فرارو- پس از عملیات طوفان الاقصی در اکتبر سال گذشته، سطح تنش میان ایران و رژیم اشغالگر قدس به بالاترین حد خود در طول تاریخ رسیده است. موشک باران اراضی اشغالی توسط ایران در عملیات وعده صادق ۲ باعث شد تا اسرائیل به طور مکرر از تلافی این حملات ایران سخن به میان بیاورد.
به گزارش فرارو، فارق از توانایی‌های محدود اسرائیل در زمینه پاسخ نظامی به موشک باران ایران، فرض کنیم اسرائیل حمله‌ای را به کشورمان ترتیب دهد، در این صورت ایران در زمینه دفاع از آسمان خود چه گزینه‌هایی را در اختیار دارد؟
در ابتدا بهتر است گزینه‌های موجود اسرائیل برای حمله احتمالی به ایران را بررسی کنیم. واقعیت آن است که نیرو‌های مسلح رژیم اشغالگر قدس اتکای کاملی به نیروی هوایی دارد. در واقع نیروی هوایی ستون فقرات اصلی ارتش این رژیم است و برای هر اقدام نظامی خارجی، تنها و تنها متکی به نیروی هوایی است. به طور طبیعی نیروی زمینی و دریایی اسرائیل در سناریو حمله احتمالی به ایران هیچ نقشی نخواهند داشت، زیرا اسرائیل نه نیروی دریایی قابل اعتنایی دارد و نه نیروی زمینی آن دسترسی و توانایی رسیدن به خاک ایران را دارد. از سوی دیگر اسرائیل به هیچ وجه توان موشکی ندارد و موشک‌های این کشور فقط در زمینه هواپایه و استفاده در هواپیما‌ها و پهپاد‌ها توسعه پیدا کرده اند. موشک‌های زمین به زمین در سطوح دوربرد به هیچ وجه در برنامه توسعه نظامی اسرائیل جایی نداشته و این رژیم کماکان تحقیق و توسعه نظامی خود را در عرصه نیروی هوایی تمرکز کرده است.
پس در یک سناریوی حمله نظامی احتمالی به ایران، اسرائیل گزینه‌ای جز استفاده از نیروی هوایی نخواهد داشت و این حمله احتمالی قطعا با استفاده از جنگنده‌های موجود این کشور خواهد بود.
اسرائیل در حال حاضر و بر اساس گزارش‌های رسمی موجود حدود ۳۷۰ جنگنده آماده به خدمت در اختیار دارد که به طور مشخص شامل جنگنده‌های F۱۵ ایگل، F۱۶ و جنگنده F۳۵ است. سهم قابل توجهی از این جنگنده‌ها مربوط به جنگنده رهگیر و چند منظوره F۱۶ است و پس از آن جنگنده F۱۵ ایگل با حدود ۷۷ فروند و در آخر هم جنگنده F۳۵ با حدود ۳۰ فروند قرار دارند.
اما اسرائیل از کدام یک از این جنگنده‌ها برای حمله احتمالی به ایران استفاده خواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش باید دید که این رژیم چه اهدافی را برای عملیات نظامی خود دنبال می‌کند؛ آیا این رژیم به دنبال یک حمله محدود در چند نقطه است یا قصد دارد واقعا به رجز خوانی‌های خود جامه عمل بپوشاند و عملیات مخرب تری را دنبال کند. بسته به اینکه اسرائیل کدام یک از این اهداف را دنبال کند انتخاب هر یک از این جنگنده‌ها تفاوت خواهد کرد.
دو جنگنده F۱۶ و F۳۵ به علت نوع طراحی خود مناسب عملیات‌های بمباران با هدف تخریب گسترده نیستند، زیرا توان حمل مهمات زیادی را ندارند. اما اگر هدف یک نقطه مشخص و محدود باشد این دو جنگنده گزینه مناسب تری از F۱۵ خواهند بود. اسرائیل به هنگام حمله به تاسیسات اتمی عراق در زمان رژیم بعث از جنگنده‌های F۱۶ بهره گرفته بود که با تغییراتی خاص و اضافه کردن مخزن سوخت جدید در بالای بال‌ها برد آنها را افزایش داده بود. جنگنده پنهانکار F۳۵ نیز برای عملیات‌های مشابه گزینه بهتری است، اما میزان حمل سلاح آن بالا نیست.
