بدون شک، اگر از دنبال‌کنندگان جدی ورزش فوتبال باشید، بار‌ها از زبان تحلیل‌گران و گزارش‌گرها، اصطلاح «توتال فوتبال» را شنیده‌اید. شاید پیش‌تر در مورد آن تحقیق کرده باشید و شاید در مورد آن هیچ اطلاعاتی نداشته باشید. در هر صورت، هیچ موردی ندارد! در ادامه این اصطلاح را به طور کامل شرح می‌دهیم.
برای تعریف کلی توتال فوتبال، بهتر است از یوهان کرویف، اسطوره و تئوریسین هلندی که نماد این استراتژی نیز محسوب می‌شود، نقل کنیم:
در توتال فوتبال، مهاجمان می‌توانند نقش مدافع را ایفا کنند و مدافعین می‌توانند نقش مهاجم را داشته باشند. همه‌ی بازیکنان، می‌توانند در هر جایی از زمین بازی کنند.
این نقل قول در مورد دروازه‌بان‌ها صدق نمی‌کند و اشاره به ده بازیکن دیگر حاضر در زمین دارد. هرچند بدون تردید اجرای این استراتژی، ساده نیست. سرمربی‌هایی که پیروی مکتب توتال فوتبال هستند، از جابه‌جایی بازیکنان میان زمین استفاده می‌کنند. این تغییر جایگاه‌ها، باعث می‌شود تیم با سرعت بالا و حرکات روان و غیرقابل پیش‌بینی بازی کند.
بدون شک، پیدایش مکتب توتال فوتبال نیز مانند هر ایدئولوژی و تئوری‌ای، یک‌شبه انجام نشده است. در اوایل قرن بیستم میلادی، فوتبال دستخوش تغییرات متعددی بود. ورزش فوتبال، در ابتدا بسیار پیروی مقررات سفت‌وسختی بود و هر بازیکن پست و وظیفه‌ی خاصی داشت که باید تا انتهای بازی از آن پیروی می‌کرد. بااین‌حال استفاده از توتال فوتبال در دهه ۱۹۵۰ با تیم ملی مجارستان و مربیگری گوستاوو سبس آغاز شد. این استراتژی در دوران رینوس میشیل و تیم ملی هلند جام جهانی ۱۹۷۴ به اوج خود رسید.
این سبک با استفاده از استعدادهایی، چون یوهان کرایوف، در آژاکس و سپس بارسلونا توسط پپ گواردیولا ادامه یافت. توتال فوتبال به عنوان راهبردی کلیدی، تأثیر عمیقی بر فوتبال جهان گذاشت و موفقیت‌های چشمگیری را برای تیم‌های مختلف به ارمغان آورد. امروز نیز، این سبک در تیم‌های تحت هدایت سرمربیانی همچون گواردیولا و روبرتو دزربی ادامه دارد.
اصل نخست در «بازی پوزیسیونی»، ایجاد انعطاف‌پذیری در موقعیت هر یک از بازیکنان است. در این سبک، بازیکنان به طور یکپارچه و هماهنگ، موقعیت‌های خود را تغییر می‌دهند و در عین حال با حفظ ساختاری منسجم، با بازی پویا به حملات حریف پاسخ می‌دهند.
توتال فوتبال تأکید زیادی بر پرسینگ با شدت بالا دارد. بازیکنان به صورت هماهنگ و منسجم در نیمه زمین حریف فعالیت دارند و آنها را با کانترپرس تحت فشار قرار می‌دهند تا اشتباه کنند و مالکیت توپ را دوباره به دست آورند.
اگر بخواهیم آسان‌تر این را توضیح بدهیم، این تیم‌ها بلافاصله پس از گرفتن توپ، وارد فاز حمله (Attacking Phase) می‌شوند و در زمان از دست دادن توپ، به شدت وارد فاز دفاعی (Defending Phase) می‌شوند و روی بازیکن مالک توپ فشار ایجاد می‌کنند.
داشتن مالکیت توپ و ارسال پاس‌های دقیق از عناصر حیاتی این استراتژی به شمار می‌روند. هدف اصلی، حفظ مالکیت توپ و استفاده صبورانه از آن از طریق پاس‌های متوالی و گردش دقیق توپ در زمین است.
بازیکنان فوتبال باید توانایی سازگاری و انعطاف‌پذیری را در موقعیت‌های مختلف به نمایش بگذارند. به عنوان مثال، یک مدافع می‌تواند در میانه‌ی بازی به جلو پیش رفته و نقش مهاجم را ایفا کند، در حالی که یک هافبک در مواقع ضروری می‌تواند به عقب بازگردد و وظایف دفاعی را برعهده گیرد.
توتال فوتبال، الهام‌بخش توسعه‌ی تیکی‌تاکا شد. رویکرد تاکتیکی معروفی که به بارسلونا و اسپانیا مرتبط است. ایده‌های تیکی‌تاکا با پاس‌های سریع و پیچیده و حفظ مالکیت توپ، به شدت از اصول توتال فوتبال نشئت می‌گیرد.