حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در برنامه تلویزیونی به مناسبت ۱۶ آذرماه روز دانشجو اظهار داشت: آذرماه به دانشجویان اختصاص دارد، ۵ آذر هفته بسیج است و ما نهاد بسیج دانشجویی و استادان را داریم. ۱۶ آذر روز دانشجو و ۲۷ آذر روز وحدت حوزه و دانشگاه است و در این ماه ارتباط ما با بدنه دانشگاه بیشتر از قبل است.
به گزارش ایسنا، وی با اشاره به تاریخچه روز دانشجو و ۱۶ آذر توضیح داد: در این روز دانشجویان برای مخالفت با سفر ریچارد نیکسون، معاون وقت رئیس‌جمهور آمریکا و ارتباط دوباره با دولت انگلیس به صحنه آمدند و سه تن از دانشجویان شهید شدند.
وزیر علوم با تشریح رویکرد خود به فضای دانشگاه گفت: فضای دانشگاه را مطلوب ارزیابی نمی‌کنیم؛ از حیث امید، نشاط و اعتماد؛ دانشجو در وضعیت روحی خوبی به سر نمی‌برد. دلیل آن این است که دانشجو احساس می‌کند اثرگذاری در کشور ندارد. نسبت به آینده شغلی نگران است و از کم بودن مراودات بین المللی، خوشبین نیستند و این برای توسعه کشور خطرناک است.
وی تاکید کرد: بازگشت امید و نشاط به دانشگاه ضروری است. من در این صد روز سعی کردم نشان دهم به دانشگاه اعتماد داریم و نظام از نظر دانشجو حمایت می‌کند. انتخابات ریاست جمهوری امید نسبی در جامعه دانشگاهی ایجاد کرده است. ما سعی کردیم در قشری که یاس دارد، اعتماد ایجاد کنیم.
سیمایی گفت: رویکرد دوم بنده نسبت به دانشگاه این است که دانشگاه باید امن باشد؛ اما امنیتی نباشد. برخی‌ها نسبت به دانشگاه سوءظن دارند. من این افراد را به تاریخ یکصد ساله تحولات دانشجویی ارجاع می‌دهم. اگر تاریخ تحولات دانشجویی را در یکصد سال گذشته بررسی کنیم، در دهه ۲۰ نواندیشی دینی از دانشگاه آغاز شد. دانشجویان در زمان نهضت ملی نفت و بعد در دوران انقلاب اسلامی در صحنه بودند. بیشترین قشر در ارتباط و تماس با رهبران نهضت، در این دوران دانشجویان و دانشگاهیان بودند.
شهید مرتضی مطهری بیشتر سخنرانی خود را در جمع دانشجویان انجام می‌داد. رهبر معظم انقلاب وجهه دانشگاهی دارند و ارتباط ایشان با دانشگاه به قبل از انقلاب باز می‌گردد. ارتباط دانشگاهیان با رهبران نهضت فراوان؛ اما در این دوران ارتباط روحانیت با رهبران نهضت کم بود. همچنین در دوران دفاع مقدس بیشترین رزمنده و شهید متعلق به دانشگاه و دانشجو است.
وزیر علوم گفت: وقتی می‌گوییم به دانشگاه اعتماد کنید باید به ذات آن توجه کرد. روحیه علمی یک روحیه آزاد است و این روحیه به عالم و پژوهشگر و دانشجو سرایت می‌کند. دانشگاهی وقتی که وارد انتقاد می‌شود، ممکن است زبان گزنده داشته باشد. ما امروز با پدیده نسل زد مواجه هستیم و باید آنها را درک کنیم.
وی دانشجویان نسل زد را خصوصیت دیگر امروز دانشگاه دانست و افزود: نسل زد ساختار بالا به پایین را نمی‌پذیرد. دانشجو تحمل تک گویی را ندارد و فرمان و دستور نمی‌پذیرد. این خوب است که مدیران باید بپذیرند گفت‌و‌گو کنند.
