فرارو- پس از حملات موشکی کوبنده سپاه پاسداران علیه مواضعی در اسرائیل، بنیامین نتانیاهو مدعی شد: «ایران امشب اشتباه بزرگی مرتکب شد و تاوان آن را خواهد داد.» این در حالیست که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور کشور ما گفته است: «اگر اسرائیل خطایی مرتکب شود، از سوی جمهوری اسلامی پاسخی بهمراتب کوبندهتردریافت خواهد کرد.»
به گزارش فرارو، پرسشهایی که در خصوص وضعیت فعلی مطرح است این است که ایران از این پس چگونه اسرائیل و رفتارهای افراطی نتانیاهو را مدیریت خواهد کرد و در حوزه دیپلماسی چه راهکارهایی در این زمینه وجود دارد؟ فرارو برای بررسی این موضوعات با عبدالرضا فرجی راد، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی و استاد ژئوپلیتیک، صحبت کرده است:
عبدالرضا فرجی راد به فرارو گفت: «از زمانی که خیال اسرائیل از غزه آسوده شد، توجهش به سمت لبنان جلب شد. بر اساس برنامه ریزیهایی که اسرائیل از قبل برای لبنان انجام داده بود، این انتظار را مطرح کرد که حزب الله باید به شمال رودخانه لیتانی برگردد و ۶۰ هزار ساکن شهرکهای شمالی اسرائیل نیز به خانههای خود برگردند، نجیب میقاتی هم احتمالا با هماهنگی حزب الله، اعلام کرد که لبنان آماده است قطعنامه ۱۷۰۱ را اجرا کند، یعنی مرز لبنان و مرز رودخانه لیتانی، ارتش لبنان و کلاه آبیها مستقر شوند و ساکنان اسرائیل هم به خانههای خود برگردند، اما شنیدهها حاکی از آن است که حزب الله گفته است جنگ در غزه نیز باید به پایان برسد. این خواستهای بود که لبنانیها برای این که از یک جنگ گسترده پرهیز کنند یا در آن درگیر نشود اعلام کردند. اما اسرائیلیها ابتدا یک جنگ اطلاعاتی را با انفجار پیجرها به راه انداختند و سپس با شناسایی فرماندهان حزب الله، که در یک خانه، ۲۰ نفر آنها را ترور کردند و البته شهادت سید حسن نصرالله را رقم زدند. حتی برای خود آنها هم غیرمنتظره بود که بتوانند چنین اتفاقتی را درون حزب الله رقم بزنند که ساختار آن را دچار مشکل کند. بسیاری از فرماندهان میانی حزب الله نیز به علت شهادت از رده عملیاتی خارج شدند و فرماندههای بالادستی هم جزو شهدای حزب الله بودند و در نتیجه مواضع اسرائیل، دیگر مثل گذشته نیست.»
وی افزود: «وزیر خارجه اسرائیل در مصاحبهای گفت، حزب الله باید بیش از ۱۰ کیلومتر از رودخانه لیتانی عقب نشینی کند و باید سلاحهای خود را هم تحویل دهد. این مسئله درواقع خلاف قرارداد ۱۷۰۱ بود؛ بنابراین اسرائیل احساس کرد با اتفاقاتی که برای حزب الله رقم زده، باید تغییر استراتژی دهد و به سمت تضعیف شدید مقاومت حرکت کند. در نتیجه حملاتی علیه حوثیها انجام داد و با آمریکاییها هم قرار گذاشت که حملات، مستقیما با همکاری آمریکا ادامه پیدا کند. حملهای هشدار آمیز هم به روسیه انجام شد تا به بشار اسد پیام دهند از مقاومت حمایت نکند. نهایتا تصمیم اسرائیل این بود که به ایران حمله انجام دهد و آمریکا را نیز وارد مناقشه کند تا به امکانات هستهای ایران لطمه بزند. نتانیاهو هم در سخنان خود اعلام کرد که مردم ایران، ما به دنبال برنامههایی برای کشور شما هستیم. طبیعتا ایران نیز متوجه شد که اسرائیل، با هماهنگی ایالات متحده به دنبال این است که اصلا وزن ژئوپلیتیکی ایران را کاهش دهد. هدف دیگر اسرائیل، ایجاد یک گذرگاه جدید تا هند و به عبارتی، از بین بردن وزن استراتژیک ایران در منطقه بود؛ بنابراین اسرائیل اهدافی بسیار گسترده را در قبال تضعیف ایران دنبال میکند.»
