از سال ۹۹ و ریزش بی سابقه بازار سرمایه، مردادماه به یک‌ماه پرهیاهو تبدیل شده است که همواره با مرور آن خاطرات ناخوشایندی برای تمامی فعالان بازار زنده می‌شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، امسال نیز مردادماه سختی برای فعالان بازار رقم خورد و یک‌بار دیگر به‌رغم ارزندگی نسبی متغیر‌های بنیادین، بازار در این ماه سرخ‌پوش شد. در مرداد ۱۴۰۳ تنها سه‌گروه اوره، تامین سرمایه و بنادر و کشتیرانی توانستند بازدهی مثبت هر چند اندکی را تجربه کنند و تمامی ۴۸گروه دیگر بورسی نزول قیمتی را تجربه کردند.
در اوایل مردادماه اوضاع بازار سرمایه کمی بهبود یافت تا ۱۰ مرداد که ترور اسماعیل هنیه در تهران رقم خورد. از این تاریخ ورق بورس برگشت. در ابتدا دامنه نوسان محدود شد، اما ریسک جنگ اجازه نداد بازار سرمایه آرامش را تجربه کند و به همین خاطر نزول ۶.۲۱ درصدی در شاخص کل به ثبت رسید.
در اواخر مردادماه با فروکش کردن تنش‌های ژئوپلیتیک، بازار سرمایه کمی بهبود را تجربه کرد. برخی اخبار مثبت از جمله لغو مصوبه نرخ گاز خوراک و سوخت، افزایش قیمت اوره دولتی، انتشار ۵ همتی اوراق تبعی، افزایش ضریب اعتباری از ۷۰ به ۷۵ و تزریق پول توسط بانک‌ها به بازار سرمایه در ماه مرداد انتشار یافت که موجب شد در روز‌های آخر مرداد بازار سرمایه رنگ مثبت به خود بگیرد.
ارزیابی صنایع برتر مردادماه نشان می‌دهد عمدتا صنایعی در این ماه توانستند بازدهی خوبی کسب کنند که نسبت قیمت به سود کمتری در مقایسه با کلیت بازار دارند و اصطلاحا از ارزندگی بیشتری برخوردارند. اوره سازان با ثبت بازدهی ۶.۹ درصدی در راس بازدهی مردادماه قرار گرفتند. مهم‌ترین اخبار مرداد این گروه، ابطال نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، افزایش قیمت اوره دولتی و افزایش قیمت اوره در بورس‌کالا و رقابت‌پذیری در اوره برای اولین مرتبه در بورس‌کالاست.
خودروسازان برای چندمین ماه در قعر بازدهی قرار گرفتند. انتشار اخباری مبنی بر زیان این صنعت نشان می‌داد که هر روز ۱۰۰ میلیارد و هر ساعت بیش از ۴ میلیارد تومان جو منفی بیش از قبل بر این صنعت حاکم شد. از طرفی وزیر صمت پیشنهادی صحبت‌هایی مبنی بر ادامه قیمت دستوری خودروسازان و همین‌طور واردات خودروی دست‌دوم را مطرح کرد که این موضوع جو منفی این صنعت را افزایش داد.
در راس جدول بازدهی مردادماه ۱۴۰۳ صنایع بورسی، نام اوره‌سازان می‌درخشد. مردادماه با وجود اینکه بازار سهام روزگار تلخی را تجربه کرد، یک‌ماه طلایی برای اوره‌سازان بود. مردادماه با خبر لغو مصوبه نرخ گاز خوراک و سوخت صنایع آغاز شد. این مصوبه دقیقا همان عاملی بود که در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ باعث ریزش بازار شد و حالا پس از یک‌سال به‌طور کامل لغو شده است.
اثر این مصوبه عمدتا بر متانول ساز‌ها مثبت بود و موجب بازگشت ۲ همتی پول به شرکت زاگرس شد. از طرفی اوره سازان نیز از این موضوع تاثیر مثبت گرفتند و موجب بهبود سودآوری این صنعت شد. از اتفاقات مهم دیگر در مردادماه، مصوبه‌ای مبنی بر افزایش قیمت فروش اوره دولتی بود. براساس این مصوبه، خرید به ازای هر کیسه ۵۰ کیلویی اوره دولتی از ۴۰ هزار تومان به ۲۴۰ هزار تومان افزایش یافت.
