مسعود پزشکیان ظهر امروز چهارشنبه در اولین نشست سران بریکس با ترکیب گسترده (بریکس بزرگ‌تر) با بیان اینکه نهادسازی‌های بریکس مانند بانک توسعه نوین و صندوق اندوخته احتیاطی با حضور اعضای جدید باید مسئولیت بیشتری در تأمین مالی پروژه‌های کشور‌های عضو و مقابله با ناترازی پرداخت‌ها بر عهده بگیرد، تصریح کرد: هر یک از کشور‌های عضو بریکس باید پیشرفت و توسعه اعضای دیگر را، پیشرفت و توسعه خود بداند و رقابت سالم و همکاری متقابل به عنوان یک اصل محوری مورد تأکید اعضا قرار بگیرد. همچنین بریکس نباید فقط یک باشگاه گفتگو باشد و تصمیم‌های بریکس باید ضمانت اجرایی داشته باشند و ابزار‌های متناسب برای تحقق آنها پیش‌بینی شود.
به گزارش مهر، رئیس جمهور همچنین با بیان اینکه رفاه و توسعه اقتصادی فراگیر و جهانی تنها در سایه صلح و امنیت همگانی قابل دستیابی و تحقق است، اظهار داشت: آنچه امروز ما در فلسطین و لبنان شاهد آن هستیم تعمیق بنیان‌های جنگ و خشونت از طریق نادیده‌گرفتن حقوق اولیه مردمی است که چیزی جز حق حاکمیت بر سرزمین‌های اجدادی خود نمی‌خواهند. تداوم این وضعیت بدون تردید جهان را همچنان در خطر گسترش ناامنی و جنگ قرار خواهد داد و از این‌رو از تمامی اعضای محترم و مجموعه ارزشمند و تأثیرگذار بریکس تقاضا دارم از همه ظرفیت‌های جمعی و فردی خود برای توقف جنگ در غزه و لبنان، رسیدگی به آوارگان و کاهش تنش در منطقه بهره ببرند.
متن کامل سخنرانی دکتر پزشکیان به شرح زیر است.
بسم الله الرحمن الرحیم
جناب آقای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور محترم فدراسیون روسیه
رؤسای محترم جمهور کشور‌های عضو بریکس
عالیجنابان
خانم‌ها و آقایان
امروز در حالی نخستین اجلاس بریکس جدید یا بریکس بزرگ‌تر را برگزار می‌کنیم که بسیاری از امید‌ها برای ایجاد یک جهان عادلانه‌تر، امن‌تر و شکوفاتر در دنیای پس از جنگ سرد، هنوز فرصت تحقق پیدا نکرده و میل به سلطه‌گری و یکجانبه‌گرایی همچون آفتی کشنده بنیان‌های صلح و همکاری جهانی را مورد تهدید قرار می‌دهند.
طی بیش از سه دهه‌ای که از فروپاشی نظام دو قطبی می‌گذرد، این مسئله به وضوح آشکار شده است که از دیدگاه قدرت‌های غربی صلح، دمکراسی، رفاه و توسعه تنها از مسیر تعیین شده و تعریف‌شده از سوی آنها قابل تحقق است. نتیجه این نگاه انحصارطلبانه تاکنون افزایش خشونت، جنگ و تروریسم از یک سو و استفاده بی‌سابقه از ابزار تحریم‌های اقتصادی و سیاسی از سوی دیگر بوده است.
بر اساس آمار‌های موجود، فقط در دو سال اخیر ایالات متحده آمریکا بیش از سه برابر بیشتر از یک دهه قبل مبادرت به اعمال تحریم علیه سایر کشور‌های جهان کرده است. روی دیگر سکه یکجانبه‌گرایی غرب تاکنون وقوع جنگ‌های مختلف بوده است که ظالمانه‌ترین و دردناک‌ترین آنها، هم اکنون در فلسطین اشغالی و لبنان در جریان است.
شکل‌گیری، تداوم و گسترش بریکس در ۱۵ سال گذشته فرصتی برای کشور‌ها و جامعه جهانی بوده است تا سرنوشت خود را صرفاً به خواسته‌ها و تمایلات قدرت‌های غربی گره نزده و راه‌هایی برای مشارکت گسترده‌تر تمامی قدرت‌های در حال ظهور در حکمرانی اقتصاد جهانی را فراهم کنند.
تلاش‌هایی که تاکنون برای کاهش سلطه دلار بر اقتصاد جهانی صورت گرفته است، باید با راه‌کار‌های عملیاتی، از جمله ایجاد سبد ارزی بریکس یا مکانیسم تسویه جدید مستقل از دلار تقویت و اجرایی شوند. کشور‌های مستقل، دیگر نمی‌توانند تاوان سیاست‌های نادرست مالی یا ناکارآمدی ایالات متحده در مبارزه با فساد سازمان‌یافته در بخش مالی خود را بپردازند.