اما احتمالی که بیش از همه مطرح است استفاده از جنگنده F۱۵ ایگل است که به علت امکان حمل مهمات تا ۱۰ تن می‌تواند تنها گزینه اسرائیل برای حمله احتمالی به ایران تلقی شود. اگر آنطور که سران رژیم اشغالگر قدس در لاف زنی‌های خود بر ضد ایران صادق باشند و بخواهند عملیاتی تخریب آمیز را دنبال کنند نیاز به جنگنده‌ای دارند که توان حمل مهمات سنگین و سنگرشکن را دارد که در این زمینه تنها F۱۵ ایگل را می‌توان در نیروی هوایی اسرائیل یافت که قادر به انجام چنین مهمی است.
پس اگر اسرائیل در حمله احتمالی خود به ایران به دنبال علمیات نظامی با تخریب بالاست قطعا از جنگنده‌های F۱۵ خود استفاده خواهد کرد که جنگنده‌ای نسل چهارمی محسوب می‌شود. به این معنا که مهمات در زیر هواپیما و خارج از بدنه قرار خواهد گرفت و مهمتر از آن اینکه جنگنده‌ای رادارگریز نیست.
فرض بگیریم گزینه اسرائیل برای حمله احتمالی به ایران جنگنده F۱۵ ایگل است که درواقع هم منطقی‌ترین گزینه آنها هم خواهد بود، حال اسرائیل با چه تعداد از این جنگنده‌ها حمله خواهد کرد؟ برای پاسخ به این پرسش دو موضوع را باید درنظر گرفت؛ اول اینکه اسرائیل چه اهدافی در این حمله را مد نظر قرار داده و دوم توانایی خود اسرائیل در استفاده از این جنگنده است.
موضوع اول به این برمی گردد که رژیم اسرائیل چه تعداد هدف و چه نوع اهدافی را مدنظر قرار داده است. برای مثال سایت‌های موشکی زیر زمینی قطعا به تعداد جنگنده بیشتری نیاز دارد تا حجم بالایی از بمب‌ها تخیله و تاثیرگذاری خود را نشان دهد. این موضوع برای سایت‌های هسته‌ای قطعا دشوارتر و به معنای نیازمند بودن به جنگنده‌های بیشتر است. حال اگر این گزینه‌های دشوار بیشتر باشد به این معنی که اسرائیل بخواهد به چند سایت موشکی یا چند سایت هسته‌ای حمله کند، طبیعتا تعداد جنگنده‌های مورد نیاز بیشتر هم خواهد شد.
تاسیسات زیر زمینی که ممکن است بیش از صد متر در زیر زمین و با پوشش کوهستانی قرار گرفته باشند به نظر حداقل به ۶ فروند جنگنده F۱۵ کاملا مسلح نیاز دارند. البته این هم فقط یک احتمال است و شاید ۶ فروند جنگنده مسلح F۱۵ هم با توجه به نوع بمب‌های سنگرشکنی که اسرائیل در اختیار دارد نتوانند به تاسیسات زیر زمینی آسیبی برسانند. اما فرض بر این که برای هر تاسیسات زیر زمینی نیاز به ۶ فروند جنگنده F۱۵ باشد آن وقت اسرائیل بر روی چند هدف می‌تواند عملیات انجام دهد؟
پیش از این اشاره کردیم که اسرائیل حدود ۸۰ فروند جنگنده F۱۵ ایگل در اختیار دارد. در یک سناریوی احتمالی اگر فرض کنیم که اسرائیل ۴ هدف در ایران را برای عملیات خود مدنظر قرار داده، آن وقت برای چنین عملیاتی نیازمند ۲۴ فروند جنگنده F۱۵ خواهد داشت. یک حساب سرانگشتی نشان می‌دهد که این رقم معادل یک چهارم کل جنگنده‌های F۱۵ موجود در این رژیم است.