این موضوع در کنار رسیدن نسبت قیمت به سود هر سهم صنعت اوره به زیر کف تاریخی خود موجب تحرکات مثبت در اوره‌سازان شد. ارزیابی متوسط قیمت معاملاتی اوره در بورس‌کالا با ۲۸ درصد افزایش نسبت به میانگین چهارماه آغازین سال در مردادماه به ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسیده است. از طرفی قیمت آمونیاک به عنوان محصول میانی اوره‌سازان به محدوده ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.
در هردوی محصولات اوره سازان رقابت خوبی در محدوده ۱۵ تا ۱۷ درصد شکل گرفته و این در حالی است که طی ماه‌های گذشته هیچ رقابتی برای اوره و آمونیاک بورس‌کالا وجود نداشته است. تمامی موارد مذکور موجب شده است تا مردادماه، ماه خوبی برای اوره سازان باشد و بتوانند با ثبت بازدهی نزدیک به ۷ درصد برترین عملکرد را نسبت به صنایع دیگر به ثبت برسانند. نسبت قیمت به سود هر سهم اوره سازان در حال حاضر در محدوده ۶.۲ واحد است و با توجه به میانگین این نسبت در کل بازار می‌توان اذعان کرد که همچنان اوره سازان ارزنده و در ماه‌های آتی نیز با بازدهی مثبت همراه خواهند بود.
دومین گروه برتر به لحاظ بازدهی در پنجمین ماه از سال‌جاری، «تامین سرمایه»ها هستند. متوسط بازدهی ثبت‌شده توسط این گروه ۰.۸ درصد است. نسبت قیمت به سود هر سهم تامین‌سرمایه‌ها در حال حاضر در محدوده ۶.۱ واحد و مجموع ارزش بازار آن‌ها ۴۷ هزار و ۵۵۲ میلیارد تومان است.
نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت که در محدوده ۶ واحدی قرار دارد، موجب شد تا ارزندگی قیمتی تامین سرمایه‌ها برای سرمایه‌گذاران افزایش یابد و در نتیجه موجب استقبال سهامداران از این صنعت شد. بر این اساس عمده‌ترین عاملی که می‌توان برای بازدهی خوب این صنعت اذعان کرد، همین ارزندگی قیمتی است و در مردادماه خبر خاصی که موجب افزایش سود این صنعت شود انتشار نیافته است.
سومین جایگاه جدول بازدهی مردادماه به صنعت بنادر و کشتیرانی تعلق دارد. نسبت قیمت به سود هر سهم صنعت مذکور در محدوده ۵.۷ واحدی قرار دارد که از متوسط بازار سرمایه نیز کمتر است و این موضوع بیش از پیش موجب استقبال سرمایه‌گذاران از این صنعت شده است. مجموع بازدهی ثبت‌شده توسط شرکت‌های عضو صنعت بنادر و کشتیرانی طی مردادماه ۰.۳ درصد بوده و مجموع ارزش بازار این صنعت نزدیک به ۲۴ همت است.
در کنار پایین‌بودن نسبت قیمت به سود و ارزندگی قیمتی، افزایش محموله‌های صادراتی در ماه مرداد را می‌توان عاملی برای افزایش سود و درنتیجه استقبال سرمایه‌گذاران از این صنعت دانست. یکی از اخبار مهم در ماه مرداد خرید ۴۰ درصدی سهام دیجی کالا توسط همراه اول بود. سهام همراه اول با این خبر با جو مثبتی همراه شد و به همین خاطر کلیت صنعت مخابرات با ثبت نزول ۱.۴ درصدی رتبه هفتم جدول بازدهی هفتگی را از آن خود کرد.
میانگین بازدهی مردادماه صنایع بورسی ۸.۶ درصد بوده که در این بین نام سه صنعت «شکر»، «شیرینی‌جات» و «فرآورده‌های نفتی» به چشم می‌خورد. بازار شکر در پایان خرداد دچار تغییر قیمت شد و نرخ شکر در بازار آزاد به ۵۵ هزار تومان رسید، اما نرخ شکر دولتی در حدود ۳۸ هزار تومان بود که عرضه آن قطره‌چکانی انجام می‌شد. در ادامه مردادماه شاهد تغییر قیمت دیگر این محصول بودیم و نرخ شکر بین ۴۹ تا ۵۰ هزار تومان در بازار آزاد متغیر بود و شکر دولتی موجودی کمی داشت و حتی برخی فروشگاه‌ها این محصول را نداشتند.