این استاد ژئوپلیتیک در ادامه گفت: «با توجه به بردباری که مقامات ایران طی ماههای گذشته در قبال ترور آقای هنیه نشان دادند و قولهایی هم از آمریکاییها برای آتش بس در غزه دریافت کرده بودند و آنها سر قول خودشان نماندند، ایران هم تصمیم گرفت این استراتژی را بشکند و به این نتیجه رسید که، جواب اسرائیل را آنطور که قول داده بودند، بدهند؛ بنابراین تغییر استراتژی آمریکا و اسرائیل موضوع مهمی در تصمیم گیری ایران بود. ایران بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ موشک را بنابر تعابیر مختلف به اسرائیل ارسال کرد. این موشکها نسبت به موشکهایی که پیشتر توسط ایران به اسرائیل پرتاب شده بود، بهتر از وعده صادق عمل کرد و توانست از گنبد آهنین عبور کند و به اهدافی که میخواستند برسد و انفجار ایجاد کند. البته همزمان نیز یک فلسطینی در یک عملیات استشهادی توانست حدود ۱۰ نفر از ساکنین تل آویو را تهدید کند. ایران در عرض چند ساعت و به سرعت، روز جشن یهودیان را به عزا تبدیل کرد و ترس و وحشت، همه را به سمت پناهگاهها، سوق داد؛ بنابراین اکنون میتوانیم بگوییم که بازدارندگی به صورت موقت برگشته است. پس از این، باید ببینیم اسرائیل چه اقدامی انجام خواهد داد و آیا بازدارندگی موقت ایران به بازدارندگی دائم تبدیل میشود و جدل و رفت و آمد بین موشکها و هواپیماهای اسرائیل، ادامه خواهد داشت و کدام طرف در این نزاع دست بالا را کسب خواهند کرد.»
وی افزود: «آن چه که مسلم است، آمریکاییها دیشب سعی کردند علیرغم اقدامی که انجام شد، از اهمیت اقدام ایران کم کنند. اکنون مذاکرات فشرده بین مقامهای آمریکا و اسرائیل از یک سو و ایران و آمریکا از طریق کانالهایی که وجود دارد، از سویی دیگر برقرار است. آمریکاییها میخواهند اسرائیل را راضی کنند که تلافی را محدود کند تا این درگیری، تبدیل به رفت و برگشت موشکی و تشدید اتفاقات نشود و بتوان از گسترش جنگ در منطقه جلوگیری کرد. گسترش جنگ، قبل از انتخابات میتواند کاملا به ضرر خانم هریس باشد، ضمن این که با توجه به این که ایران میداند برخی از کشورهای عربی، در وعده صادق اول، در انهدام موشکهای ایران، همکاری کرده اند، تهدید کرد که اگر اسرائیل بخواهد مراکز نفتی را مورد هدف قرار دهد، ما امکانات و چاههای نفتی در خلیج فارس را میزنیم. این برای آمریکا بسیار کشنده و خطرناک است، چرا که میتواند قیمت نفت را بالا ببرد و بالا رفتن قیمت نفت در آمریکا، در آستانه انتخابات، میتواند ترامپ را برنده این انتخابات کند. اگر اسرائیل هر اقدامی انجام دهد، ایران آمادگی حمله مجدد را دارد. ضمن این که ایران پذیرفته که باید هزینههایی بدهد و از وزن ژئوپلیتیک کشور دفاع کند. اگر وزن ژئوپلیتیک ایران به شدت افت کند، اسرائیلیها سرمست میشوند و اقدامات مستمر و گسترده تری علیه ایران انجام میدهند. درباره مسائل هستهای هم که نتانیاهو در تلاش است از طریق آمریکا به ایران فشار وارد کند، بعید است موفق شود و اگر هریس رئیس جمهور آمریکا شود، همان وضعیتی را خواهد داشت که کلینتون و اوباما داشتند. باید دید طی ساعات یا روزهای آینده اسرائیل چه واکنشی خواهد داشت و آیا این روند تغییر میکند یا خیر.»