پارکینگ‌های عمومی در شهرها یکی از عوامل حیاتی در مدیریت ترافیک و تسهیل دسترسی به خدمات و امکانات شهری هستند. با افزایش جمعیت و خودروها، نیاز به فضاهای پارکینگ مناسب بیش از پیش احساس می‌شود تا از ایجاد ترافیک‌های سنگین و مشکلات ناشی از کمبود فضا جلوگیری کند. در طراحی پارکینگ عمومی عواملی همچون استفاده بهینه از فضا، ایمنی کاربران، جریان مناسب ترافیک و دسترسی آسان برای انواع وسایل نقلیه و افراد با نیازهای ویژه باید درنظر گرفته شود. همچنین، به‌کارگیری تکنولوژی‌های نوین می‌تواند به بهبود عملکرد پارکینگ‌ها و کاهش آلودگی محیطی کمک کند. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با نکات مهم طراحی و ساخت پارکینگ‌های عمومی آشنا کنیم.
پارکینگ‌های عمومی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و کاربری خاص خود را دارند. پس قبل‌از پرداختن به طراحی پارکینگ عمومی بهتر است با انواع آن آشنا شوید.
· پارکینگ خیابانی: این نوع پارکینگ‌ها در کنار خیابان‌ها واقع شده‌اند و برای استفاده عموم دردسترس هستند. کنترل پارکینگ‌های خیابانی معمولا با استفاده از دستگاه‌های پارکومتر یا اپلیکیشن‌های موبایلی انجام می‌شود.
· پارکینگ طبقاتی: ساخت پارکینگ عمومی طبقاتی، به‌صورت چندطبقه است و به‌دلیل داشتن ظرفیت بالا، در مناطقی با تراکم جمعیت زیاد، کاربرد دارند.
· پارکینگ مکانیزه: پارکینگ مکانیزه با استفاده از سیستم‌های هوشمند، خودروها را به‌صورت اتوماتیک در مکان‌های مشخص قرار می‌دهد. طراحی پارکینگ عمومی مکانیزه به‌صورت پارکینگ آسانسوری، چرخ‌وفلکی، برجی یا پالت‌لس است که باعث بهینه‌سازی فضای پارکینگ می‌شود.
· پارکینگ سطحی: این نوع پارکینگ بر روی سطح زمین قرار دارد و معمولا در فضاهای باز ساخته می‌شود. آن‌ها بیشتر در مناطق غیرشهری و مراکز خرید بزرگ دیده می‌شوند.
· پارکینگ زیرزمینی: این نوع پارکینگ در زیر سطح زمین احداث می‌شود و به حفظ فضای سطحی کمک می‌کند. آن‌ها اغلب برای ساختمان‌های تجاری و مسکونی با طبقات زیاد طراحی می‌شوند.
طراحی و ساخت پارکینگ مکانیزه یک فرایند پیچیده است که نیازمند توجه به جزئیات فنی و مهندسی است. این نوع پارکینگ به‌عنوان راه‌حلی کارآمد در محیط‌های شهری برای جبران کمبود فضا درنظر گرفته می‌شود و امکانات پیشرفته‌ای دارد. در ادامه مراحل طراحی و ساخت آن را باهم مرور می‌کنیم.
پارکینگ‌های مکانیزه مدل‌های مختلفی دارند، مانند پارکینگ پازلی، چرخ‌وفلکی، آسانسوری و برجی. انتخاب مدل مناسب وابسته به فضا، هزینه و نیازهای خاص است.
در ابتدا، نیازهای کاربران و ظرفیت موردنظر برای پارکینگ باید شناسایی شود که شامل بررسی تعداد و نوع خودروها و الگوهای تردد است. همچنین مهندسان و کارشناسان با بررسی دقیق موقعیت جغرافیایی، نوع خاک و محدودیت‌های قانونی، اطلاعات ضروری را برای طراحی پارکینگ مکانیزه جمع‌آوری می‌کنند.
پس‌از انتخاب نوع مدل پارکینگ، نقشه دقیق طراحی می‌شوند که شامل ابعاد، چیدمان و مکانیزم‌های حرکتی خودروهاست. محاسبات دقیق بارگذاری، طراحی سیستم‌های کنترل و اتوماسیون و همچنین درنظرگرفتن ملاحظات ایمنی و زیست‌محیطی نیز از اقدامات این مرحله هستند. طراحی نهایی باید به‌گونه‌ای باشد که پارکینگ مکانیزه علاوه‌بر کارایی بالا، از نظر ایمنی و بهره‌وری نیز بهترین عملکرد را داشته و منطبق با ضوابط طراحی پارکینگ عمومی باشد.