جهان امروز با مشکلات فراوانی در زمینه امنیت غذایی، تغییرات اقلیمی، بحران بدهی‌ها، شکاف شمال-جنوب و بسیاری از مشکلات دیگر مواجه است. چاره‌اندیشی برای این مشکلات که بیش از هر جای دیگر کشور‌های در حال توسعه و جنوب جهانی را در معرض تنش و آسیب قرار داده است، باید با مشارکت فعالانه این کشور‌ها همراه باشد. مجموعه بریکس به آرمان خود برای انعکاس صدا‌های شنیده‌نشده در جامعه جهانی با جدیت بیشتری عمل کند و سازوکار گفتگوی بریکس با کشور‌های دیگر را به طور مؤثری دنبال نماید.
ما به آرمان‌های بریکس برای اصلاح حکمرانی جهانی، چندجانبه‌گرایی، ترویج صلح، امنیت و رشد اقتصادی فراگیر، ایجاد شفافیت و تقویت دمکراسی در نهاد‌های مالی جهانی باور داریم. جمهوری اسلامی ایران به سهم خود مصرانه تلاش خواهد کرد تا بریکس به دور از سیاست‌زدگی و منازعات ژئوپولیتیک وظیفه اصلاح ساختار حکمرانی اقتصادی جهان و ایجاد فرصت‌های جایگزین برای توسعه و شکوفایی کشور‌های جنوب را با موفقیت به پیش ببرد.
نهادسازی‌های بریکس مانند بانک توسعه نوین و صندوق اندوخته احتیاطی با حضور اعضای جدید باید مسئولیت بیشتری در تأمین مالی پروژه‌های کشور‌های عضو و مقابله با ناترازی پرداخت‌ها بر عهده بگیرد. هر یک از کشور‌های عضو بریکس باید پیشرفت و توسعه اعضای دیگر را، پیشرفت و توسعه خود بداند و رقابت سالم و همکاری متقابل به عنوان یک اصل محوری مورد تأکید اعضا قرار گیرد.
بریکس نباید فقط یک باشگاه گفتگو باشد. تصمیم‌های بریکس باید ضمانت اجرایی داشته باشند و ابزار‌های متناسب برای تحقق آنها پیش‌بینی شود. رشد سطح همکاری اقتصادی از جمله میزان سرمایه‌گذاری و تجارت متقابل میان اعضای بریکس می‌تواند به عنوان معیار و شاخص موفقیت یا عدم موفقیت بریکس به صورت سالانه مورد ارزیابی قرار گیرد. برای این منظور ایجاد مرکزی برای گردآوری، تجمیع و ارزیابی داده‌های اقتصادی کشور‌های عضو، امری ضروری است.
راه‌اندازی یک پلتفرم تجارت الکترونیک مشترک برای کشور‌های بریکس به‌منظور تسهیل خرید و فروش محصولات بین این کشور‌ها و کاهش وابستگی به بازار‌های بین‌المللی، توسعه و پیاده‌سازی سامانه‌های پرداخت موبایلی بین‌المللی بر اساس ارزهای ملی کشور‌های بریکس و راه‌اندازی سامانه‌های حملونقل هوشمند در مناطق صنعتی و اقتصادی بریکس که با استفاده از داده‌های بلادرنگ و هوش مصنوعی، به بهبود لجستیک و کاهش تأخیر‌های تحویل کالا کمک می‌کند، از جمله موضوعات دیگری است که در تصمیم‌گیری‌های بریکس باید مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
در پایان ضمن قدردانی از میهمان‌نوازی و تلاش‌های گسترده مردم و دولت روسیه برای برگزاری این اجلاس و ایفای وظیفه سنگین رهبری بریکس در سال ۲۰۲۴، بار دیگر لازم می‌دانم بر این موضوع تأکید کنم که رفاه و توسعه اقتصادی فراگیر و جهانی تنها در سایه صلح و امنیت همگانی قابل دستیابی و تحقق است. آنچه که امروز ما در فلسطین و لبنان شاهد آن هستیم تعمیق بنیان‌های جنگالم و خشونت از طریق نادیده‌گرفتن حقوق اولیه مردمی است که چیزی جز حق حاکمیت بر سرزمین‌های اجدادی خود نمی‌خواهند. تداوم این وضعیت بدون تردید جهان را همچنان در خطر گسترش ناامنی و جنگ قرار خواهد داد. از این‌رو از تمامی اعضای محترم و مجموعه ارزشمند و تأثیرگذار بریکس تقاضا دارم از همه ظرفیت‌های جمعی و فردی خود برای توقف جنگ در غزه و لبنان، رسیدگی به آوارگان و کاهش تنش در منطقه بهره ببرند.
با سپاس و امید دیدار مجدد