وزیر علوم درباره ماجرای انتخاب سرپرست دانشگاه فردوسی مشهد گفت: قاعده من این است به صرف اینکه افراد در گذشته رئیس دانشگاه بودند، فرد را تغییر نمی‌دهم. اکنون معاونانی در وزارتخانه داریم که ابقا شده‌اند، اما شکی نیست با تغییر دولت مطالبه تغییر در دانشگاه‌های بزرگ وجود دارد. البته بنا نداریم همه را تغییر دهیم.
وی افزود: ما در انتخاب رئیس دانشگاه علاوه بر معیار علمی، تعهد به شعار وفاق ملی و باور به گفتمان دولت و معیار مقبولیت در دانشگاه را مدنظر قرار می‌دهیم و بعد استعلام‌های انجام می‌شود و در ادامه به سراغ تغییر می‌رویم.
وزیر علوم درباره حواشی انتخاب سرپرست دانشگاه فردوسی گفت: دو جلسه حضوری با رئیس دانشگاه مشهد داشتیم و صادقانه به وی گفتم تغییر ضروری است. همچنین در ادامه هشت بار با رئیس دانشگاه مشهد تماس گرفتیم که پاسخگو نبودند و به دوستان هم اعلام کردیم. در جلسه معارفه سرپرست جدید شایعه شد که بی اخلاقی شده است. من به سرپرست گفتم اگر بی اخلاقی شده باشد عذرخواهی کنم، اما بررسی‌ها نشان داد بی اخلاقی نشده است.
وزیر علوم درباره بازگشت دانشجویان اخراجی به دانشگاه و اینکه یکی از دانشجویان اخراجی موارد اخلاقی داشته است، توضیح داد و گفت: در مورد اینکه یکی از دانشجویان بازگشتی شاکیانی دارد؛ من از سه نفر؛ یعنی یک دانشجو، یک مدیر قبلی و یکی از مدیران مرتبط حوزه آموزش عالی خواستم این دانشجو را معرفی کند. زیرا دانشگاه جای بی اخلاقی و بی عفتی نیست، هم نظام آموزش عالی نسبت به بی اخلاقی‌ها بی تفاوت نیست و هم من نسبت به بی اخلاقی و بی عفتی حساسیت دارم.
وی در مورد بازگشت دانشجویان اخراجی نیز بیان کرد: ما دانشجوی اخراجی نداشتیم؛ فقط یک مورد بوده است و بقیه موارد در دولت قبل تعیین تکلیف شده بود. حدود ۱۵۰ دانشجوی تعلیقی داشتیم که پرونده همه آنها تک به تک بررسی شده است. با وجود ایرادات حقوقی که در این پرونده‌ها وجود داشت، نه به صورت کلی بلکه دقیق و در یک فهرست مشخص به دانشگاه برگشتند. اما اگر جایی تخلف کردیم جایزالخطا هستیم، اگر موردی درست نباشد به ما اطلاع دهند.
عضو دولت چهاردهم ادامه داد: موارد و ایرادات حقوقی دیدیم که حتی اگر به دیوان عالی کشور هم مراجعه می‌کردند، رسیدگی می‌شد. این پرونده‌ها با کارشناسان حقوقی دولت قبل بررسی شد.
وزیر علوم در خصوص مهاجرت اساتید و دانشجویان گفت: مهاجرت را نباید تک عاملی بررسی کرد. مهاجرت یک آسیب اجتماعی و ناشی از دو عامل است. یک روند جهانی شدن است که از دهه ۶۰ میلادی مهاجرت از کشور‌های در حال توسعه به کشور‌های توسعه یافته آغاز شد. در ایران هم از دهه ۴۰ شروع شد، اما با پیروزی انقلاب مهاجرت نخبگان کاهش یافت، در دوران دفاع مقدس مهاجرت کمتر هم شد می‌شود و از سال ۶۷ دوباره مهاجرت شروع شد.
