سیستم پدافند هوایی سوم خرداد به طور مبتکرانه از دوربین برای تشخیص هدف استفاده می‌کند و نیازی به فعال کردن رادار نیست؛ این موضوع سوم خرداد را به تهدیدی برای هواپیماهای اسرائیلی تبدیل کرده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، روزنامه اسراییلی کالکالیست درباره سامانه سوم خرداد نوشت: سیستم سوم خرداد با استفاده از سنسورهای نوری و حساس به حرارت قادر است هواپیماهای رادارگریز و پهپاد را از فاصله نامعلومی تشخیص دهد. این سیستم به طور مبتکرانه از دوربین برای تشخیص هدف استفاده می‌کند و نیازی به فعال کردن رادار نیست. این موضوع سوم خرداد را به تهدیدی خطرناک برای هواپیماهای اسرائیلی تبدیل کرده است.
این روزنامه اسرائیلی درباره مشک‌های «صیاد» نیز نوشت: یکی از خطرناک‌ترین موشک‌های دفاع هوایی در اختیار ایران، موشک صیاد است. این موشک که نسخه ارتقا یافته موشک آمریکایی RIM ۶۶ است، از سال ۱۹۶۹ در حال توسعه و بهره‌برداری است و از لحاظ عملکرد موشک‌های جدیدتر را به چالش می‌کشد. نسخه‌ای صیاد ۳ و صیاد ۴ از رادار و سیستم کنترل رادیویی زمینی برای هدایت استفاده می‌کنند و از فاصله ۳۰۰ کیلومتری قادر به انجام عملیات هستند. سرعت حداکثر این موشک‌ها نیز بیش از ۵ ماخ است.
با توجه به این صحبت‌ها بد نیست نگاهی به سامانه پدافندی سوم خرداد بیاندازیم.
نیروهای هوافضای سپاه در سال ۱۳۹۳ از سامانه جدیدی به نام سوم خرداد رونمایی کردند که طراحی مشابهی با سامانه بوک روسیه دارد. رادار آن مجهز به فناوری آرایه فازی فعال با برد ۱۵۰ کیلومتری و در باند X است و ۱۷۰۰ المان دارد. از طرفی برای کشف اهداف خود از یک رادار دیگر به نام بشیر بهره می‌گیرد که در باند S کار می‌کند. (رادار بشیر برای اهداف پست مثل موشک‌های کروز و پهپاد به کار می‌رود)
رادار نه تنها وظیفه کشف هدف را بر عهده دارد، بلکه موشک را شناسایی کرده و دستورات لازم را برای اصلاح مسیر به آن ارسال می‌کند. می‌توان پست فرماندهی سوم خرداد را با سامانه رعد متصل کرد و یک گردان ترکیبی تشکیل داد. همچنین اپراتورها می‌توانند رادارهای سوم خرداد را خاموش کرده و مسئولیت هدایت را به رادار الکترواپتیک رعد محول کند.
همچنین سامانه پدافند هوایی سوم خرداد از فناوری ارائه فازی بهره می‌برد و توانایی تمرکز همزمان روی ۴هدف و شلیک ۸موشک به طرف آن‌ها را دارد. «سوم خرداد» سامانه‌ای مستقل است و احتیاجی به همکاری همزمان با دیگر سامانه‌ها را ندارد.
یکی از قابلیت‌های مهم سامانه پدافند هوایی سوم خرداد، استفاده از موشک‌های مختلف در بردهای متفاوت است و برای مثال از موشک ۹ دی با برد ۳۰ کیلومتر به منظور مقابله با اهداف کوتاه برد و پست مثل موشک‌های کروز بهره می‌گیرد. حداکثر وزن موشکی که مناسب این سامانه باشد ۳۰۰ کیلوگرم بوده و در کل از موشک طائر و صیاد ۲ استفاده می‌کند. سوم خرداد می‌تواند به طور همزمان با ۴ هدف درگیر شود و تا ۸ موشک به سمت آن‌ها پرتاب کند
تنها نکته قابل تأمل این است که سوم خرداد از سال ۱۳۹۳ تا به امروز مدام در فاز توسعه قرار داشته و همچنان در حال تکامل است. رادار این مجموعه یک آرایه فازی فعال AESA در باند X به همراه ۱۷۰۰ المان فرستنده و گیرنده است و می‌تواند همزمان ۴ هدف را کشف کرده و با ۸ موشک درگیر شود.
باید حداکثر ارتفاع درگیری سوم خرداد را ۳۰ کیلومتر و برد آن را بیش از ۲۰۰ کیلومتر دانست. برد ۲۰۰ کیلومتری این سامانه را باید مدیون رونمایی از موشک سوم خرداد سپاه در رژه ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ باشیم.
سامانه سوم خرداد یک مجموعه کاملا مستقل بوده که متشکل از موشک‌ها، رادار و اتاق کنترل است و تمام این تجهیزات روی یک کامیون مستقر شده تا مأموریت بدون نیاز به عناصر دیگری اجرا گردد. تنها نقطه ضعف این سامانه، رادار اصلی آن است که می‌تواند فقط در یک جهت روی هدف درگیر و قفل شود و امکان درگیری همزمان با چهار هدف ندارد.
سپاه برای حل مشکل فوق از رادار بشیر کمک گرفته است. پایش دائمی محیط اطراف و کشف اهداف کروز و پنهان کار با دقت بالا جزو وظایف این رادار به حساب می‌آید. همان‌طور که گفتیم، بشیر قادر است به صورت ۳۶۰ درجه محیط پیرامون را رصد کند و از غافلگیری‌ها باخبر شود.
هر گردان سامانه موشکی سوم خرداد ۳۶ موشک در اختیار دارد که شامل یک مرکز کنترل، یک رادار بشیر، چهار سامانه سوم خرداد و هشت پرتابگر می‌شود.