با توجه به اینکه F۱۵ مهمترین جنگنده میدان نبرد اسرائیل محسوب می‌شود به نظر نمی‌رسد اسرائیل قادر باشد بیش از این تعداد را در عملیات نظامی احتمالی ایران مورد استفاده قرار دهد. هرچند حتی این تعداد هم به نظر می‌رسد یک قمار بزرگ برای رژیم صهیونیستی باشد، زیرا این جنگنده‌ها رادارگریز نیستند و با توجه به وجود سامانه‌های دفاع هوایی متعدد ایران ممکن است تعداد قابل توجهی از آنها مورد هدف قرار گیرند.
در یک جمع‌بندی باید گفت رژیم اسرائیل در یک سناریوی احتمالی حمله به ایران بیشتر از ۲۴ فروند جنگنده F۱۵ ایگل را نمی‌تواند مورد استفاده قرار دهد.
خوب ما اکنون حدس میزنیم سناریوی حمله احتمالی اسرائیل به ایران با جنگنده F۱۵ صورت می‌گیرد، اما بدون در نظر گرفتن سیستم ضدهوایی ایران، نیروی هوایی کشورمان با چه جنگنده‌هایی به دفاع هوایی خواهد پرداخت؟ به عبارت ساده‌تر برای دفاع هوایی در برابر حمله اسرائیل، ایران چه جنگنده‌هایی در اختیار دارد؟
نیرو‌های هوایی ایران علی رغم دارا بودن تنوع قابل توجهی از جنگنده‌ها نسبت به نیروی هوایی اسرائیل، عملا فقط از چند مدل جنگنده برای مقابله با هواپیما‌های دشمن می‌تواند استفاده کند.
نیروی هوایی ایران برای دفاع هوایی در برابر حمله احتمالی رژیم صهیونیستی ۴ جنگنده قابل اتکا دارد که شامل F۱۴ تامکت، سوخو ۲۴ فنسر، میگ ۲۹ فالکروم و F۴ فانتوم.
اف-۱۴ تامکت یکی از قدرتمندترین جنگنده‌های نسل چهارم بود که به دلیل طراحی منحصربه‌فرد و توانایی‌های فوق‌العاده‌اش مشهور شد. این جنگنده دو سرنشینه با بال‌های متحرک، توسط شرکت گرامن برای نیروی دریایی ایالات متحده طراحی و ساخته شد. ایران نیز پس از آمریکا، تنها کشوری است که این جنگنده را در اختیار داشته است.
ویژگی‌های برجسته اف-۱۴ تامکت:
بال‌های متحرک: یکی از بارزترین ویژگی‌های اف-۱۴، بال‌های متحرکی است که به این جنگنده امکان می‌دهد در سرعت‌های مختلف و ماموریت‌های گوناگون، بهترین عملکرد را داشته باشد.
رادار قدرتمند: رادار آن/اِی‌دبلیو‌جی-۹ یکی از پیشرفته‌ترین رادار‌های هوایی زمان خود بود که توانایی ردیابی و قفل کردن چندین هدف را همزمان داشت. این رادار هم اکنون هم قابلیت‌های خود را با ترکیبی از برخی قابلیت‌های جدید که حاصل بروزرسانی‌های جهاد خودکفایی نیرو‌های مسلح بر روی این جنگنده است، حفظ کرده.
موشک فینیکس: اف-۱۴ به موشک‌های فینیکس مجهز بود که برد بسیار طولانی و توانایی انهدام اهداف هوایی در فاصله دور را داشتند. با پایان جنگ تحمیلی و کاهش قابل توجه موشک‌های فونیکس پروژه‌ای برای مهندسی معکوس آن با نام فکور به راه افتاد که گفته می‌شود تست‌های خود را نیز با موفقیت سپری کرده است.
دو سرنشینه: حضور دو خلبان در کابین، به اف-۱۴ امکان انجام ماموریت‌های پیچیده و طولانی‌مدت را می‌داد.
توانایی حمل سلاح‌های متنوع: علاوه بر موشک‌های فینیکس، اف-۱۴ قادر به حمل انواع مختلفی از بمب‌ها و موشک‌های هوا به زمین بود. ایران پس از جنگ تحمیلی پروزه بومی سازی اغلب این نوع سلاح‌ها را دنبال کرد که اغلب آنها با موفقیت به سرانجام رسید.