در نهایت در پایان هفته سوم مردادماه قیمت هر بسته یک‌کیلوگرمی شکر دولتی به ۴۴ هزار و ۵۰۰ تومان در بازار به فروش رسید. این رشد قیمتی شکر دولتی موجب ایجاد جو مثبت نسبی برای قندوشکری‌ها شد. بازدهی ثبت‌شده توسط شرکت‌های این صنعت منفی ۸.۴ درصد است و نسبت قیمت به سود هر سهم این صنعت در محدوده ۷ واحدی قرار دارد و ارزش بازار آن به ۱۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیده است.
شرکت‌های «شیرینی جات» و «فرآورده‌های نفتی» هریک با ثبت کاهش ۸.۷ و ۸.۹ درصدی در اواسط جدول بازدهی ماهانه قرار گرفتند. نسبت قیمت به سود هر سهم دو صنعت مذکور به ترتیب در ناحیه ۵.۷ و ۳.۹ واحدی قرار دارد. با توجه به نبود خبر مثبت یا منفی برای دو صنعت یادشده، علت عمده رشد این دو را می‌توان بحث ارزندگی قیمتی دانست که در حال حاضر نسبت قیمت به سود کمتری از متوسط بازار دارند.
بیشترین نزول قیمتی در صنعت «پیمانکاری صنعتی» و «محصولات کاغذی» رقم خورده که هریک به ترتیب افت ۲۳.۹ و ۲۱.۸ درصدی را تجربه کردند. نسبت قیمت به سود هر سهم که عمدتا به‌عنوان متغیر سنجش ارزندگی شناخته می‌شود نشان می‌دهد که در صنعت پیمانکاری این نسبت در محدوده ۶۴ واحدی است و این عدد از متوسط بازار بسیار بیشتر است؛ بنابراین عامل اصلی در نزول قیمت این صنعت را همین مورد می‌توان در نظر داشت. در جایگاه سوم بدترین بازدهی ۵ صنعت در یک رنج بازدهی نزولی هستند که در بین آن‌ها نام دو صنعت نام‌آشنای خودرو و فعالیت‌های مرتبط با اوراق بهادار به چشم می‌خورد.
خودروسازان همان‌طور که همیشه پرحاشیه‌ترین صنعت بازار بوده اند، در مردادماه نیز اخبار منفی یکی پس از دیگری در مورد آن‌ها منتشر شد. براساس آخرین گزارش ماهانه منتشرشده، زیان سه خودروساز بزرگ ایران، یعنی ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو از مرز ۲۴۸ هزار میلیارد تومان عبور کرد.
زیان خودرویی‌ها ساعتی بیش از ۴ میلیارد تومان و روزانه بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان است. یکی دیگر از اخبار مهم این صنعت، حذف سامانه یکپارچه خودرو و شروع دوباره قرعه‌کشی خودرو در سایت ایران‌خودرو است. از طرفی شرط داشتن گواهینامه برای ثبت‌نام برداشته شد و این موضوع موجب هجوم مردم برای ثبت‌نام خودرو شد. خودروسازان در مردادماه نزول ۱۴.۴ درصدی را تجربه کردند و ارزش بازار این صنعت به ۱۴۸ هزار میلیارد تومان رسید.
در دهم مردادماه همزمان با ترور شهید هنیه در تهران، بازار سرمایه با شوک بزرگی همراه شد. سازمان بورس در پی این حادثه دامنه نوسان را به مثبت و منفی یک‌درصد تغییر داد و این موضوع موجب رکودی شدن معاملات بورس و در نتیجه افت کارمزد معاملاتی شد.
به دنبال آن شرکت‌های عضو گروه فعالیت‌های مرتبط با اوراق بهادار با افت بالای سودآوری همراه شدند و همین موضوع باعث کاهش قیمت این صنعت شد. بر این اساس شرکت‌های عضو این گروه در مردادماه نزول ۱۶ درصدی را تجربه کردند و ارزش بازار آن‌ها به ۲۷ هزار و ۷۲۹ میلیارد تومان کاهش یافت.