رقابتهای فوتبال در لیگ نخبگان و قهرمانان آسیا در حالی در این هفته برای نمایندگان ایران به پایان رسید که به نگرانیهای فوتبال ایران خاصه در امور دفاعی، افزود. این نگرانی زمانی پررنگتر میشود که مستقیما گریبان تیم ملی و امیر قلعهنویی به عنوان سرمربی این تیم را گرفته و از این به بعد، اگر در روی همین پاشنه بچرخد، بیشتر هم خواهد شد. بدون واردشدن بیش از اندازه به جزئیات، باید شرایط ساختار دفاعی در تیم ملی و تیمهای مطرح باشگاهی ایران مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود که شرایط از چیزی که باید نگرانکنندهتر است.
درباره تیم ملی که نیاز به واکاوی چندانی نیست؛ این تیم اگرچه در مرحله انتخابی جام جهانی در منطقه آسیا شرایط مساعدی دارد و اسفندماه جواز حضورش در جام جهانی ۲۰۲۶ را قطعی میکند، ولی ساختار دفاعیاش چنان آشفته است که زنگ خطر را به صدا درآورده است. خوردن چهار گل در دو بازی از دو تیم درجه دو آسیا، یعنی کره شمالی و قرقیزستان، نشانه روشنی از این آشفتگی است. کار تا جایی پیش رفته که امیر قلعهنویی و کادرش که پیش از این نشان داده بودند در پذیرش انتقادات مقاوت خاصی دارند، دستها را به نشانه تسلیم بالا برده و خبر دادهاند که قرار است دو مینیکمپ برای مدافعان لیگ برتری در فاصله باقیمانده تا فیفادی بعدی برگزار کنند به این امید که اشتباهات بازیکنان در خط دفاعی را کاهش دهند.
بااینحال، نمایش مدافعان و دروازهبان اصلی تیم ملی در رقابتهای باشگاهی در لیگهای نخبگان و قهرمانان آسیا، ثابت کرده ترس امیر قلعهنویی بیش از چیزی است که امیدوار باشد با یکی، دو مینیکمپ این مشکل حل شود. در تیم امیر قلعهنویی، شجاع خلیلزاده و محمدحسین کنعانیزادگان، مدتهاست تبدیل به مهرههای فیکس قلب خط دفاعی شدهاند و علیرضا بیرانوند هم به قرار تحت هر شرایطی انتخاب اول این سرمربی است. حالا برای محدودکردن اتفاقات، کافی است عملکرد همین سه مهره کلیدی و اصلی خط دفاعی تیم ملی ایران در رقابتهای اخیر مورد بررسی قرار بگیرد.
در تراکتور، جایی که مدافع و دروازهبان اصلی تیم ملی فوتبال ایران حضور دارند، نمایشی نگرانکننده برابر الوکره در لیگ قهرمانان آسیا رقم خورد. تراکتور مقابل الوکره قطر در شرایطی بازی را مساوی کرد که سه بار دروازه این تیم گشوده شد. عجیب آنکه روی گلهای دریافتی تراکتور در این بازی، دو بازیکن مورد اعتماد امیر قلعهنویی بیشترین تقصیرها را داشتند. این آمار در حالی به دست آمده که بازی بیرانوند و شجاع در تیم ملی هم چندان بدون نقص نبوده و یکی از دلایل بههمریختگی ساختار خط دفاعی، اشتباهات آنهاست. فارغ از بررسیکردن مسئله سنوسال برای مدافعی همچون شجاع خلیلزاده، اشتباه مسلم او در جدال با کره شمالی و در شرایطی که تیم ملی با سه گل از رقیب پیش افتاده بود، باعث شد امیر قلعهنویی و تیمش در آستانه مساویشدن آن بازی قرار بگیرند. حالا تکرار اشتباهات سریالی این مدافع در عرصه باشگاهی هم مزید بر علت شده تا نگرانیها درباره قلب خط دفاعی ایران بیشتر شود.
در مورد علیرضا بیرانوند هم که در هفتههای اخیر به قدر کافی مطلب نوشته شده و ضعف او در این فصل چه روی گلهای دریافتی در تیم ملی و چه در باشگاه تراکتور مورد ارزیابی قرار گرفته است. البته این دو نفر زنگ خطر را بهتنهایی به صدا درنیاوردهاند. محمدحسین کنعانیزادگان، دیگر مدافع اصلی تیم ملی فوتبال ایران نیز بهتازگی نشان داده از روزهای خوبش فاصله گرفته و تبدیل به پاشنه آشیل برای تیمش شده است. اشتباه مهلک او در جدال برابر الشرطه عراق در دیدار آسیایی پرسپولیس، بهخوبی ترسیمکننده اوضاع مدافعی است که گهگاهی بیش از متن، درگیر حاشیه است.
حتی اگر قرار به چشمپوشی بر این شرایط باشد، اوضاع دیگر مدافع مورد علاقه قلعهنویی در ماههای اخیر، یعنی علی نعمتی هم آنطورکه باید باثبات نیست. درست است که قلعهنویی در کنفرانس خبری پس از بازی با قرقیزستان به طور مستقیم اسمی از علی نعمتی نیاورد، ولی بر کسی پوشیده نیست که او این مدافع را مقصر دریافت گلهایی میداند که قرقیزستان به ایران زده است. نعمتی مدافع مستقیم و مأمور مهار جوئل کوجو در جدال ایران با قرقیزستان بود که با وجود داشتن یک نیمه خوب، در نیمه دوم در انجام وظایفی که به او سپرده شده بود اندکی ناتوان نشان داد. از همه بدتر اینکه قلعهنویی به قدری از این ماجرا ناراحت بود که مستقیم او را نشانه رفت تا نشان دهد از این شرایط رضایتی ندارد. حالا که اوضاع روحی و عملکرد دروازهبان و سه مدافع میانی که برای تیم ملی در این ماهها به میدان رفتهاند، به این حال و روز افتاده، مشخص است که نگرانی و ترس امیر قلعهنویی و دیگر اعضای کادر فنی ایران در مورد امور تدافعی تیم ملی بیشتر هم خواهد شد.
اینها همگی بدون درنظرگرفتن شرایطی است که دیگر مدافعان میانی تیم ملی از جمله امین حزباوی و در مقطعی سامان فلاح دارند. دو بازیکنی که به عنوان نسل جدید تیم ملی به اردو فراخوانده شدند ولی نمایش چندان مطمئنی از خود نشان ندادند. فلاح که به واسطه روزهای بد استقلال در لیگ برتر، جایش در تیم ملی را از دست داد و حزباوی هم علاوهبر اینکه فرصت چندانی برای بازی در تیم ملی به دست نمیآورد، در سپاهان هم همان مهره بینقص و موردنیاز نشان نداده است. سپاهان با حزباوی در ۱۰ بازی لیگ برتر، هفت بار گل خورده که این عدد برای تیمی که صدرنشین فعلی لیگ برتر ایران است، میتواند نگرانکننده تلقی شود. حالا با تشریح این موارد، به نظر میرسد قلعهنویی برای سروساماندادن به شرایط خط دفاعی تیم ملی، به چیزی بیش از چند مینیکمپ احتیاج دارد.