مشخصات فنی کلی:
طول: ۱۹.۱ متر
ارتفاع: ۵.۱ متر
برد: ۲۹۶۰ کیلومتر
سرعت ماکسیمم: ۲.۴ ماخ
سلاح‌ها: موشک‌های فینیکس، اسایدویندر، اسپارو، بمب‌های هدایت‌شونده و غیرهدایت‌شونده.
سوخو-۲۴، یا همان فنسر، یک جنگنده بمب‌افکن تهاجمی است که به دلیل بال متغیر خود شناخته می‌شود. این هواپیما برای انجام ماموریت‌های حمله به اهداف زمینی در ارتفاع پایین طراحی شده است.
ویژگی‌های برجسته سوخو-۲۴:
بال متغیر: یکی از بارزترین ویژگی‌های سوخو-۲۴، بال‌های متغیری است که به آن امکان می‌دهد در سرعت‌های مختلف و ماموریت‌های گوناگون، بهترین عملکرد را داشته باشد.
توانایی حمل سلاح‌های متنوع: سوخو-۲۴ قادر است انواع مختلفی از بمب‌ها، موشک‌ها و راکت‌ها را حمل کند.
سیستم‌های ناوبری و آتش: این هواپیما به سیستم‌های ناوبری و آتش پیشرفته مجهز است که به آن امکان می‌دهد اهداف را با دقت بالا مورد اصابت قرار دهد.
قابلیت پرواز در ارتفاع پایین: سوخو-۲۴ برای پرواز در ارتفاع پایین و نفوذ به مناطق دشمن طراحی شده است.
دو سرنشینه: حضور دو خلبان در کابین، به سوخو-۲۴ امکان انجام ماموریت‌های پیچیده و طولانی‌مدت را می‌دهد.
مشخصات فنی کلی:
طول: ۲۲.۶۲ متر
پهنای بال (در حالت گسترده): ۱۷.۶۵ متر
ارتفاع: ۶.۳۵ متر
سرعت ماکسیمم: ۱.۳۵ ماخ
برد: ۱۱۰۰ کیلومتر
سلاح‌ها: انواع بمب‌ها، موشک‌ها، راکت‌ها، توپ ۳۰ میلی‌متری
میگ-۲۹، یا همان فالکروم، یکی از مشهورترین جنگنده‌های نسل چهارم است که به دلیل چابکی و مانورپذیری بالا شهرت جهانی دارد. این جنگنده توسط شرکت میگ در اتحاد جماهیر شوروی سابق طراحی و تولید شده است و همچنان در بسیاری از کشور‌های جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی‌های برجسته میگ-۲۹:
چابکی و مانورپذیری بالا: میگ-۲۹ به دلیل طراحی آیرودینامیکی و موتور‌های قدرتمند، توانایی انجام مانور‌های پیچیده و سریع را دارد.
سلاح‌های متنوع: این جنگنده قادر است انواع مختلفی از موشک‌های هوا به هوا، هوا به زمین و بمب‌ها را حمل کند.
رادار قدرتمند: رادار میگ-۲۹ توانایی ردیابی و قفل کردن اهداف هوایی را در برد‌های مختلف فراهم می‌کند.
سیستم‌های دفاع الکترونیکی: این جنگنده به سیستم‌های دفاع الکترونیکی مجهز است که به آن امکان می‌دهد از موشک‌های دشمن فرار کند.
دو سرنشینه (در برخی مدل‌ها): برخی مدل‌های میگ-۲۹ دارای دو صندلی هستند که برای آموزش و انجام ماموریت‌های خاص استفاده می‌شود.
مشخصات فنی کلی:
طول: ۱۷.۳۷ متر
پهنای بال: ۱۱.۴ متر
ارتفاع: ۴.۷۳ متر
سرعت ماکسیمم: ۲.۴ ماخ
برد: ۱۴۰۰ کیلومتر (با مخزن داخلی)
سلاح‌ها: موشک‌های R-۷۳، R-۲۷، بمب‌های هدایت‌شونده و غیرهدایت‌شونده، توپ ۳۰ میلی‌متری
اف-۴ فانتوم یکی از مشهورترین و پرکاربردترین جنگنده‌های نسل سوم بود که برای مدت طولانی در خدمت بسیاری از نیروی‌های هوایی جهان قرار داشت. این جنگنده دو سرنشینه و دو موتوره، به دلیل توانایی‌های چندمنظوره و برد عملیاتی بالا، شهرت فراوانی پیدا کرد.