وی ادامه داد: مهاجرتِ ناشی از روند جهانی شدن به دلیل آسانی جابه جایی و کاهش تعلقات نسبت به وطن است. ما با این مهاجرت نمی‌توانیم برخورد کنیم؛ البته این گروه می‌توانند با کشور رابطه داشته باشد. نوع دیگر مهاجرت به دلیل اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، معیشت و مسکن است. امروز استادیار پایه ۱ در بدو استخدام دانشگاه ماهی ۲۱ میلیون تومان حقوق می‌گیرد و استاد تمام بعد از ۴۰ سال خدمت با محاسبه حقوق به دلار ماهی یک هزار دلار دریافت می‌کند؛ در حالیکه دانشجوی همین استاد که به خارج از کشور رفته، ماهی بیش از هفت هزار دلار حقوق می‌گیرد. این نوع مهاجرت، نوعی فرار کردن ناخواسته است و باید جلوی آن را گرفت.
وزیر علوم درخصوص راهکار مقابله با مهاجرت گفت: برای دانشجویان باید کمک هزینه بدهیم اگرچه منابع محدود است و این موضوع را دنبال می‌کنم دوم اینکه به دنبال ساخت خوابگاه متاهلی هستیم و برای ۹۵ دانشجو متاهلی در طی چهارسال ۳۰ هزار خوابگاه متاهلی خواهیم ساخت.
وی ادامه داد: راهکار دیگر مسکن اساتید است در این سه ماه یکی از اولین دغدغه‌ها بنده بود و در همین راستا مشاور تعیین کردیم و بر این موصوع کار می‌کنیم. امیدوارم مدلی آغاز کنیم که تعمیم یابد.
سیمایی در پاسخ به سوالی دیگر تاکید کرد: توسعه ایران بدون علم ممکن نیست. صد سال است مردم نسبت به توسعه حساس شدند و راه توسعه علم و علم در دانشگاه است. اما در کشور حکمرانی علمی نداریم و کشور عالمانه اداره نمی‌شود.
وی تاکید کرد: ما با تورم تصمیمات غیر علمی مواجه هستیم؛ خیلی از دولت‌ها گفتند دانشگاه به ما ایده بدهد. اما خودم با معما مواجه هستم چگونه این امر محقق نشده است.
وزیر علوم افزود: رابطه ارگانیک (نهادینه‌شده) بین نهاد علم و تصمیم گیری قطع است و پشت در‌های بسته تصمیم می‌گیریم. دانشگاه آمادگی دارد اتاق فکر دولت باشد؛ اما مسأله این است که چطور فکر دانشگاهی به تصمیم دولت نفوذ کند. انجمن‌های علمی اعلام امادگی برای کمک به دولت کردند و کمیسیون‌های دولت هم اعلام کردند که آماده پذیرش دستاورد‌های انجمن‌های علمی هستند و با نگرانی این مشکل را پیگیری می‌کنیم.
وزیر علوم در مورد انتصاب‌ها در آموزش عالی نیز اظهار داشت: من یک فکر سیاسی دارم؛ اما این فکر نه در حزب خاص قرار می‌گیرد و نه آن را در کارم اعمال کرده‌ام. هر مسئولیتی وارد شده‌ام، با همان گروه به شرط توانمندی کار کرده‌ام و کمتر از دو درصد تغییرات داده‌ام. دانشگاه خانه علم است و اگر بخواهم رئیس دانشگاه انتخاب کنم و بین دو نفر با توانمندی یکسان فردی که فعال سیاسی باشد را انتخاب نمی‌کنم.
وی در توضیح بیشتر گفت: نه اینکه دانشگاه نباید سیاسی باشد، مسئولیت اجتماعی دانشگاه این است که نسبت به مسائل جهان و ایران حساس باشد؛ اما دانشگاه سیاسی کاری نباید داشته باشد و ابزار دست احزاب هم نباید باشد.
سیمایی تاکید کرد: دانشجو فی نفسه مطالبه گر است مهم این است آزادی پس از بیان فراهم باشد. باید سه عنصر آزادی، قانون و امنیت را در دانشگاه رعایت کنیم قانون باید از سوی دانشجو و مدیر رعایت شود در دانشگاه راهبر می‌خواهیم.
وزیر علوم با بیان اینکه باید برخورد عادلانه با تشکل‌ها داشته باشیم گفت: اگر فضای اعتماد و اعتدال و توافق در دانشگاه حاکم شود، دانشجو خود روحیه مطالبه گری دارد و می‌جوشد و فضای دانشگاه ایجاب می‌کند مطالبه گر باشد.