی ندارند. دلیل این موضوع می‌تواند برخورد آسان سیستم آموزشی در زمینه تقلب باشد. یکی از راه‌هایی که موجب کاهش تقلب می‌شود، خودکنترلی است و با این حساب تقلب دانشگاهی تابعی منفی از خودکنترلی است. هرچه دانشجو تسلط بیشتری داشته باشد، از میزان تقلب دانشگاهی کاسته می‌شود و برعکس هرچه بر خود کنترل کمتری داشته باشد، آمار تقلب نیز بالاتر خواهد بود و این موارد به شیوه‌های اجتماعی شدن وی مربوط می‌شود.
دین نیز بر این مؤلفه تأثیرگذار است. مقاله دانشگاهی دیگری به نام «بررسی رابطه دین‌داری و نگرش‌های مذهبی با گرایش به تقلب در امتحان بین دانشجویان» که برگرفته از پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد سید محمدجواد حسینی، دانشجوی کارشناسی‌ارشد روانشناسی اجتماعی دانشگاه آزاد واحد قم است، نشان می‌دهد هرچه نگرش مذهبی دانشجویان بالاتر باشد، میل به تقلب کمتری دارند. درواقع نگرش‌های مذهبی، میزان میل به تقلب دانشجویان را تعیین می‌کنند. دین با انتقال باورهایی به افراد، در رفتار و عدم گرایش آنان به کارهای غیراخلاقی جلوگیری می‌کند. نتایج نشان داده‌اند افرادی که دین‌داری بالاتری دارند، عزت‌نفس بیشتر و گرایش به تقلب کمتری را دارند. در این میان، اضطراب بالا نیز می‌تواند فرد را مجبور به انتخاب سریع‌ترین راه برای کسب نمره، یعنی تقلب کند که سریع‌ترین و کوتاه‌ترین راه نیز برای غلبه بر اضطراب هست.
افرادی که تقلب را به‌عنوان راهی برای غلبه بر اضطراب خود انتخاب می‌کنند، بدون هیچ کنترلی بر رفتار و پیامد آن این کار را انجام می‌دهند؛ اما در این شرایط اگر عاملی مانند دین و مذهب وجود داشته باشد، در راه غلبه بر اضطراب به فرد کمک می‌کند و پس از به‌دست‌آوردن آرامش، گرایش فرد به تقلب بسیار کمتر خواهد شد. یکی از وظایفی که مذهب برای انسان در نظر گرفته عشق به هم نوع خود است و ازآنجاکه فرد دین‌دار به هم‌نوع خود عشق بورزد، به دانشجویانی که برای نمره خود تلاش کرده‌اند احترام می‌گذارد و با تقلب‌کردنش، حق آنان را ضایع نمی‌کند.