آلودگی هوا تهران را به تعطیلی کشاند. امروز (چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳) علاوه بر مدارس، ادارات و دانشگاههای استان تهران نیز تعطیل هستند. طبق مصوبه کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران و تصمیم استانداری فردا (پنجشنبه ۲۲ آذرماه) تعطیل است.
به گزارش شرق، مدارس استان البرز هم به دلیل آلودگی شدید هوا در تعطیلی به سر میبرند. سازمان هواشناسی ایران برای هشت کلانشهر ایران هشدار نارنجی آلودگی هوا منتشر کرده که این وضع ناشی از افزایش غلظت آلایندهها و پایداری هواست. هم‌زمان با این وضع نابسامان کیفیت هوا در تعدادی از شهر‌های ایران، صدیقه ترابی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست شش شهر آلوده ایران را معرفی و مهم‌ترین منابع آلاینده هر یک از این شهر‌ها را اعلام کرد.
معاون سازمان محیط زیست با اشاره به بررسی روز‌های آلوده در همه کلان‌شهر‌های ایران طی سه سال گذشته اعلام کرد که سازمان حفاظت محیط زیست شهر‌های آلوده ایران را به ترتیب از بیشترین به کمترین احصا کرده است. او می‌گوید: در سه سال گذشته کل روز‌هایی که دچار آلودگی هوا بودند و شاخص آلودگی بالای ۱۰۰ ppm بود، بررسی و در نتیجه شهر‌های آلوده را رده‌بندی کردیم. اهواز، اصفهان، تهران، مشهد، البرز و اراک به ترتیب آلوده‌ترین کلان‌شهر‌های ایران هستند».
این مقام مسئول در سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه در سه سال گذشته حدود ۵۵ درصد از کل روز‌های اهواز آلوده بوده است، می‌گوید: «رتبه اول آلودگی هوا برای اهواز است که با دو دسته متفاوت از آلاینده‌های طبیعی مثل گرد و غبار و آلاینده‌های ناشی از فعالیت انسانی مثل صنایع و نیروگاه و... درگیر است. اهواز با آلودگی ناشی از سوزاندن فلرها، مازوت و آلودگیهای نفتی و سوزاندن پسماند‌ها مواجه است به همین دلیل اهواز بدترین وضعیت را از نظر آلودگی هوا دارد. پیچیدگی اهواز بیشتر از بقیه شهرهاست و قرار شده که در چهارمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا به طور خاص به این شهر بپردازیم».
بنا به گفته ترابی آلودگی شهر‌های اصفهان، تهران، مشهد، البرز و اراک ناشی از منابع فعالیت‌های انسانی است که تعدادی از این منابع ساکن هستند مثل فعالیت صنایع، نیروگاهها و پتروشیمیها و منابع متحرک مثل خودرو‌ها و ناوگان حملونقل که باعث آلودگی می‌شوند.
معاون سازمان محیط زیست با تأکید بر اینکه بیشترین سهم آلودگی تهران و مشهد مربوط به منابع متحرک یعنی خودرو‌ها و ناوگان حملونقل است، می‌گوید: «در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مصوب شده که در تهران و مشهد بر اسقاط خودرو‌های فرسوده و توسعه حملونقل عمومی تمرکز کنیم».
در نیمه اول سال ۱۴۰۳ در ایران حدود ۱۴۳ هزار دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج و اسقاط شده است، در حالی که طبق قانون باید ۵۰۰ هزار دستگاه تا آخر امسال اسقاط شود. طبق پیشبینیها در بهترین حالت احتمالا تا آخر سال تا ۳۰۰ هزار دستگاه اسقاط شود. سازمان محیط زیست مصوب کرده که بیشتر این خودرو‌های اسقاطی باید در تهران و مشهد باشد. چون بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوا و بررسی‌ها، آلودگی این دو شهر ناشی از منابع متحرک آلودگی و به طور خاص خودرو‌های فرسوده است.