این مرحله یکی از مهم‌ترین و زمان‌برترین بخش‌های پروژه است؛ زیرا نیاز به تاییدیه‌های مختلف از سازمان‌های دولتی، شهرداری‌ها و در برخی موارد بخش خصوصی دارد. مجوزهای مهم مانند مجوز ساخت، مجوز ایمنی و تاییدیه‌های زیست‌محیطی باید اخذ شوند. همچنین در این مرحله، توافق با شرکت‌های خدماتی برای تامین انرژی، آب و سیستم فاضلاب صورت می‌گیرد. این مرحله نیازمند پیگیری مداوم و ارائه مستندات دقیق به نهادهای مربوطه است.
انتخاب متریال باکیفیت و تجهیزات مناسب برای ساخت پارکینگ مکانیزه بسیار مهم است. این متریال و تجهیزات شامل سازه‌های فلزی یا بتنی، سیستم‌های الکترونیکی و مکانیکی می‌شود.
در مرحله اجرا ابتدا فونداسیون و سازه‌های اصلی پارکینگ ساخته و سپس تجهیزات مکانیزه شامل آسانسورها، ربات‌ها و سیستم‌های جابجایی خودرو نصب می‌شوند. این مرحله طراحی پارکینگ عمومی، به دقت بالا و هماهنگی کامل بین تیم‌های مختلف اجرایی نیاز دارد. تمام تجهیزات باید بادقت نصب و آزمایش شوند تا از عملکرد صحیح و ایمنی پارکینگ اطمینان حاصل شود. همچنین، سیستم‌های کنترل و نظارت الکترونیکی در این مرحله راه‌اندازی می‌شوند.
پس‌از اتمام ساخت، سیستم اجرا‌شده باید تست گرم شود تا اطمینان حاصل گردد که همه اجزا به‌درستی کار می‌کنند. همچنین این مرحله شامل شبیه‌سازی شرایط واقعی است.
در پایان این مرحله، پارکینگ عمومی مکانیزه آماده بهره‌برداری است.
در طراحی و ساخت پارکینگ عمومی مکانیزه، رعایت یکسری نکات ضروری است تا ایمنی، کارایی و بهره‌وری سیستم تضمین شود. برخی از مهم‌ترین این نکات عبارت‌اند از:
· طراحی باید به‌گونه‌ای باشد که حداکثر تعداد خودرو در فضای موجود جای گیرد.
· استفاده بهینه از فضای عمودی و افقی و کاهش فضای غیرمفید ضروری است.
· طراحی و ساخت پارکینگ عمومی مکانیزه باید براساس استانداردهای بین‌المللی و ملی ایمنی سازه‌ای باشد.
· مقاومت در برابر زلزله، آتش‌سوزی و سایر بلایای طبیعی باید لحاظ شود.
· رعایت ضوابط آتش‌نشانی مطابق مبحث ۳ مقررات ملی ساختمان الزامی است.
· زمان بازیابی خودرو باید به حداقل ممکن کاهش یابد.
· سیستم باید دقت بالا در جابه‌جایی خودروها داشته باشد تا از آسیب به خودروها و تجهیزات جلوگیری شود.
· قابلیت شناسایی و رفع خطاهای احتمالی باید در سیستم تعبیه شود.
· تدابیر امنیتی مناسب برای حفاظت از خودروها در برابر سرقت و آسیب‌های فیزیکی ضروری است.
· نصب سیستم‌های نظارت تصویری و کنترل دسترسی توصیه می‌شود.
· کلیه بخش‌های سیستم باید برای کاربران ایمن باشند.
· باید از فناوری‌های کم‌مصرف برای کاهش مصرف انرژی استفاده شود.
· طراحی پارکینگ عمومی باید به‌گونه‌ای باشد که حداقل آلودگی صوتی را تولید کند.
· کلیه مراحل ساخت و بهره‌برداری باید براساس مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح باشد.
· بازرسی‌ها و نگهداری دوره‌ای باید به‌صورت منظم انجام شود.
· باید مسیر دسترسی برای خودروهای آتش‌نشانی پیش‌بینی شود.
· مکانی با استقامت بالا برای کامیون آتش‌نشانی با وزن ۳۰ تن باید درنظر گرفته شود.
رعایت این نکات در طراحی و ساخت پارکینگ مکانیزه، علاوه‌بر تامین ایمنی و کارایی، به بهبود عملکرد و مدیریت بهتر فضای پارکینگ کمک می‌کند.
طراحی پارکینگ عمومی به‌عنوان یک عنصر کلیدی در مدیریت ترافیک و بهبود کیفیت زندگی شهری، نیازمند توجه دقیق به جزئیات فنی، ایمنی و کارایی است. با درنظرگرفتن نکات مهمی مانند انتخاب موقعیت مناسب، استفاده از فناوری‌های نوین و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی می‌توان پارکینگ‌هایی طراحی کرد که پاسخگوی نیازهای روزمره شهروندان باشند و به کاهش ترافیک، افزایش ایمنی و ارتقاء زیبایی بصری شهر کمک کنند. همچنین، توجه به جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی این پروژه‌ها می‌تواند به ایجاد فضاهای عمومی کارآمد و جذاب منجر شود که در نهایت به توسعه پایدار شهرها و رفاه اجتماعی کمک خواهد کرد.