ویژگی‌های برجسته اف-۴ فانتوم:
توانایی‌های چندمنظوره: اف-۴ هم به عنوان یک جنگنده برتر و هم به عنوان یک بمب‌افکن مورد استفاده قرار می‌گرفت.
برد عملیاتی بالا: نسبت به بسیاری از جنگنده‌های هم‌دوره خود، برد عملیاتی بسیار بالایی داشت.
توانایی حمل سلاح‌های متنوع: اف-۴ می‌توانست طیف وسیعی از سلاح‌ها از جمله موشک‌های هوا به هوا، هوا به زمین و بمب‌ها را حمل کند.
رادار قدرتمند: رادار این جنگنده توانایی ردیابی و قفل کردن اهداف هوایی را در برد‌های مختلف فراهم می‌کرد.
مشخصات فنی کلی:
طول: ۱۹.۱ متر
ارتفاع: ۵.۱ متر
برد: ۲۹۶۰ کیلومتر
سرعت ماکسیمم: ۲.۲ ماخ
سلاح‌ها: موشک‌های اسپارو، سایدویندر، فینیکس، بمب‌های هدایت‌شونده و غیرهدایت‌شونده، توپ ۲۰ میلی‌متری
جنگنده‌های ایرانی اگرچه مدل‌های قدیمی تری نسبت به جنگنده F۱۵ ایگل هستند، اما با توجه به شرایط متفاوت دفاعی ایران در صورت حمله احتمالی اسرائیل، به چند دلیل به سادگی می‌توانند برگ برند این تقابل باشند.
برتری عددی: اشاره شد که اسرائیل در یک سناریوی احتمالی حمله در بهترین حالت می‌تواند از ۲۴ جنگنده F۱۵ بهره بگیرد. ایران بیش از ۳۰ فروند سوخو ۲۴، حدود ۴۰ فروند اف ۱۴ تامکت، ۴۰ فروند میگ ۲۱ و بیش از ۵۰ فروند اف ۴ فانتوم آماده به خدمت دارد. طبیعتا در یک سناریو تعرض هوایی به مرز‌های کشور ایران می‌تواند از برتری تعدد جنگنده‌های خود در برابر تهاجم احتمالی نهایت استفاده را نماید.
برتری فضایی: ایران بیش از ۱۰ پایگاه شکاری در نیمه غربی و مرکز کشور دارد که از هر کدام از آنها می‌تواند عملیات دفاع هوایی را ترتیب دهد. از تبریز تا بندرعباس، تمام خطوط مرزی ایران در نیمه غربی پوشش داده شده و در کمترین زمان امکان به پرواز درآوردن جنگنده‌ها در هر سمتی که تهاجم رخ می‌دهد وجود دارد.
پوشش ضدهوایی: جنگنده‌های ایران در سناریوی دفاع هوایی یک مزیت دیگر هم دارند و آن دفاع سیستم ضدهوایی ایران در برد‌های مختلف است. جنگنده‌های اسرائیلی قبل از رسیدن جنگنده‌های ایرانی باید از سد این سیستم عبور کرده و با آن مقابله کنند.
برتری مدافع بر مهاجم: جنگنده‌های اسرائیلی در سناریوی حمله احتمالی به ایران اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند. درواقع ان‌ها می‌بایست اهدافی را بمباران و به سرعت بازگردند؛ بنابراین در چنین شرایطی با حجم مهمات سنگینی که این جنگنده‌ها احتمالا با خود حمل می‌کنند چابکی لازم برای مقابله با جنگنده‌های مدافع را نخواهند داشت. این جنگنده‌ها از طرفی باید با سیستم ضد هوایی مقابله کنند سپس درحالی که باید اهداف مشخصی را بمباران کنند باید از چنگ جنگنده‌های مدافع نیز بگریزند. طبیعتا در این شرایط مدافع چالاکی و تمرکز بیشتری بر هدف خود دارد تا مهاجمی که باید هم بر هدف خود و هم حملات ضدهوایی و جنگنده‌های مدافع مسلط شود.