بر اساس بررسی‌های سازمان حفاظت محیط زیست، آلودگی هوا در سه شهر اصفهان، البرز و اراک بیشتر ناشی از منابع ثابت است. البته سهم منابع متحرک در این شهر‌ها هم ناچیز نیست، اما سازمان محیط زیست بنا دارد تمرکز را روی منابع عمده آلاینده یعنی منابع ثابت بگذارد. ترابی معاون سازمان محیط زیست می‌گوید: «وقتی در شهر اراک تحلیل روز‌های آلوده را در نیمه دوم سال گذشته انجام دادیم، متوجه شدیم که so۲ (گوگرد دی‌اکسید) به‌عنوان آلاینده ناشی از سوزاندن مازوت، باعث آلودگی میشود. در نتیجه اگر مازوت‌سوزی در نیروگاه اراک را متوقف کنیم، انتظار داریم وضعیت مطلوبی را در این شهر داشته باشیم».
ترابی همچنین با اشاره به سهم نیروگاه شهید منتظری اصفهان در آلودگی این شهر به معضل نزدیکی صنایع این شهر به مراکز جمعیتی پرداخته و توضیح میدهد که «۷۰ درصد صنایعی که در استان اصفهان فعال هستند، در شعاع ۵۰ کیلومتری این شهر مستقرند که حدود هشت درصد وسعت استان را شامل میشود. پس یک اتفاق عجیب و غریب از نظر توزیع و همگنی پراکندگی صنایع و فعالیت‌های صنعتی و منابع ساکن آلایندگی در این محدوده ۵۰ کیلومتری وجود دارد».
او با اشاره به اینکه علاوه بر مطالعه منشأیابی آلودگی هوا در اصفهان، با استفاده از آخرین تصاویر ماهوارهای منابع آلودگی این شهر استخراج و مشخص شده است، تأکید دارد که «ذوب‌آهن منبع مهم و اصلی آلودهکننده هوای اصفهان است که در محدوده شعاع ۵۰ کیلومتری شهر استقرار یافتهاند که تأثیر منفی این صنعت روی جمعیت سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفری این محدوده غیر قابل انکار است».
معاون سازمان محیط زیست ضمن اشاره به برگزاری جلساتی با حضور نمایندگان ذوب‌آهن و فولاد مبارکه اصفهان از مهلت شش‌ماهه به این دو صنعت خبر داده، می‌گوید: «از خود این صنایع خواستیم که راهکار‌های رفع آلایندگی را ارائه کنند. متأسفانه ذوب‌آهن اصفهان در ۲۰ سال گذشته بار‌ها راهکار و برنامه زمانبندی برای اجرای آن داده، اما هر دفعه مهلت خریده و زمان اجرای راهکار‌ها و برنامههای کاهش آلایندگی را تمدید کرده و هرگز به تعهداتش عمل نکرده است. در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مصوب کردیم که اگر تا شش ماه آینده این صنایع بر اساس اولویتهایی که خودشان اعلام کردهاند، برای رفع آلودگی هوا اقدام نکنند، سازمان حفاظت محیط زیست رأسا برای توقف فعالیت این صنایع بزرگ وارد عمل خواهد شد».
چند روز است که تعدادی از کلان‌شهر‌های ایران از جمله تهران و البرز با آلودگی هوا مواجه‌اند. مدارس طی سه روز گذشته غیرحضوری یا تعطیل شده است. طبق پیش‌بینی سازمان هواشناسی تهران حداقل تا آخر هفته جاری آلوده است. این سازمان ضمن هشدار نارنجی اعلام کرده است که هوای هشت کلانشهر ایران طی روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه ۲۱ و ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳ به دلیل افزایش غلظت آلاینده‌های جوی و پایداری هوا، آلوده است. علاوه بر تهران و کرج، شهر‌های ارومیه، قزوین، تبریز، اصفهان، اراک و قم هم روز‌های آلوده‌ای را سپری میکنند.